الوقت- چهارمین دور انتخابات شوراهای شهر و شهرداری‌های لبنان در شرایطی برگزار شد که فضای سیاسی این کشور به شدت تحت تأثیر تحولات منطقه‌ای و زیر سایه تبعات جنگ با رژیم صهیونیستی قرار داشت. انتخاباتی که از آن به عنوان آزمونی سرنوشت‌ساز برای آینده سیاسی لبنان یاد می‌شد، جایی که فشارهای داخلی و خارجی برای تضعیف جایگاه حزب‌الله، فضای رقابت را پیچیده و چالشی کرده بود. با این حال، حزب‌الله توانست بار دیگر با اتکا به پایگاه مردمی گسترده خود، در این انتخابات به پیروزی دست یابد.
مع‌الوصف الوقت برای بررسی بیشتر ابعاد این انتخابات و پیامدهای احتمالی آن برای جایگاه مقاومت و سپهر سیاسی لبنان با محمدرضا صادقی، کارشناس مسائل غرب آسیا به گفتگو پرداخته است.
رسانه‌ها انتخابات اخیر را یکی از چالشی‌ترین رقابت‌های سیاسی سالهای اخیر عنوان کرده‌اند. چرا انتخابات شهرداری‌ها در لبنان برای حزب الله و رقبای آن تا این حد حائز اهمیت بود؟
بعد از وقایعی که در منطقه شکل گرفت فشارهای خیلی زیادی به حزب‌الله از داخل و خارج وارد شد تا بتوانند حداکثر استفاده را از شرایطی که حزب‌الله به لحاظ امنیتی و نظامی که به خاطر از دست دادن فرماندهانش در آن قرار داشت، بکنند. ولی انتخاباتی که اخیرا برگزار شد، از دید من رفراندوم دوم بود که نشان داد مردم لبنان همچنان پشت مقاومت هستند. رفراندوم اول در مراسم باشکوه تشییع پیکر سید حسن نصرالله بود و انتخابات دوم هم با حضور اکثریت شیعیان و جریانهای سیاسی نزدیک به مقاومت مثل «جریان ملی آزاد» بود که توانستند موقیت بزرگی را کسب کنند. از اینرو، رفراندوم سوم را هم در انتخابات پارلمانی آینده شاهد خواهیم بود.
انتخاباتی که در حوزه شهرداری‌ها برگزار شد به دلیل اینکه در حوزه اجرایی نقش مهمی ایفا می‌کند، لذا در روند بازسازی نیز تاثیرگذار خواهد بود. الآن فشارهای زیادی از جانب قدرتهای خارجی وجود دارد تا در روند بازسازی یک گروکشی بکنند تا بتوانند فشاری را بر مقاومت وارد کنند تا از این طریق موضوع بازسازی را به یکسری تغییرات در ساختارهای حزب‌الله منوط کنند. با این حال، به نظرم روندی که شکل گرفته مثبت است و در راستای اهدافی قرار دارد که مقاومت تعیین کرده است، چه در حوزه بازسازی و چه در عرصه سیاسی برای انتخابات پارلمانی.
دلایل پیروزی مقاومت چه بود؟ حزب‌الله به چه استراتژی وارد عرصه رقابت‌ها شد و مردم با رای خود چه پیامی را دادند؟
در واقع، روند و نتایج انتخابات را که رصد کنیم نشان می‌دهد در تمام مناطقی که اکثریت شیعیان در آن سکونت داشتند، حضور مردم بالای 45 درصد بود و در لبنان این میزان مشارکت یکی از شاخص‌های مهم سیاسی به شمار می‌رود. همچنین در مناطق شیعه نشین با وجود هزینه‌های سنگینی که بازیگران داخلی و خارجی انجام دادند تا گروه‌های مستقل شیعه را ایجاد کرده و در برابر حزب‌الله و جنبش امل قدعلم کنند تا حتی بتوانند یک کرسی به دست آورند اما موفقیتی کسب نکردند. در این انتخابات، روحیه و وفاداری شیعیان لبنان خود را با قدرت نشان داد و حزب‌الله و متحدانش در تمامی مناطق شیعه‌نشین پیروزی بزرگی را به دست آوردند و از 272 شهرداری در جنوب لبنان، 102 شهرداری به لیست مقاومت تعلق گرفت و نشان دهنده تمایل مردم به مقاومت و احزاب سنتی شیعه بود.
باتوجه به مواضعی که دولت در ماه‌های اخیر علیه حزب‌الله اتخاذ کرده بود، این نتایج چه تاثیری در وضعیت سیاسی داخلی لبنان و جایگاه مقاومت در عرصه سیاسی خواهد داشت؟
همانطور که گفتم این دور از انتخابات رفراندوم بود که حزب‌الله با کسب آرای بیشتر توانست پایگاه مردمی خود را حفظ کند و این پیروزی در انتخابات پارلمان نیز محقق خواهد شد و مردم نشان خواهند داد که مقاومت چقدر در بین لبنانی‌ها جایگاه دارد.
این مسئله را هم نباید فراموش کنیم که این پایگاه مردمی، کار را برای دشمنان و مخالفان داخلی دشوار خواهد کرد همانگونه که پس از تشییع جنازه نصرالله از بار فشارها و موضع گیریها علیه مقاومت کاسته شد. بنابراین، بعد از انتخابات هم موج فشارها کمتر خواهد شد و مخالفان داخلی و خارجی با این نمایش مردمی که مقاومت انجام داد به این واقعیت نزدیکتر می‌شوند که فشارها از یک حدی بیشتر بر حزب‌الله وارد نشود. از اینرو، با نتایج انتخابات در آینده عرصه بر خود مخالفان تنگتر خواهد شد و پایگاه مردمی مقاومت کماکان برقرار خواهد ماند.
به نظر من بخشی از مواضع جوزف عون، در جایگاه ریاست جمهوری علیه حزب‌الله به خاطر فشارهایی است که از سوی آمریکا، عربستان سعودی و فرانسه به او وارد می‌شود و این موضع گیریها برای کاستن از فشارهای خارجی می‌تواند منطقی باشد و در حد موضع‌گیری است. زیرا خود رئیس جمهور هم به واسطه چند سال ریاست بر ارتش می‌داند که نمی‌تواند سلاح مقاومت را به صورت ناگهانی از دست حزب‌الله خارج کند و یا اینکه نمی‌تواند با ایجاد درگیری طایفه‌ای این تنش‌ها را تشدید کند و شرایط داخل لبنان نیز این اجازه را به آنها نمی‌دهد.
بنابراین، نخست وزیر و رئیس جمهو می‌دانند که الان لبنان در شرایط ثبات شکننده قرار دارد که اگر ائتلاف شیعی اراده‌ای برای شکستن این ثبات داشته باشند توانایی آنرا دارند. با توجه به اینکه می‌بینیم احزاب مسیحی به ویژه جبران باسیل، رهبر جریان ملی آزاد که در اوایل آتش‌بس مواضع نسبتا منفی بر علیه مقاومت گرفته بود در این انتخابات دوباره با حزب‌الله و جنبش امل ائتلاف کرد که نشان می‌دهد ائتلافی که بعد از آتش بس به آن آسیب وارد شده بود می‌تواند مجددا شکل بگیرد و ائتلاف قدرتمندی که در سالهای اخیر در دست مقاومت و متحدانش بود دوباره بازسازی شود و این روند موجب تاثیرگذاری ائتلاف مقاومت بر مواضع دولت خواهد شد.
پس می‌توان اینگونه ارزیابی کرد که موفقیت در این انتخابات به مقاومت برای فائق آمدن بر چالش‌های موجود یاری برساند؟
نتایج انتخاب طبق خواست حزب‌الله بود و در این برهه از زمان که فشارهای داخلی و خارجی علیه مقاومت وجود دارد، این انتخابات نوعی رفراندوم و نمایش قدرت و داشتن پایگاه مردمی برای مقاومت بود که باعث کاهش فشارها به حزب‌الله خواهد شد. همچنین به بازسازی توان این جنبش در عرصه سیاسی و اجتماعی و فرهنگی منجر خواهد شد و قطعا فشارهای خارجی نیز بر علیه حزب‌الله کاهش خواهد یافت.
