الوقت- با وجود گذشت یک هفته از اعلام آتشبس در نوار غزه و شو تبلیغاتی پرهیاهوی دونالد ترامپ در شرم الشیخ مصر درباره به ارمغان آوردن صلح!، با این حال همچنان سایه جنگ کاملاً از آسمان غزه برداشته نشده و رژیم صهیونیستی پس از آزادی اسرا از دست حماس به طور مداوم بهانه تراشیها برای بازگشت به جنگ را آغاز کرده است.
تجربه چند دهه اخیر نشان میدهد که توافقات آتشبس برای ماشین جنگ رژیم صهیونیستی هیچگاه متوقف کننده نبوده و این بار پرونده «اجساد اسرای صهیونیست» به ابزاری برای کابینه بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر صهیونیستی تبدیل شده تا با متهم کردن حماس، زمینه حملات مجدد به غزه را فراهم کند. اجسادی که طی دو سال گذشته برای مقامات تلآویو کماهمیت بودند، اکنون به شکلی آشکار ارزش سیاسی و امنیتی پیدا کرده و به وسیلهای برای پیشبرد اهداف سیاسی تبدیل شدهاند.
برخی منابع گزارش دادهاند که رژیم صهیونیستی به آمریکا هشدار داده در صورتی که حماس اجساد نظامیان اسرائیلی را بازنگرداند، روند اجرای توافق آتشبس در غزه متوقف خواهد شد.
به گزارش آکسیوس، به گفته ۲ مقام اسرائیلی و یک مقام آمریکایی، نتانیاهو روز در گفتگو با ترامپ ادعا کرد که حماس به اندازه کافی برای بازگرداندن اجساد اسرای فوت شده صهیونیستی تلاش نمیکند و تا زمانی که این وضعیت تغییر نکند توافق آتشبس در غزه نمیتواند وارد مرحله بعدی شود.
با این حال، حماس در واکنش به این اتهامات، نتانیاهو را به کارشکنی در مسیر توافق متهم کرده و اعلام کرده که بیرون آوردن اجساد اسرا زمانبر است، زیرا تعدادی از این اجساد در زیر تونلهای تخریب شده مدفون شده و بخشی دیگر زیر آوار ساختمانهایی قرار دارند که خود صهیونیستها بمباران و تخریب کردهاند.
حماس پس از بازگرداندن تعدادی از اجساد اسرای صهیونیست، گفته که اکنون هیچ جسد دیگری برای بازگرداندن ندارد و بازیابی بیشتر به تلاشها و تجهیزات ویژه نیاز دارد. لذا مسئولیت هرگونه تاخیری در تحویل اجساد کاملا برعهده کابینه نتانیاهو است که مانع از ورود تجهیزات و امکانات لازم میشود. به گفته حماس، «نتانیاهو به تعهدات خود پایبند نیست و بلکه در مسیر تلاشهای مقاومت برای رسیدن به بقیه اجساد سنگاندازی میکند».
این مسئله نشان میدهد که ادعای تلآویو درباره تسریع در بازگرداندن اجساد، بیشتر جنبهای تبلیغاتی و سیاسی دارد و در واقع بهانهای برای توجیه و توسل به حملات بعدی به شمار میرود. این تهدیدات تلآویو میتواند روند مذاکرات مرحله بعدی توافق را با مشکلات جدی مواجه کند و ثبات در غزه را به خطر اندازد.
در ده روز گذشته، رژیم صهیونیستی بارها توافق آتشبس را نقض کرده و دهها فلسطینی در این بازه زمانی شهید یا زخمی شدهاند. این نقض مکرر، ماهیت واقعی رژیم صهیونیستی را در تعامل با آتشبس روشن میسازد و نشان میدهد که صهیونیستها به هیچ توافقی که مانع اعمال فشار و پیشبرد اهداف نظامی آنها شود، پایبند نخواهند بود.
تلاش نتانیاهو برای حفظ کابینه درحال فروپاشی
رژیم صهیونیستی از مانعتراشی در مسیر آتشبس اهداف متعددی را دنبال میکند. نتانیاهو و کابینهاش به بهانه تحویل ندادن اجساد اسرای اسرائیلی، به طور آشکار مسیر اجرای آتشبس در غزه را به تأخیر میاندازند و از این موضوع به عنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف سیاسی و نظامی خود استفاده میکنند.
اتهامزنی به حماس به نتانیاهو امکان میدهد که مخالفتها و فشارهای داخلی را مدیریت کرده و پایههای متزلزل ائتلاف راستگرای خود را حفظ نماید. وزرای تندرو کابینه مانند ایتامار بنگویر و بزالل اسموتریچ پیشتر اعلام کردهاند که در صورت پذیرش کامل توافق با حماس، ائتلاف را ترک خواهند کرد، امکانی که فشار سیاسی شدیدی بر نخستوزیر وارد میکند و او را به دنبال ابزارهای فشار بیشتر سوق میدهد.
فشار بر حماس برای گرفتن امتیازات بیشتر
برجسته کردن پرونده اجساد اسرا، اهرم چانهزنی نتانیاهو برای به دست آوردن امتیازات بیشتر در مذاکرات بعدی نیز هست. محدود کردن ورود تجهیزات و کمکهای بشردوستانه به غزه با هدف فشار برای گرفتن امتیازات امنیتی و سیاسی از حماس نشان میدهد که این اقدام بیش از یک اختلاف انسانی، یک ابزار راهبردی برای تقویت موقعیت رژیم صهیونیستی در میز مذاکره و توجیه اقدامات نظامی آتی است.
هرچند حماس با کلیات آتشبس موافقت کرده است اما مسائل کلیدی همچون خلع سلاح مقاومت و مدیریت سیاسی غزه در دوران پساجنگ هنوز به عنوان موضوعات اختلافی باقی ماندهاند.
تعلل تلآویو در اجرای آتشبس همچنین با هدف تضعیف حماس و فشار بر گردانهای مقاومت صورت میگیرد. هدف اصلی از حمله زمینی به غزه، نابودی حماس بود اما با گذشت بیش از دو سال مشخص شده که این برنامه شکست خورده است. گردانهای القسام همچنان در خیابانهای غزه حضور دارند و از منظر تحلیلگران صهیونیست، قدرتنمایی مبارزان حماس در سراسر غزه نشان میدهد که این جنگ بدون دستاورد بوده و شکست آشکار کابینه افراطی نتانیاهو به شمار میرود.
به همین دلیل، نتانیاهو تصور میکند که با جفظ سایه جنگ بر نوار غزه میتواند حماس را برای پذیرش خلع سلاح و در نتیجه کسب آبرو در برابر منتقدان تحت فشار قرار دهد.
اگر درگیریها دوباره از سر گرفته شود، پیامدهای گستردهای برای سرزمینهای اشغالی و کل منطقه به دنبال خواهد داشت. بازگشت به خشونت نه تنها فشار داخلی بر نتانیاهو را کاهش نمیدهد بلکه میتواند انتقادهای داخلی علیه کابینه او را افزایش دهد، زیرا جنگ فرسایشی دو ساله و هزینههای سنگین اقتصادی و حیثیتی و نظامی آن ساکنان اراضی اشغالی را به ستوه آورده است.
از سوی دیگر، با توجه به اینکه توافق شرمالشیخ با حمایت گسترده بینالمللی به امضا رسیده، هرگونه جنگافروزی مجدد صهیونیستها موجی از فشارهای خارجی را به تلآویو وارد خواهد کرد. همچنین، درگیریهای تازه میتواند روابط تلآویو با کشورهای عربی را تحت تأثیر قرار دهد و تلاشهای تیم ترامپ برای پیشبرد روند عادیسازی از طریق توافق ابراهیم مسدود کند.
درمجموع، مانعتراشی تلآویو در مسیر آتشبس به بهانه بازگرداندن اجساد اسرای صهیونیست، فراتر از یک اختلاف فنی یا انسانی است و به ابزاری راهبردی تبدیل شده تا قدرت سیاسی، اهرمهای نظامی و فشار در مذاکرات حفظ شود. تا زمانی که اراده واقعی تلآویو برای پایبندی به تعهدات وجود نداشته باشد، تداوم آتشبس همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد.