الوقت- تحرکات آمریکا در آسیای مرکزی و قفقاز سابقه‌ای طولانی دارد و به زمان جنگ سرد و دوران نظام دوقطبی بازمی‌گردد. با این حال حتی با وجود فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد در ابتدای دهه 1990، اما چشم طمع واشنگتن همچنان طی چند دهه گذشته به سوی آسیای مرکزی و قفقاز بوده است.
در این میان گرجستان به عنوان یکی از کشورهای قفقاز از جمله مناطقی است که آمریکایی‌ها همواره در آن تحرکات نظامی و امنیتی پس از جنگ سرد را در برابر روسیه دنبال کرده‌اند و تا کنون در مقاطع مختلفی اخبار مرتبط با احداث پایگاه نظامی آمریکا در گرجستان به رسانه‌ها راه یافته، اما همچنان احداث این پایگاه به نتیجه نهایی نرسیده است. اما ماجرای پایگاه نظامی آمریکا در گرجستان چیست و چرا تا کنون به نتیجه نرسیده است؟
سابقه تحرکات آمریکا در گرجستان
سال‌هاست که گرجستان به مانند بسیاری دیگر از کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز صحنه تقابل و عرض اندام روسیه و آمریکاست. حتی جنگ اوستیای جنوبی در سال 2008 نیز اگرچه نبرد میان دولت مرکزی گرجستان و جدایی طلبان اوستیا بود، اما در حقیقت نبرد نیابتی واشنگتن و مسکو قلمداد می شد که به میدان گرجستان کشیده شد و پنتاگون حامی تمام قد دولت مرکزی گرجستان در برابر جدایی طلبان اوستیای جنوبی تحت حمایت مسکو قرار گرفته بود.
حداقل از همان سال 2008 به بعد گسترش بیشتر همکاری‌های نظامی و امنیتی با گرجستان در دستور کار جدی مقامات امنیتی و سیاسی آمریکا قرار گرفت و گرجستان علاوه بر آن که در مانورهای مشترک نظامی با ناتو مشارکت و حضور فعالی به هم رساند، همچنین برخی توافقات امنیتی و نظامی دو جانبه را با امریکا امضا کرد و در نتیجه همین همکاری‌ها نیز طی یک سال گذشته کشورهای غربی عضو ناتو حداقل در دو نوبت یکی در مردادماه و دیگری در اسفندماه اقدام به برگزاری مانور نظامی مشترک در گرجستان کرده‌اند، که البته از چشم پرنگران روسیه دور نبوده است.
ایجاد پایگاه نظامی نیز طی این سال‌ها از دیگر دغدغه‌های واشنگتن در گرجستان بوده است. از جمله در بهمن‌ماه 1395، «لوون ایزوریا» وزیر دفاع وقت گرجستان، پس از دیدار با «آنتونیو آگوستو»، فرمانده ارتش آمریکا در برلین، توافقی را امضا کرد که به موجب این توافق، مقرر شد آمریکا، پایگاهی مشابه مرکز آموزش نظامی که در آلمان احداث کرده است در گرجستان نیز دایر کند، اما با گذشت بیش از دو سال از آن توافق، هنوز هیچ اقدام عملی برای احداث این پایگاه صورت نگرفته است. برهمین اساس شاید میل مقامات فعلی آمریکا نیز درباره احداث پایگاه نظامی در گرجستان مرتبط با همان توافق پیشین دو سال گذشته باشد که هنوز به نتیجه نرسیده است.
راه دشوار یانکی‌ها در سرزمین گرجی‌ها
به نظر نمی‌رسد که در شرایط فعلی، دولت جدید گرجستان چندان با برپایی پایگاه نظامی آمریکا همسمو باشد و چند روز پیش نیز "سالومه زورابیشویلی" رئیس جمهوری گرجستان در گفتگو با «صدای آمریکا» اعلام کرد که ساخت پایگاه نظامی آمریکا در خاک این کشور اقدامی غیرمنطقی و نادرست بوده و می‌تواند بعنوان یک اقدام تحریک آمیز محسوب شود. پس از رئیس جمهور گرجستان، "مومکا باختادزه" نخست وزیر این کشور نیز با اعلام پیش شرط‌هایی، گفته است که مقامات تفلیس درباره امکان استقرار پایگاه نظامی خارجی در این کشور، تنها بر اساس منافع ملی گرجستان تصمیم گیری خواهند کرد.
با توجه به اظهار نظرهای مقامات گرجستانی که آشکارا مخالف خود را با احداث پایگاه نظامی آمریکا اعلام کرده‌اند، مشخص است که آمریکا راه دشواری را این روزها در گرجستان پیش رو دارد.
دولت فعلی گرجستان به ریاست سالومه زورابیشویلی، دولتی نوپا به شمار می‌رود که از دی ماه سال گذشته کار خود را آغاز کرد، اما روشن است که با توجه به رقابت‌های دیرینه شرق و غرب، این دولت تمایلی ندارد که باردیگر گرجستان را صحنه رویایی مسکو و واشنگتن ببیند.
اگرچه « زورابیشویلیدولتی» با حمایت حزب غربگرای حاکم به پیروزی رسید، اما خود را نامزد مستقل می‌داند و پس از پیروزی نیز با وجود اعلام حمایت از اروپا اما همزمان تاکید کرد که کشورش خواستار روابط خوب و گرم با همسایه شمالی، یعنی روسیه است.
براین اساس به نظر می‌رسد که دولت فعلی گرجستان با در پیش گرفتن سیاستی میانه و بینابینی در رقابت‌های منطقه‌ای مسکو و واشنگتن تلاش دارد تا از ترکش‌ها و آسیب‌های این رقابت احتمالی در امان بماند.
تردیدی نیست که پرپایی پایگاه نظامی آمریکا در گرجستان به واکنش متقابل مسکو و در ادامه احتمال استقرار سامانه های موشکی و یا پدافندی روسیه برروی گرجستان و همچنین حضور نظامی گسترده در مرز این کشور منجر خواهد شد و چنین شرایطی همراه با افزایش خطر جنگ و برخورد نظامی، تاثیر منفی بر روی سرمایه گذاری و گردشگری خارجی خواهد داشت و در نهایت به کاهش قدرت اقتصادی گرجستان منتهی می‌گردد.
برهمین اساس نیز دولت فعلی گرجستان با وجود همکاری امنیتی و نظامی با آمریکا، اما تمایلی به ایجاد پایگاه نظامی آمریکا در خاک گرجستان ندارد تا بیش از این حساسیت روسیه را بر نیانگیزد و همین موضوع مهمترین چالش پیش روی یانکی‌های کاخ سفید در سرزمین گرجی‌ها است.
