الوقت- با طولانی شدن جنگ در غزه، شکافها بین مقامات رژیم صهیونیستی هم روز به روز گستردهتر میشود و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر این رژیم که ابتکارعمل تحولات میدانی را در برابر گروههای مقاومت از دست داده است، هر روز نسخههای جدیدی برای رهایی از این وضعیت میپیچد.
در تازهترین اقدام، نتانیاهو روز دوشنبه پس از خروج بنی گانتس، کابینه جنگ این رژیم را منحل کرد. کابینه جنگی شش نفره اکنون با یک «کابینه کوچک» یا «کابینه آشپزخانه» جایگزین خواهد شد که نتانیاهو ادامه تصمیمات جنگی را با مشورت این شورای کوچکتر شده اتخاذ خواهد کرد.
دفتر نخست وزیر صهیونیستی درباره اینکه تقسیم مسئولیتها بین کابینه امنیتی و این مشاورهها چگونه خواهد بود جزئیات بیشتری ارائه نکرد.
نتانیاهو از سوی وزرای راست افراطی در کابینه ائتلافی خود که میخواستند به کابینه جنگ بپیوندند، تحت فشار قرار گرفته بود که میتوانست باعث افزایش نقشآفرینی جناح راست افراطی در سیاستهای جنگ در غزه شود.
کابینه جنگ چه بود؟
کابینه جنگ در 11 اکتبر پس از اعلام جنگ رژیم صهیونیستی به غزه در پاسخ به حمله حماس و پس از پیوستن بنیگانتس به نتانیاهو در یک دولت وحدت ملی تشکیل شد. در این کابینه، همچنین گادی آیزنکوت، رئیس ستاد سابق ارتش اسرائیل و آریه دری، رئیس حزب مذهبی شاس، حضور داشتند.
دیوید منسر، سخنگوی دفتر نتانیاهو به خبرنگاران گفت که کابینه جنگ پیش نیازی برای پیوستن گانتس به یک دولت وحدت ملی بوده است. به گفته مقامات اسرائیلی، آیزنکوت نیز پیوستن به دولت ائتلافی را به شرط تشکیل کابینه جنگ پذیرفته بود. این کابینه به عنوان یک بدنه کوچکتر در داخل کابینه امنیتی که بخشی از کابینه ائتلاف گستردهتر بود، تشکیل شد.
کابینه جنگ قرار بود تصمیمات سریعی در مورد هدایت جنگ بگیرد که سپس برای تصویب به کابینه بزرگتر دولت ارسال میشد.
اما اندکی پس از تشکیل کابینه اختلاف و شکاف در میان اعضا بالا گرفت.
در ژانویه، روزنامه هاآرتص گزارش داد که یائیر لاپید، رهبر مخالفان در یک جلسه حزبی گفته بود که یوآو گالانت، وزیر جنگ و نتانیاهو دیگر با یکدیگر صحبت نمیکنند و جلسات کابینه جنگ به عرصه شرمآوری برای تسویه حساب، دعوا و بحثهایی که به جایی نمیرسد تبدیل شده است.
در 9 ژوئن، گانتس و آیزنکوت، هر دو از حزب وحدت ملی، کابینه جنگ را به دلیل نداشتن طرحی برای غزه فراتر از حمله کنونی ترک کردند.
بنا بر گزارشها، نتانیاهو عصر یکشنبه در سخنرانی خود به کابینه امنیتی گفت:«دیگر کابینه جنگی وجود ندارد. یکی از اعضای حاضر در کابینه جنگ به مطبوعات اسرائیل گفت:«این بخشی از توافقنامه ائتلافی با گانتس، به درخواست او بود. لحظهای که گانتس رفت، دیگر چنین انجمنی ماهیت خود را از دست داد».
یکی از دلایل خروج گانتس از کابینه، شکست ارتش در برابر گروههای مقاومت غزه بود که پس از هشت ماه نتوانسته بود در برابر حماس دستاوردی کسب کرده و اسرا را آزاد کند. گانتس در سخنانی درباره دلیل خروج خود از کابینه گفت که نتانیاهو با سیاستهای اشتباه خود، مسیر پیروزی ارتش در غزه را میبندد. گانتس همچنین خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام شد.
اهداف نتانیاهو از انحلال کابینه جنگ
نتانیاهو با انحلال کابینه جنگ و تشکیل شورای مشورتی به جای کابینه جنگ، سعی دارد تا از فشار وزرای تندرو یعنی ایتامار بن گویر وزیر امنیت داخلی و بزالل اسموتریچ وزیر دارایی خارج شود که پس از خروج گانتس، برای پیوستن به کابینه جنگ داخلی لابی میکردند.
بنگویر پنجشنبه گذشته در نامهای به نتانیاهو از تصمیات مخفیانه درباره سرنوشت جنگ به شدت انتقاد کرد.
هر دو قبلا تهدید کرده بودند که اگر اسرائیل حمله فعلی خود را به شهر رفح در غزه که محل سکونت 1.5 میلیون آواره بود انجام ندهد، استعفا خواهند داد. هر دو همچنین تهدید کردند که اگر نتانیاهو به توافق آتشبس مورد حمایت ایالات متحده ادامه دهد، پیش از آنکه حماس را نابود کند، استعفا خواهند داد.
بنگویر و اسموتریچ همچنین از ایجاد شهرکهای غیرقانونی در غزه، پس از «مهاجرت داوطلبانه» فلسطینیهای ساکن در غزه، حمایت میکنند. خواسته ای که فشارهای خارجی بر تل آویو افزایش خواهد داد.
با توجه به اینکه احزاب بن گویر و اسموتریچ مجموعاً 14 کرسی در کنست دارند - در مقایسه با 12 کرسی وحدت ملی گانتس - خروج آنها منجر به فروپاشی کابینه ائتلافی و پایان دوره ریاست نتانیاهو خواهد شد.
نقش کابینه جنگ در تعیین اداره درگیری تا حد زیادی با عقب نشینی گانتس به پایان رسید، بنابراین بعید است که انحلال رسمی آن تغییر بزرگی ایجاد کند.
به گفته نتانیاهو، کابینه جنگ با کابینه آشپزخانه کوچک شده جایگزین خواهد شد که میتوان در آن بحثها و رایزنیهای حساس انجام داد. به گزارش روزنامه یدیعوت آحارونوت، بدنه جدید شامل گالانت، درمر و تزاچی هانگبی، رئیس شورای امنیت ملی خواهد بود.
در این رابطه خبرگزاری فرانسه به نقل از بک مقام اسرائیلی که نخواست نامش فاش شود، گزارش داد که انتظار میرود نتانیاهو در مورد برخی تصمیمات با متحدان نزدیک خود در جلسات ویژه مشورت کند، زیرا آنها مجاز به اطلاع رسانی به رسانهها نیستند.
این مقام صهیونیستی گفت:«این بدان معناست که کابینه امنیتی بیشتر تشکیل جلسه خواهد داد. به هر حال کابینه امنیتی مسئول تصمیم گیری مرتبط با جنگ است».
این جلسات پشت درهای بسته میتواند برخی از نفوذ تندروها را کمرنگ کند اما خود نتانیاهو اشتیاق چندانی نسبت به طرح آتشبس نشان نداده است و اتکای او به کابینه امنیتی کامل میتواند به او پوششی برای طولانی کردن یک تصمیم بدهد. نتانیاهو که از سوی وزرای افراطی به شدت تحت فشار است با تشکیل کابینه آشپزخانه سعی دارد جنگ در غزه را ادامه داده و دوستانش در کابینه را راضی نگهدارد، زیرا توقف جنگ و تن دادن به آتشبس با حماس، پایان کار سیاسی نتانیاهو خواهد بود که این روزها به کابوسی برای او تبدیل شده است.
به گزارش رسانهها، گفتگوها در کابینه جدید احتمالاً دو هدف را دنبال خواهد کرد:«اولی اجتناب از تشکیل کابینه امنیتی بر سر تصمیمات جزئی، و دوم دور نگه داشتن اطلاعات حساس از وزرای راست افراطی ایتامار بن گویر و بزالل اسموتریچ». به گزارش روزنامه گاردین، این اقدام تحقیر عمدی برای متحدان راست افراطی نتانیاهو در ائتلاف، از جمله بن گویر است که پس از خروج گانتس پس از شکایت از به حاشیه رانده شدن در تصمیم گیریهای کلیدی، به دنبال کرسی در دولت جنگ بوده است.
جوآب استرن، تحلیلگر سیاسی اسرائیلی معتقد است که انحلال شورای جنگ به معنای بازگرداندن اختیارات به شورای امنیت ملی مطابق با قانون است که برای نخست وزیر اختیار تصمیم گیری در زمانی که حتی اگر تنها باشد را میدهد.
به گزارش وای نت، با انحلال کابینه جنگ، نتانیاهو خود را در حاشیه قرار میدهد، اما این ممکن است عمدی باشد که نشان میدهد تصمیمات مهم باید به دولت گسترده برسد، جایی که اکثریت قاطع وزرا توانایی بسیار کمی برای مانور دارند. ممکن است آنچه نتانیاهو به عنوان بخشی از دولت میخواهد، از تلاشهای او برای جلوگیری از پایان جنگ باشد.
رسانههای اسرائیلی گزارش دادند که نتانیاهو کابینه جنگ را منحل کرد تا از مشارکت اعضای ائتلاف راست افراطی در مجمع حساس خودداری کند، زیرا نگران آن بود که روابط با متحدان غربی مانند ایالات متحده آسیب ببیند.
در این رابطه، عصمت منصور، کارشناس مسائل اسرائیل در گفتگو با شبکه الحره، گفت:«نتانیاهو میخواهد به ایالات متحده این پیام را بفرستد که خود بدون نفوذ راست افراطی امور را مدیریت میکند. نخستوزیر نمیخواهد کابینه جنگ را در مناقصه جناح راست غرق کند». عصمت منصور تاکید کرد:«این رویکرد ممکن است تاکتیکی از سوی نتانیاهو باشد، اما نقطه ضعفی از نظر تدوین یک برنامه استراتژیک بصیرتی برای خروج از جنگ تلقی میشود».
گفتنی است که دولت آمریکا از همان ابتدا حضور افرادی مانند بن گویر و اسموتریچ در کابینه نتانیاهو را سبب بروز تنش در روابط دو طرف اعلام کرده بود. با اینکه دولت آمریکا تمام قد از رژیم صهیونیستی در جنگ غزه حمایت میکند اما در هفتههای اخیر طرح آتشبس را ارائه داده و از نتانیاهو خواسته تا آنرا امضا کند اما بن گویر و اسموتریچ مانع این طرح هستند و هر روز نتانیاهو را تهدید میکنند و همین مسئله خشم واشینگتن را برانگیخته است.