الوقت- کره شمالی که رکورد آزمایشهای موشکی را به نام خود ثبت کرده است، در روزهای اخیر در واکنش به رزمایشهای نظامی مکرر آمریکا با متحدانش، از توانمندیهای جدیدی رونمایی کرده که سطح تنش در منطقه شرق اسیا را بار دیگر بالا برده است.
در همین راستا، پیونگ یانگ با انتشار تصاویری اعلام کرد موشک بالستیک قارهپیمای «هواسونگ-۱۵» را روز شنبه (29 بهمن) با موفقیت آزمایش کرده است. وزارت دفاع ژاپن برآورد کرده که بُرد این موشک ۱۴هزار کیلومتر است و توانایی رسیدن و ضربهزدن به خاک آمریکا را دارد. مقامات ژاپنی گفتنهاند موشک بالستیک دوربرد کره شمالی یک ساعت پس از پرتاب در آبهای منطقه انحصاری اقتصادی ژاپن فرود آمد که نشان میدهد این موشک یکی از بزرگترین موشکهای پیونگ یانگ بوده است.
کره شمالی روز دوشنبه هم سه موشک جدید با برد کوتاه را به سمت دریای ژاپن شلیک کرد. کره شمالی اعلام کرد که قابلیت و فناوری موشکی رضایتبخشی دارد و بر افزایش کمیت نیروی خود تمرکز خواهد کرد و تاکید کرد که بسته به تحرکات آمریکا، اقیانوس آرام را ناآرام میکند.
این هشدارها درحالی است که آمریکا و متحدانش در ماههای اخیر چندین رزمایش تحریکآمیز را در شبه جزیره کره برگزار کردهاند و کره شمالی این اقدامات را تهدیدی مستقیم برای خود در نظر میگیرد و خواستار پایان دادن به رزمایشها شده است. کره شمالی چند سال پیش هم با رونمایی از نسل جدید موشکهای بالستیک خود اعلام کرده بود که این تسلیحات میتواند جزیره «گوام» که تحت حاکمیت آمریکاست را هدف قرار دهد اما موشک قاره پیمای جدید سراسر خاک آمریکا را میتواند هدف قرار دهد و این تهدید جدی برای آمریکاییها است که فکر میکردند با افزایش دامنه تحریمهای اقتصادی میتوانند این رقیب اتمی را مهار کنند.
آمریکا که توان حمله نظامی به کره شمالی را ندارد در سالهای اخیر تلاش کرده تا قدرت نظامی متحدانش در شرق آسیا را تقویت کرده تا در صورت بروز بحران در شبه جزیره کره، بتوانند از امنیت و مرزهای خود دفاع کنند. اما هر اندازه که کمکهای نظامی آمریکا به کره جنوبی و ژاپن بیشتر میشود، کره شمالی هم بنیه دفاعی خود را قویتر میکند و اکنون موازنه بازدارندگی در برابر آمریکا و شرکای آن ایجاد کرده است.
کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی چند ماه پیش در سخنانی گفته بود که تسلیحات هستهای این کشور هرگز محدود به مأموریت بازدارندگی جنگ نخواهد شد و در صورت تهدید منافع ملی، میتواند پیشگیرانه از آن استفاده شود. کیم همچنین ماه گذشته فرمان تقویت توان دفاعی کره شمالی را برای سال ۲۰۲۳ صادر کرد.
واکنشها به موشک قاره پیمای کره شمالی
موشک جدید کره شمالی که هراس به دل واشنگتن و متحدانش انداخته است واکنشهایی را در جهان به همراه داشت. سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا هم در بیانیهای گفت که آمریکا به شدت آزمایش موشک بالستیک قارهپیمای کره شمالی را محکوم میکند. آزمایش موشکی تهدیدی فوری برای پرسنل، قلمرو یا متحدان آمریکا محسوب نمیشود، اما این پرتاب بیهنگام تنشها را بین کشورهای منطقه را افزایش داده و خطر بیثبات کردن وضعیت امنیتی در منطقه را به همراه داشته است. نیروی هوایی آمریکا هم در واکنش به این آزمایش موشکی چند فروند بمب افکن اتمی خود را در شبه جزیره کره به پرواز درآورد.
ژاپن هم در بیانیهای اعلام کرد که آزمایش موشکی جدید کره شمالی تهدیدی برای جامعه بینالمللی است و خواستار پایان دادن به این اقدامات تنشزا شد. کره جنوبی که هم بیش از دیگران در معرض تهدیدات کره شمالی قرار دارد، این آزمایشها را به شدت محکوم و آنرا یک اقدام تحریک آمیز جدی و خطیر دانست که باید به سرعت متوقف شود. ستاد ارتش کره جنوبی تاکید کرد که طبق روال به رزمایشهای مشترک با آمریکا ادامه میدهد تا سطح آمادگی نیروهای نظامی را بالا ببرد. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل هم این آزمایش موشکی را محکوم کرد و از پیونگ یانگ خواست تا اقدامات تحریکآمیز را متوقف کند. شورای امنیت سازمان ملل هم قرار است به درخواست ژاپن برای بررسی اقدامات اخیر کره شمالی جلسه اضطراری تشکیل دهد.
برنامه موشکهای بالستیک و تسلیحات هستهای کره شمالی بر اساس قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل ممنوع است، اما پیونگ یانگ میگوید توسعه تسلیحات این کشور برای مقابله با سیاستهای خصمانه واشنگتن و متحدانش ضروری است. کره شمالی در شرایطی به قابلیتهای جدید در عرصه موشکی دست پیدا کرده که تحت شدیدترین تحریمهای اقتصادی غرب قرار دارد و روابط تجاری آن با جهان خارج تقریبا قطع شده است ولی در مقابل فشارهای واشنگتن تسلیم نشده و تنها دارایی خود یعنی موشکها را ارتقا میدهد تا سایه جنگ را از سر شبه جزیره دور کند و تاکنون نیز در این مسیر موفق عمل کرده است. به دلیل بدعهدی آمریکا در عمل به تعهداتش، مقامات کره شمالی گفتهاند که دیگر به این کشور اعتمادی ندارند و از برنامه اتمی خود عقب نشینی نمیکنند، زیرا این سلاحها تنها عامل جلوگیری از حملات آمریکا است.
کره شمالی زبان برنده پکن مقابل واشنگتن
هر چند رهبران کره شمالی در برابر تهدیدات کره جنوبی و آمریکا توان نظامی خود را ارتقا میدهند اما برنامههای موشکی این کشور با تحولات بینالمللی هم رابطه مستقیمی دارد. در سالهای اخیر همواره شاهد بودیم که وقتی تنش بین قدرتهای بزرگ بالا میگیرد، کره شمالی هم از این فرصت برای نمایش قدرت خود استفاده کرده و با آزمایشهای موشکی آمادگی خود را برای مقابله با هر گونه تهاجمی اعلام میکند. در یکسال گذشته هم که آزمایشهای موشکی کره شمالی روند صعودی گرفته است، بیتاثیر از تنشهای چین و آمریکا نیست.
چین به عنوان همپیمان اصلی کره شمالی، همواره از دولت آمریکا خواسته تا فشارها را کاهش داده و از طریق مذاکرات اختلافات را با پیونگ یانک حل کند اما واشنگتن در این زمینه هم کارشکنی میکند و به بهانه مقابله با پیونگ یانگ حضور نظامی خود در جوار مرزهای چین را تقویت کرده و حتی بااستقرار سپر موشکی برد بلند «تاد» منافع امنیتی چین و حتی روسیه را به چالش کشیده است.
همانگونه که آمریکا از متحدان خود مانند هند، استرالیا و ژاپن برای تحت فشار قرار دادن چین و مهار آن استفاده میکند، قدرت اتمی کره شمالی هم اهرم فشاری در دست پکن است تا بتواند از واشنگتن امتیاز بگیرد. روسیه و چین بارها از آمریکا خواستهاند تا از اقدامات تنشزا در شبه جزیره کره خودداری کند زیرا ممکن است عواقب خطرناکی برای منطقه داشته باشد.
پس از مداخله آمریکا در امور تایوان و به چالش کشیدن تمامیت ارضی چین که به تشدید تنشها بین دو قدرت منجر شد، این اقدام کره شمالی را به ابتکارهای جدیدی سوق داد تا بنیه دفاعی خود را بیش از پیش تقویت کند. کره شمالی در یکسال گذشته و پس از جنگ افروزی واشنگتن در تایوان، چندین آزمایش موشکی انجام داده است و حتی در اقدامی رو به جلو، قانون «حمله پیشگیرانه هستهای» را با هدف از بین بردن تهدیدات اتمی آمریکا تصویب کرد و همه این اقدامات کره شمالی از سوی چین مورد حمایت قرار گرفته است. هر چند چینیها خواستار خلع سلاح اتمی شبه جزیره کره هستند اما برای مقابله با تحرکات نظامی آمریکا، از اهرم فشار کره شمالی استفاده میکنند.
آزمایشهای پی در پی کره شمالی در روزهای اخیر که در نوع خود بیسابقه بود و از دستاوردهای جدید با برد بلند و قابلیتهای بیشتر رونمایی کرد، پس از آن انجام شد که آمریکا با سرنگونی بالن چینی بر فراز خود به تشدید تنشها دامن زد. کره شمالی هم که در وضعیت «صلح مسلح» با آمریکا قرار دارد، با آزمایشهای موشکی به حمایت غیرمستقیم از پکن برخواسته است. به بیان دیگر، در زمانی که آمریکا در پی متوقف کردن قدرت نظامی و اقتصاد رو به رشد چین است، کرهشمالی به عنوان زبان گویای پکن در مقابل آمریکا خودنمایی میکند.
پیونگ یانگ حتی از فرصت جنگ در اوکراین که روسیه و غرب را در مقابل هم قرار داد بهره برداری کرد و آزمایشهای موشکی خود را افزایش داد. کره شمالی در این بحران جهانی، از روسها حمایت کرده و دلیل اصلی جنگ اوکراین را ناشی از سیاستهای جنگ افروزانه آمریکا اعلام کرده است.
این مسئله مبرهن است که خلع سلاح اتمی کره شمالی در جهان کنونی محقق نخواهد شد و فشارهای غرب هم جوابگو نیست. چراکه کره شمالی چیزی برای از دست دادن ندارد و از رجزخوانی آمریکاییها هم هراسی ندارد و هر وقت لفاظی مقامات کاخ سفید افزایش مییابد پیونگ یانگ به جای عقب نشینی با آزمایش موشکی به ان پاسخ میدهد. از طرفی، باتوجه به دورخیز و لشگرکشی گسترده آمریکا به مرزهای چین، مقامات پکن بیش از پیش از کره شمالی حمایت خواهند کرد تا وزن خود را در برابر رقیب جهانی افزایش دهند.