الوقت- درحالی که جنایت‌های رژیم صهیونیستی در غزه موجب خشم و انزجار گسترده جهانی شده و بسیاری از کشورها این رژیم را طرد کرده‌اند، اما دولت موقت سوریه به رهبری احمد الشرع در مسیری موازی و متفاوت حرکت می‌کند و تلاش دارد کانال‌های دیپلماتیک با تل‌آویو را برقرار کند.
در این راستا، خبرگزاری رویترز به نقل از منابع سوری، غربی و اطلاعاتی منطقه‌ای گزارش داد که رژیم صهیونیستی و سوریه اخیراً تماس‌های مستقیم برقرار کرده‌اند و چندین نشست مستقیم میان مقامات امنیتی دو طرف در مناطق مرزی برگزار شده است. هدف این دیدارها، جلوگیری از تنش و درگیری در مرز سوریه و سرزمین‌های اشغالی اعلام شده است.
رویترز گزارش داد که این مذاکرات به دنبال گفتگوهای پشت پرده‌ای انجام گرفته که از زمان سقوط نظام بشار اسد در دسامبر گذشته از طریق میانجی‌گران بین‌المللی در جریان بوده است. از طرف سوری، احمد الدلّاتی، مقام ارشد امنیتی و استاندار قنیطره، رهبری این تماس‌ها را برعهده داشته است.
هرچند رویترز نتوانسته نام نمایندگان طرف صهیونیستی را شناسایی کند، اما دو منبع آگاه تأیید کرده‌اند که نمایندگان این رژیم، مقامات امنیتی بلندپایه بوده‌اند. بر اساس اظهارات سه منبع مستقل، این مذاکرات مستقیم عمدتاً در نقاط مرزی و برخی مناطق تحت اشغال رژیم صهیونیستی انجام شده است.
دولت موقت سوریه به ریاست احمد الشرع (معروف به ابومحمد الجولانی) درحالی مذاکراتی محرمانه با مقامات صهیونیستی را آغاز کرده که در شش ماه گذشته، اسرائیل ده‌ها حمله هوایی به خاک سوریه انجام داده و با نقض توافقات امنیتی، برخی مناطق را به اشغال خود درآورده است. طبق گزارش‌ها، نیروهای نظامی رژیم صهیونیستی تا حدود ۲۵ کیلومتری دمشق پیشروی کرده‌اند.
با وجود این اقدامات تجاوزکارانه، الجولانی و دولت موقت او سکوت معناداری در پیش گرفته‌اند و هیچ واکنش رسمی نسبت به این تجاوزها نشان نداده‌اند. این سکوت درحالی است که پیش‌تر دولت موقت مدعی دفاع از حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه شده بود. حتی در هفته‌های اخیر، سرکردگان تحریرالشام تحت فشار رژیم صهیونیستی رهبران گروههای فلسطینی را پس از سالها اقامت در خاک سوریه اخراج کردند تا پیامی به تل‌آویو بدهند که فصل جدیدی از مناسبات سوریه و رژیم در حال شکل گرفتن است.
از طرفی، این دیدارهای مستقیم بلافاصله پس از دیدار دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا با الجولانی صورت گرفته است که خواستار گام‌های عملی دمشق برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی شده بود. این تحول نشان‌دهنده چرخش راهبردی در سیاست حاکمان موقت سوریه و تلاشی برای کسب مشروعیت بین‌المللی از مسیر همسویی با پروژه‌های منطقه‌ای آمریکاست.
رژیم الجولانی با این اقدام در پی آن است تا با خروج از انزوای بین‌المللی، خود را به عنوان یک بازیگر مشروع و قابل مذاکره به جامعه جهانی معرفی کند. علاوه‌براین، الجولانی تلاش دارد با مشارکت در پروژه عادی‌سازی روابط، روند کمک‌های اقتصادی و نظامی از سوی غرب را تسهیل کند.
مقابله با محور مقاومت هدف کلیدی دمشق و تل‌آویو
بدون تردید، در هرگونه دیدار مستقیم میان رهبران دمشق و تل‌آویو، مجموعه‌ای از بده و بستان‌های سیاسی، امنیتی و حتی اقتصادی در دستورکار قرار گرفته است، چراکه چنین دیدارهایی بدون پشتوانه توافقات پنهان یا آشکار ممکن نیست.
جعفر قنادباشی، کارشناس مسائل غرب آسیا در گفتگو با الوقت، درباره اهداف الجولانی و صهیونیستها از انجام گفتگوهای مستقیم در شرایط کنونی منطقه اذعان داشت:«حکومت جولانی در مذاکرات مستقیم صورت گرفته با رژیم صهیونیستی کوشید تا بیش از هر چیز رضایت حامیان اصلی خود را که زمینه روی کارآمدن این حکومت را فراهم کردند جلب کند. هیچکدام از حامیان منطقه‌ای و غربی حکومت جولانی نه تنها با مذاکره رژیم صهیونیستی مخالفت نیستند بلکه از عادی سازی روابط با این رژیم استقبال می‌کنند. بویژه آنکه تداوم مقابله با نیروهای مقاومت در منطقه و قلع و قمع نیروهای رقیب در سوریه مستلزم همکاری‌های مشترک اسرائیل و حکومت جولانی است. البته رژیم صهیونیستی اهداف اشغالگرانه‌ای را دنبال می‌کند همانند سلطه بر برخی از مناطق مرزی مشترک و یا ایجاد یک کریدور برای دسترسی به اقلیم کردستان که قاعدتاً تحقق آن بدون موافقت حکومت جولانی امکان‌پذیر نیست و همچنانکه مهار توانمندی‌های حزب‌الله لبنان به عنوان یک هدف مشترک دو طرف از جمله موضوعاتی است که به تبادل نظر و همکاری طرفین نیازمند است».
قنادباشی درباره اینکه طرف صهیونیستی نیز در این شرایط بحرانی منطقه باید با برخی شروط سوریه موافقت کند، خاطرنشان کرد:«رژیم صهیونیستی در حال حاضر در موقعیت دشواری قرار دارد که این رژیم را ناگزیر می‌سازد تا از مواضع خود عقب‌نشینی کند، چرا که این رژیم مذاکره با حکومت جولانی را روزنه‌ای برای عبور از برخی از مشکلات می‌داند. ضمن آنکه از دیدگاه این رژیم نیز عادی سازی روابط با سوریه نوعی جلب حمایت طرف‌های منطقه‌ای و غربی محسوب می‌شود و این امکان را فراهم می‌سازد تا منافع راهبردی خود در سوریه را بهتر تامین کند».
این کارشناس مسائل غرب آسیا درباره ابعاد و اهداف نقش‌آفرینی بازیگران میانجی بین سوریه و رژیم اشغالگر گفت:«بازیگران منطقه‌ای برنامه‌هایی را برای سوریه در حال گذار و طرح‌هایی را برای ایجاد ترتیبات جدید در غرب آسیا در دستورکار دارند و نمی‌خواهند فرصت‌های ایجاد شده در سوریه تحت حکومت جولانی از دست برود و بار دیگر نیروهای مقاومت و گروههای همسو با آنها بتوانند موازنه قدرت را بر خلاف منافع آنها تغییر دهند. لذا برنامه‌ها و طرح‌های در دست اجرای آنها عمدتا بر اساس مقابله با نیروهای مقاومت و نیروهای مخالف اسرائیل تدوین و تنظیم شده است».
درکل، تعاملات مستقیم بین مقامات رژیم صهیونیستی و دولت موقت سوریه اگرچه در ظاهر با عنوان "کاهش تنش" مطرح می‌شوند اما در واقع بخشی از یک معامله ژئوپلیتیک گسترده‌تر هستند که ممکن است بر آرایش نیروهای منطقه‌ای و حتی بر آینده ساختار قدرت در سوریه تأثیرگذار باشد. از اینرو، چنین مذاکراتی صرفاً تاکتیکی نیستند بلکه بخشی از روند راهبردی برای بازتعریف روابط میان بازیگران متخاصم محسوب می‌شوند.
