الوقت- با تلاش میانجیگران برای آغاز مرحله دوم آتشبس در غزه، گفتگو بر سر موضوعات کلیدی همچون نحوه اداره سیاسی و امنیتی غزه در دوران پساجنگ وارد مرحله تازه‌ای شده است. همزمان با تحرکات منطقه‌ای، گروههای فلسطینی نیز گردهم آمده‌اند تا در این مقطع حساس، دیدگاه‌ها و مواضع خود را هماهنگ سازند.
در همین راستا، شماری از گروههای فلسطینی روزهای پنج‌شنبه و جمعه (1 و2 آبان) نشستی را در قاهره، پایتخت مصر برگزار کردند تا آخرین تحولات مرتبط با مسئله فلسطین را مورد بررسی قرار دهند. طبق بیانیه حماس، شرکت‌کنندگان در نشست قاهره بر پایبندی به اجرای مفاد توافق آتشبس و تداوم آن تأکید کردند.
در این بیانیه آمده که تحقق این توافق شامل خروج نیروهای اشغالگر از غزه، رفع کامل محاصره این منطقه، بازگشایی تمامی گذرگاهها به‌ویژه گذرگاه رفح، ورود بدون مانع همه نیازهای انسانی و دارویی و آغاز روند بازسازی فراگیر برای بازگرداندن شرایط عادی زندگی و کاستن از رنج مردم غزه است.
نشست گروههای فلسطینی در چارچوب تلاشهای مداوم مصر برای احیای گفتگوی ملی میان گروههای فلسطینی برگزار شد تا هر گونه اختلاف بین همه جریانهای فلسطینی را کاهش دهد. همچنین، جنبشهای فلسطینی خواستار برگزاری نشستی فراگیر با حضور همه گروهها و جریانهای ملی شدند تا درباره راهبردی واحد برای آینده فلسطین توافق شود و «سازمان آزادی‌بخش فلسطین» به عنوان تنها نماینده قانونی ملت فلسطین به شکلی جامع فعال گردد تا تمامی نیروهای فلسطینی را دربرگیرد.
علاوه‌براین، گروههای فلسطینی با واگذاری اداره غزه به کمیته‌ای فلسطینی و موقت از اهالی این منطقه موافقت کردند و قرار است کمیته‌ای بین‌المللی برای نظارت بر تأمین مالی و اجرای بازسازی غزه با تأکید بر وحدت نظام تشکیل شود.
نشست گروههای فلسطینی درحالی برگزار شد که مرحله نخست توافق آتشبس بارها توسط رژیم اشغالگر نقض شده بود و با حملات مداوم به مناطق شمالی و جنوبی غزه و مانع‌تراشی در ورود کمکهای بشردوستانه، مفاد توافق را عملاً بی‌اثر کرده است. از اینرو، با توجه به تجربهٔ پی در پی بدعهدی‌ها از سوی رژیم صهیونیستی، فلسطینیان در مراحل آتی خواهان اتخاذ تدابیری هستند که راه هرگونه تکرار جنگ‌افروزی و زیرسؤال رفتن توافق را ببندد.
از طرفی، گروههای فلسطینی با میانجیگری مصر تلاش می‌کنند هر گونه بهانه‌تراشی از سوی رژیم صهیونیستی را از بین برده و مسیر را برای اداره نوار غزه توسط خود فلسطینیان هموار کنند.
سرکوب فلسطینیان با تاسیس مرکز هماهنگی نظامی و مدنی
نشست گروههای فلسطینی درحالی برگزار شد که مقامات ارشد آمریکا به سرزمینهای اشغالی و چند کشور عربی سفر کرده‌اند تا زمینه اجرای مرحله دوم آتشبس در غزه را فراهم کنند. هرچند برخی منابع مدعی شده‌اند دولت ترامپ بر نتانیاهو فشار می‌آورد تا آتشبس حفظ شود، اما حضور نمایندگان واشینگتن در منطقه نشان می‌دهد که آمریکا با همکاری کشورهای عربی درصدد پیشبرد برنامه‌های رژیم برای آینده غزه در چارچوب اجرای مرحله دوم طرح آتشبس می‌باشد.
یکی از اقداماتی که واشینگتن برای رفع نگرانی صهیونیستها در نظر گرفته، تشکیل مرکز هماهنگی مدنی-نظامی (CMC) است که اخیراً در سرزمینهای اشغالی فعالیت خود را آغاز کرد که هدف آن سازوکاری اساسی برای تضمین گذار غزه به اصطلاح به ثبات و حکومت غیرنظامی به شیوه‌ای ایمن و پایدار است.
آنگونه که فرمانده «سنتکام» ادعا کرده، تمرکز این مرکز بر تضمین جریان کارآمد و مؤثر کمکهای بشردوستانه، لجستیکی و امنیتی به غزه است. این تشکیلات ظاهرا بشردوستانه قرار است جایگزین نهادهایی مانند آنروا باشد که در چند دهه گذشته مسئولیت توزیع کمکهای خارجی به فلسطینیان را برعهده داشت.
بر اساس طرح ترامپ، قرار بود که کمیته‌ای متشکل از کشورها وظیفه اداره سیاسی و امنیتی این باریکه را برعهده داشته باشند اما در این مورد هم مقامات تل‌آویو مخالف هستند و حاضر نیستند که برخی بازیگرانی که اسرائیل آنها را حامیان حماس می‌دانند در این اقدام مشارکت داشته باشند.
مرکز هماهنگی نظامی و مدنی که جزئیات آن هنوز نامشخص است، با استقبال جامعه بین‌المللی مواجه نشده است. سازمان ملل و بسیاری از کشورها نسبت به نیت واقعی رژیم صهیونیستی تردید دارند و معتقدند که این مرکز ممکن است بیشتر ابزاری برای تسلط بر غزه باشد تا کمک‌رسانی واقعی به فلسطینیان. تجربه تاریخی و نقض مکرر تعهدات توسط رژیم صهیونیستی باعث شده که هیچ تضمینی برای مدیریت مستقل و پاسخگو به نیازهای انسانی و خدماتی مردم غزه وجود نداشته باشد.
بنابراین به نظر می‌رسد مرکز هماهنگی نظامی- مدنی تحت پوشش اغراض انساندوستانه به ابزاری برای رصد و کنترل همه فعالیتهای گروههای فلسطینی تبدیل خواهد شد تا فرآیند خلع سلاح غزه، به دست گرفتن روند بازسازی با مدیریت آمریکا و سپس تسلط صهیونیستها بر این منطقه هموار شود.
این مرکز نمی‌تواند خواست فلسطینیان را تأمین کند، تجربه دو سال گذشته نشان می‌دهد این رژیم مسئول کشتار ده‌ها هزار فلسطینی و ویرانی گسترده زیرساختها بوده است. بنابراین، از دید فلسطینیان، هر نهادی که تحت نظارت تل‌آویو باشد قادر به ارائه مدیریت مستقل، عادلانه و پاسخگو به نیازهای انسانی، خدماتی و بهداشتی مردم غزه نیست و لذا تنها مدیریت و تصمیم‌گیری فلسطینیان می‌تواند رفاه ساکنان غزه را تضمین کند.
اعمال حاکمیت فلسطینی بر غزه
گروههای فلسطینی تأکید دارند که در مرحله دوم توافق، باید حاکمیت ملی فلسطینیان بر غزه به رسمیت شناخته شود و اداره کامل این منطقه، از امور اداری و خدماتی گرفته تا بهداشت عمومی و توزیع کمکهای بشردوستانه به طور کامل در اختیار نهادهای فلسطینی قرار گیرد.
آنان معتقدند که تنها با مدیریت داخلی و ملی می‌توان روند بازسازی و بازگرداندن زندگی عادی به غزه را تضمین کرد. این موضع بر پایه تجربه تلخ سالهای گذشته است، چرا که رژیم صهیونیستی طی دو سال اخیر با حملات گسترده ده‌ها هزار فلسطینی را به شهادت رسانده و زیرساختهای حیاتی غزه را ویران کرده است.
از دید گروههای فلسطینی، چنین رژیمی که مسئول اصلی ویرانی و رنج مردم غزه است فاقد مشروعیت و صلاحیت لازم برای اداره این سرزمین است و حضور یا نظارت آن بر امور داخلی غزه، نقض آشکار حق حاکمیت ملت فلسطین به شمار می‌رود. بنابراین، تصمیم‌گیری درباره سرنوشت فلسطینیان یکی از خطوط قرمز گروههای فلسطینی است و در این مورد خاص حاضر به عقب‌نشینی نیستند.
تمامی جریانهای سیاسی فلسطین بر ضرورت تشکیل کمیته‌ای متشکل از تکنوکراتها برای اداره غزه توافق دارند و هدف از این اقدام، ایجاد مدیریتی بی‌طرف است که بتواند امور اداری، خدماتی و بهداشتی را به طور مؤثر اداره کند، روند بازسازی را سرعت بخشد، کمکها را عادلانه توزیع کند و ثبات را به منطقه بازگرداند. این کمیته همچنین زمینه را برای بازگرداندن حاکمیت فلسطینی و مدیریت مستقل در غزه فراهم می‌کند، مدیریتی که کمیته‌های متشکل از کشورهای دیگر به رهبری واشینگتن و تل‌آویو از پس آن برنمی‌آیند.
با توجه به مواضع متفاوت فلسطینیان و رژیم صهیونیستی نسبت به طرح ترامپ که به شدت به نفع صهیونیستها تنظیم شده است، چشم‌انداز اجرای مرحله دوم توافق آتشبس نامشخص و مبهم باقی مانده و فلسطینیان نسبت به پذیرش آن با تردید برخورد می‌کنند. به همین دلیل، اجماع گروههای فلسطینی بر سر اداره غزه توسط سازمان «ساف» گامی راهبردی و هماهنگ شده برای جلوگیری از تحمیل یکجانبه طرح ترامپ و سلطه رژیم صهیونیستی است تا حاکمیت ملی فلسطین حفظ شود.
علاوه‌براین، با توجه به اینکه خلع سلاح مقاومت یکی از اصلی‌ترین خواسته‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی در مرحله دوم توافق است و آنها بر آن به شدت پافشاری می‌کنند، جریانهای فلسطینی حاضر نیستند در این زمینه تسلیم خواست دشمن شوند. زیرا، در غیاب سلاح، رژیم صهیونیستی می‌تواند به راحتی طرح‌های اشغالگرانه خود را پیش ببرد، از اینرو همه گروههای فلسطینی تلاش دارند امور امنیتی نیز همانند بخش سیاسی تحت مدیریت و هماهنگی خود فلسطینیان باقی بماند و برای جلوگیری از بهانه‌تراشی نتانیاهو برای نقض توافق، کمیته‌ای فراجناحی را پیشنهاد داده‌اند که شامل تمامی گروهها باشد و محدود به حماس و جهاد اسلامی نباشد.
در مجموع، از دید بسیاری از کارشناسان، طرح ترامپ به دلیل نادیده گرفتن حقوق بنیادین فلسطینیان، در درازمدت دوام نخواهد آورد. برای اینکه هر طرحی بتواند به صلح پایدار بینجامد باید خواسته‌های مشروع فلسطینیان را به طور کامل دربرگیرد، در غیر این صورت هر توافقی صرفاً مسکِّن موقتی خواهد بود که گرهی از مناقشه هشت دهه‌ای در سرزمینهای اشغالی باز نمی‌کند.
