الوقت- در میان خاکسترهای جنگ غزه، یک نام جدید بر سر زبانها افتاده است: "بنیاد بشردوستانه غزه".
این نهاد تازهتأسیس که با حمایت مستقیم آمریکا و رژیم صهیونیستی کار میکند، ادعای نجات میلیونها فلسطینی از چنگال قحطی را دارد، اما سازمانهای بینالمللی و فعالان حقوق بشر آن را "ماسک بشردوستانه برای اهداف نظامی اسرائیل" میدانند.
این بنیاد روز شنبه اذعان کرد که در توزیع کمکهای غذایی به فلسطینیان در نوار غزه کوتاهی کرده اما دلیل آن را به دریافت «تهدیدهای مستقیم» از سوی حماس اعلام کرده است.
در حالی که انتقادات بینالمللی از نحوه عملکرد این نهاد در توزیع کمکها به طور فزاینده ای رو به افزایش است این نهاد آمریکایی مدعی شده «قصد دارد توزیع بستههای غذایی را بدون تأخیر از سر بگیرد» اما «حماس با منحرف کردن کمکها و دستکاری در نحوه توزیع آنها به دنبال به دست گرفتن کنترل توزیع کمکها» است.
گفتنی است طی روزهای گذشته و پس از گشودن آتش نظامیان صهیونیست به روی هزاران فلسطینی، از زن و کودک تا پیر و جوان، که برای به دست آوردن مقداری غذا به محل توزیع کمکها در شهر رفح، در جنوب نوار غزه هجوم آورده بودند، این نهاد تمامی مراکز خود را بسته است.
روز جمعه، دفتر رسانهای دولت در غزه گزارش داد که از ۲۷ مه (18 اردیبهشت) تاکنون در پی شلیک نظامیان صهیونی به سوی افرادی که برای تهیه غذا در مراکز توزیع مواد غذایی تحت نظارت بنیاد بشردوستانه غزه حضور داشتهاند، بیش از ۱۱۰ نفر کشته و ۵۸۳ نفر دیگر زخمی شده اند.
در پی این رویدادها، جیک وود، مدیر اجرایی این سازمان، روز یکشنبه استعفای خود را اعلام کرد.
با این حال این سازمان پس از انتصاب مدیر جدید متعهد شد که روز سهشنبه «محمولههای بیشتری توزیع خواهد کرد» و «این جریان روزانه افزایش خواهد یافت».
اما سازمانهای بشردوستانه میگویند مقادیر کمی که تاکنون مجوز توزیع گرفته به هیچ عنوان متناسب با نیازهای جمعیت عظیم مردم نیازمند کمک نیست.
به گفته دیگر سازمانهای بشردوستانه، «بنیاد بشردوستانه غزه» با مجبور کردن ساکنان به جابجایی برای دریافت کمکهای حیاتی، هنجارها را نقض میکند.
این در حالی است که عملکرد صهیونیستها در به راه انداختن تهاجم زمینی موجب آوارهگی چندین باره اکثریت قریب به اتفاق جمعیت ۲.۴ میلیونی غزه شده است.
شباهتی که موجب شده تا حماس و بسیاری دیگر مراجع و نهادهای حقوق بشری دیگر این سازمان را متهم به کمک به رژیم صهیونیستی برای دستیابی به اهداف نظامی خود در غزه کنند. وزارت کشور تحت مدیریت حماس، این سازمان را بخشی از طرح اسرائیل برای «کنترل توزیع کمکها» دانسته است.
هنوز هیچ کس، به جز دولت ایالات متحده، علاقهای به حمایت از بنیاد بشردوستانه غزه اعلام نکرده است.
سازمان ملل متحد نیز همکاری با این سازمان را رد کرده است زیرا به گفته این نهاد بینالمللی، این طرح کمکرسانی به جنوب نوار غزه را محدود میکند و غیرنظامیان را مجبور میکند برای تهیه غذا از مناطق خطرناک عبور کنند. سازمان ملل متحد همچنین اعلام کرده که هیچ اطلاعی از اینکه آیا کمکی به نوار غزه آسیبدیده تحویل داده شده است یا خیر، ندارد.
فرحان حق، سخنگوی سازمان ملل گفته بود: «طرح این سازمان با اصول اساسی ما، از جمله صداقت، بیطرفی و استقلال، مغایرت دارد».
سازمانهای غیردولتی دیگر، از جمله اکشناید، خاطرنشان کردهاند که «کمکهایی که برای سرپوش گذاشتن بر خشونتهای جاری استفاده میشوند، کمک نیستند، بلکه پوششی بشردوستانه برای پنهان کردن یک استراتژی نظامیِ کنترل و سلب مالکیت هستند».
در نتیجه این انتقادات فزاینده، هفته گذشته سازمان مردم نهاد سوئیسی «دادگاه بینالمللی» خواستار انجام تحقیقاتی شد تا مشخص شود آیا فعالیتهای بنیاد بشردوستانه غزه با قوانین سوئیس و موازین بینالمللی مطابقت دارد یا خیر.
تولد یک بنیاد جنجالی؛ تأسیس مشکوک در سایه رضایت نتانیاهو
بنیاد بشردوستانه غزه که در ماه فوریه 2025 در ژنو تأسیس شد اما هیچ دفتر یا نماینده شناختهشدهای در این شهر، که میزبان سازمانهای بشردوستانه بینالمللی زیادی است، ندارد.
نیویورک تایمز در ۲۴ مه، به نقل از مقامات ناشناس اسرائیلی گزارش داد که طرح جدید کمکرسانی به غزه با حمایت آمریکا «عمدتاً توسط اسرائیلیها به عنوان وسیلهای برای تضعیف حماس تهیه و تدوین شده است».
طبق گزارش نیویورک تایمز، نهادهای اسرائیلی اولین کسانی بودند که ایده مسئولیت توزیع کمکها در غزه توسط شرکتهای غیرنظامی را مطرح کردند و هدفشان دور زدن سازمان ملل و تکیه بر نهادهایی بود که فاقد شفافیت مالی هستند.
بر اساس همین گزارش، این ایده در همان هفتههای اول تجاوز رژیم صهیونیستی به نوار غزه مطرح شده بود و طراحان آن نیز چهرههای برجسته صهیونی شامل تانکمن، کارآفرین و افسر سابق واحد ۸۲۰۰ ارتش اسرائیل، مایکل آیزنبرگ، سرمایهگذار اسرائیلی-آمریکایی هستند. این افراد معتقد بودند که سیستم کمکرسانی سازمان ملل، حماس را تقویت میکند و نیازمند تغییرات اساسی است.
در دسامبر ۲۰۲۳، افسران ذخیره اسرائیلی و بازرگانان نزدیک به دولت در مدرسه میکوه در تل آویو ، معروف به انجمن میکوه، با هم ملاقات کردند و توانستند هماهنگیهای لازم را برای پیشبرد پروژه، قبل از تصمیم به تماس با فیلیپ رایلی، افسر سابق سیا انجام دهند.
شرکت«Safe Reach Solutions» (راهکارهای دسترسی امن) رایلی به عنوان پیمانکار امنیتی و لجستیکی مراکز توزیع کمک انتخاب شد و لیران تانکمن، تاجر اسرائیلی ساکن تلآویو، به عنوان رابط بین تیم آمریکایی و مقامات اسرائیلی فعالیت میکرد.
شرکت رایلی همچنین وابسته به شرکت «Orbis» است که پیش از این در جریان اجرای ناتمام توافق آتشبس در غزه، با استخدام مزدوران آمریکاییها با حقوق بالا برای تأمین امنیت گذرگاه نتزاریم و نظارت بر توزیع کمکها در غزه فعالیت میکرد.
نگاهی به لیست هیئت مشاوران این بنیاد نیز ماهیت صهیونیستی آن را نمایانتر میکند. افرادی با سوابق امنیتی شامل دیوید بیزلی، رئیس سابق برنامه جهانی غذا، بیل میلر، مقام سابق امنیت جهانی سازمان ملل، و سرهنگ مارک شوارتر، هماهنگکننده امنیتی سابق ایالات متحده بین اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطین .
حتی گزارشهای رسانههای صهیونیستی نیز به نقش این سازمان در پیشبرد برنامههای نظامی رژیم در غزه اعتراف کرده اند. به گزارش روزنامه اسرائیلی یدیعوت آحارانوت، هدف اصلی تأسیس بنیاد بشردوستانه غزه: تضعیف کنترل حماس و جلوگیری از رسیدن کمکها به آن، محدود کردن کمکها به مناطق تحت کنترل اسرائیل و پایان دادن به وابستگی مالی ساکنان غزه از حماس است.
نابودی آنروا؛ نقشه اسرائیل برای کنترل کمکها
آژانس امداد و کار سازمان ملل متحد برای پناهندگان فلسطینی (UNRWA) دهههاست که بر عملیات بشردوستانه در غزه نظارت دارد.
این سازمان همانگونه که از نام آن پیداست برای رسیدگی به وضعیت چندین نسل از آوارگان فلسطینی پس از فاجعه یوم النکبه و سیاستهای اشغالگرانه اسرائیل در کوچاندن ساکنان فلسطین اشغالی به کشورهای همجوار بنا نهاده شد.
صهیونیستها همواره عملکرد آنروا را به دلیل نقشی که این سازمان طی دهههای متمادی در جلوگیری از مختومه شدن پرونده بازگشت آوارگان فلسطینی به سرزمین مادری خود داشته، مخالف سیاستهای اشغالگرانه خود دانسته است و با آن سر دشمنی دارد.
بنابراین یکی از اهداف اصلی آمریکا و رژیم صهیونیستی در تلاش برای گرفتن انحصار ارسال و توزیع کمکها در غزه در راستای تلاش برای بیاعتبار و نهایتاً نابود کردن آنروا است.
یکشنبه گذشته، فیلیپ لازارینی، کمیسر کل آنروا، گفت که توزیع کمکها در نوار غزه به یک «تله مرگ» تبدیل شده است.
لازارینی بر لزوم «تحویل و توزیع ایمن و گسترده کمکها در نوار غزه تأکید کرد و این امر تنها از طریق سازمان ملل متحد امکانپذیر است».
یکی از سرنخهایی که پشت پرده پروژه سیاسی تمرکز کمکهای بشردوستانه دردست نهاد آمریکایی- صهیونیستی را برملا میکند بودجه ای که واشنگتن برای تزریق به بنیاد بشردوستانه غزه در نظر گرفته است.
در این رابطه رویترز به نقل از منابع آگاه و مقامات سابق آمریکایی گزارش داد که وزارت امور خارجه ایالات متحده در حال بررسی اعطای ۵۰۰ میلیون دلار به بنیاد بشردوستانه غزه است.
رویترز همچنین به نقل از منابع مذکور گزارش داد که بودجه اختصاص یافته به بنیاد بشردوستانه غزه به درخواست اسرائیل و از آژانس توسعه بینالمللی آمریکا تأمین خواهد شد.
این بذل و بخشش کاخ سفید در حالی است که ترامپ تنها چند هفته پس از ورود به کاخ سفید و به عنوان بخشی از کمپین همسو کردن سیاست خارجی ایالات متحده با شعار «اول آمریکا»، آژانس توسعه بینالمللی ایالات متحده را منحل کرده و تقریباً ۸۰ درصد از برنامههای آن را حذف و کارمندان آن را در معرض خطر از دست دادن شغل قرار داده است. نکتهای که نشان دهنده اهمیت پروژه بنیاد بشردوستانه غزه برای پیشبرد برنامههای تلآویو در جنگ است.
تجمیع اهالی غزه در جنوب
حرکت در مسیر کوچاندن اهالی غزه هدف دیگری است که بسیاری از ناظران تحولات از اقدامات بنیاد بشردئستانه غزه نتیجه گیری کرده اند.
برای مثال سازمان غیردولتی اکشناید، خاطرنشان کرده که «کمکهایی که برای سرپوش گذاشتن بر خشونتهای جاری استفاده میشوند، کمک نیستند؛ بلکه پوششی بشردوستانه برای پنهان کردن یک استراتژی نظامیِ کنترل و سلب مالکیت هستند».
مری لالور، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور مدافعان حقوق بشر، نیز گفته که "به اصطلاح بنیاد بشردوستانه غزه" از کمکهای بشردوستانه به عنوان سلاح جنگی برای آواره کردن و تحقیر مردم استفاده میکند، در حالی که مقامات آمریکایی اظهار داشتند که دولت ایالات متحده در حال بررسی تزریق میلیونها دلار به این سازمان مشکوک است.
او افزود: «آنچه اکنون شاهد آن هستیم، استفاده بنیاد بشردوستانه غزه از کمکها به عنوان سلاح جنگی برای آواره کردن مردم، تحقیر آنها و مجبور کردن آنها به تجمع در جایی است که به نظر من شبیه آغل گاو است. این کاملاً غیرانسانی است».
منتقدان این سوال را مطرح میکنند که چه کسی در تعیین مکانهای توزیع کمکها از سوی بنیاد بشردوستانه غزه تصمیمگیری میکند؟
جالب اینجاست که این بنیاد چهار مرکز توزیع در جنوب غزه ایجاد کرده که همگی در مناطق تحت کنترل نظامی اسرائیل قرار دارند:
- نزدیک منطقه مواصی در رفح (۳۳۰۰ متر از خان یونس فاصله دارد)
- شمال اردوگاه تل سلطان
- شمال شهر رفح
- شمال محور نتزاریم (تنها ۲.۴ کیلومتر از اردوگاه نصیرات)
طبق تصاویر ماهوارهای، اولین محل توزیع کمکها تنها حدود ۳۳۰۰ متر از منطقه مواصی خان یونس فاصله دارد ، محل دوم حدود ۴ کیلومتر از ایستگاه العطار فاصله دارد که فاصلهای مشابه با مرکز توزیع سوم از بیمارستان ناصر است.
طبق عکسی که در ۲۹ مارس، قبل از شروع کار گرفته شده است، و عکس دیگری که در ۲۱ آوریل گرفته شده است، ارتش اسرائیل از مدتها قبل شروع به ساختن جاده به سمت محلهای توزیع کمک کرده است تا مردم را به سوی جنوب غزه بکشاند.
اما مرکز توزیع چهارم در شمال محور نتزاریم واقع شده و به مرکز شهر غزه نزدیکتر است. تصاویر ماهوارهای نشان میدهد که این مرکز تقریباً ۲.۴ کیلومتر از ورودی اردوگاه نصیرات فاصله دارد. این بدان معناست که مرکز توزیع چهارم تقریباً ۴ کیلومتر با خیابان عشره - مرز جنوبی شهر غزه - فاصله دارد.
تعیین این مکان نیز بخشی از طرح ارتش برای خالی کردن سکنه از شمال غزه است. در همین زمینه، رادیو ارتش اسرائیل اعلام کرد که ایده ایجاد این مرکز در جنوب کریدور نتزاریم، اطمینان از این است که هر کسی که از شمال غزه به منطقه حائل میرسد، نتواند به شمال نتزاریم بازگردد، بلکه در صورت نیاز به غذا، مجبور شود در جنوب کریدور باقی بماند. موضوعی که نشان میدهد بنیاد بشردوستانه آمریکایی- صهیونی نه برای نجات مردم بلکه در حال بازی با جان اهالی گرسنه غزه است.