دونالد ترامپ و نزدیکان‌اش قصد دارند با طرح انتقادات بی سابقه و تحت فشار قرار دادن دولت بایدن طی چهار سال آینده از یک طرف، نقش رهبری خود را در میان جمهوری‌خواهان به عنوان نمایندگان اصلی حزب حفظ کنند و از طرف دیگر، شانس پیروزی خود را در انتخابات ریاست جمهوری 2024 افزایش دهند
الوقت – با وجود شکست دونالد ترامپ و جمهوری‌خواهان در انتخابات ریاست جمهوری سوم نوامبر 2020 (13 آبان 1399) به نظر می‌رسد بخشی بزرگ از کابینه دولت سابق آمریکا، همچنان نتوانسته‌اند شکست را بپذیرند و در سطحی بی‌سابقه از 20 ژانویه 2021 (اول بهمن 1399) که بایدن به عنوان رئیس‌جمهور جدید در کاخ سفید مستقر شده، عملکرد دولت را مورد انتقاد قرار می‌دهند. در بیش از 40 روز گذشته حجم اظهارنظرها و انتقادات دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق و مایک پمپئو، وزیر امور خارجه سابق به اندازه‌ای بوده که می‌توان آن را در تاریخ معاصر ایالات متحده آمریکا بی سابقه دانست.
از یک سو، ترامپ همچنان دموکرات‌ها را به تقلب در انتخابات متهم می‌کند و معتقد است که برای دو بار این حزب را شکست داده است. او در حوزه سیاست‌گذاری عملکرد بایدن را بدترین آغاز به کار یک رئیس‌جمهور در یک ماه نخست، در تاریخ معاصر آمریکا ارزیابی و در اظهاراتی اخیر تاکید کرده بایدن از «اول آمریکا» به «آخر آمریکا» رسیده است. ترامپ همچنین، سیاست داخلی بایدن در حوزه آموزش و پژورش را مورد انتقاد قرار داده است. از سوی دیگر، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه دولت ترامپ که به نظر می‌رسد بیش از هر شخص دیگری با او همراهی دارد، طی توئیت‌ها و اظهارنظرهای مختلف سیاست خارجی دولت بایدن در قبال تعامل با ایران، برجام، ناتو، چین، عربستان، انصارالله یمن و... را مورد انتقاد شدید قرار داده است.
با این اوصاف، اکنون این پرسش قابل طرح است که ترامپ و پمپئو در مقام طیف افراط‌گرای حزب جمهوری‌خواه از طرح انتقادات و حملات شدیداللحن به جو بایدن و عملکرد دولت او در زمینه‌های مختلف چه اهدافی را دنبال می‌کنند؟ استدلال اصلی نوشتار حاضر این است که با توجه به کیش شخصیت دونالد ترامپ و اهداف سیاسی خاص او برای آینده سیاسی خود، چنین رویکردی قابل پیش بینی بوده و در آینده نیز این رویه احتمالا تشدید خواهد شد. در همین زمینه می‌توان به دو هدف عمده ترامپ و پمپئو به عنوان علت در پیش گرفتن این رویکرد اشاره کرد.
تداوم حضور در صحنه و پرهزینه‌کردن ریاست جمهوری بایدن
رویکرد انتقادی بی‌سابقه دونالد ترامپ و مایک پمپئو، بیش از آنکه در نتیجه دغدغه شخصی یا افکار آنها باشد، بازی سیاسی است که آنها حتی قابل از ترک کاخ سفید آن را آغاز کرده بودند. چهار سال ریاست جمهوری ترامپ در کاخ سفید در سالهای 2016 تا 2020، با هجمه گسترده دموکرات‌ها مواجه بود و حتی ترامپ بارها این رویه را عاملی برای گرفتن انرژی از خود برای رسیدگی صحیح به وظایف خود ارزیابی کرد. در شرایط کنونی نیز به نظر می‌رسد ترامپ و نزدیکان‌اش از هم اکنون قصد دارند که در حجمی بسیار گسترده‌تر بر دولت بایدن فشار وارد کنند و ریاست جمهوری را برای او پرهزنیه کنند.
در حقیقت، ترامپ با ایفای نقش دولت در سایه قصد دارد، تمامی تصمیمات و سیاست‌گذاری‌های دولت بایدن را مورد انتقاد شدیداللحن قرار دهد و احتمالا در آینده نه چندان دور یا شاید به عبارت بهتر در صورت تسلط بر مجلس نمایندگان در انتخابات میان دوره‌ایی سال 2022 طرح استیضاح جو بایدن به دلیل مشارکت در پرونده اکراین گیت کلید بزند تا به نوعی ترامپ با دموکرات‌ها در بحث فشار بر رئیس‌جمهور تسویه حساب کرده باشد. در واقع، ترامپ و نزدیکان‌اش قصد دارند با اظهارنظر و موضع‌گیری انتقادی مداوم از سیاست‌های دولت بایدن، از یک سو همچنان در عرصه رسانه‌ها و فضای مجازی آنها به عنوان چهره‌هایی تاثیرگذار مطرح باشند و از سوی دیگر، وزن سیاسی خود را در سطح کلان جامعه سیاسی آمریکا حفظ کنند.
برنامه‌ریزی برای انتخابات 2024
دونالد ترامپ هر چند بر خلاف انتظارات تا کنون تصمیم خود را مبنی نامزدی در انتخابات 2024 را به طور رسمی اعلام نکرده است اما همه ناظران سیاسی در این موضوع تردیدی ندارند که او برای این انتخابات برنامه‌ریزی دارد و همچنان می‌تواند شانس اول را برای معرفی شدن به عنوان نامزد نهایی حزب جمهوری‌خواه داشته باشد. در وضعیت کنون حزب جمهوری خواه به دو گروه اصلی تقسیم شده‌اند؛ گروه طرفداران ترامپ و طرفداران گذار از ترامپ.
طرفداران ترامپ در حزب جمهوری‌خواه بر این باور هستند که وضعیت کنونی به گونه‌ای است که به هیچ عنوان هچ پیروزی‌ای در انتخابات میان دوره‌ای کنگره، بدون حمایت و رضایت ترامپ نه تنها ممکن نیست بلکه محال به نظر می‌رسد، لذا باید با پذیرش نقش رهبری دونالد ترامپ برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری 2024 سرمایه‌گذاری کرد. گروه مخالفان ترامپ در حزب جمهوری‌خواه، بر خلاف گروه اول مشروعیت دادن و پذیرش رهبری ترامپ، را آفتی بزرگ و نوعی پذیرش دیکتاتوری او ارزیابی می‌کنند که می‌تواند برای این حزب هم در انتخابات کنگره در 2022 و هم در انتخابات ریاست جمهوری 2024 تاثیر منفی بر جای بگذارد و عامل شکست آنها باشد.
با این اوصاف، اکنون دونالد ترامپ و نزدیکانش قصد دارند با طرح انتقادات بی سابقه و تحت فشار قرار دادن دولت بایدن طی چهار سال آینده از یک طرف، نقش رهبری خود را در میان جمهوری‌خواهان به عنوان نمایندگان اصلی حزب حفظ کنند و از طرف دیگر، شانس پیروزی خود را در انتخابات ریاست جمهوری 2024 افزایش دهند. هر چند برخی جمهوری‌خواهان همانند سناتور تام کاتن، با دوری گزینی از ترامپ قصد دارند که در مقابل او برای انتخابات دورن حزبی نامزد شوند اما واقعیت امر این است که حداقل در مقطع کنونی دیگر نامزدهای حزب جمهوری‌خواه از شانس چندانی برای غلبه بر ترامپ در انتخابات دورن حزب برخوردار نیستند؛ همین امر ترامپ را در طرح ضدیت با دولت بایدن بیش از پیش جسورتر کرده است.
