الوقت- پس از تصرف بخشهایی از خاک عراق توسط داعش ، کردها از فرصت استفاده کرده و هر از چندگاه مسئله همه پرسی جهت استقلال اقلیم کردستان را مطرح می نمایند. در همین فضا، پس از اعلام رسمیت یافتن برافراشته شدن پرچم اقلیم در شهر کرکوک، شورای استانی کرکوک ، در تاریخ 15 فروردین 1396 ، در جلسه ای فوق العاده ، ضمن رد مصوبه پارلمان عراق درمخالفت با این امر، همه پرسی تعیین سرنوشت در کرکوک را به تصویب رساند. امری که تحولات خاص خود را در این شهر رقم زده است. به دلیل اهمیت این موضوع پایگاه تحلیلی خبری الوقت گفتگویی را با دکترعلی البیاتی، رئیس بنیاد نجات ترکمن در عراق انجام داده است. آنچه در پی می آید متن کامل این گفتگوست:
به نظر شما آیا برگذاری رفراندوم استقلال همچنین رفراندم حق تعیین سرنوشت در کرکوک ، امکان پذیر است؟ وچه عواملی وجود دارد که مانع برگزاری آن می باشد؟
مسئله رفراندوم بلحاظ قانونی امکان پذیر نیست، بر اساس ماده 140 قانون اساسی عراق اوضاع اجتماعی وداخلی باید به وضعیت قبلی خود بازگردانده شود، به خصوص نسبت جمعیت وآن صدها هزار نفری که از بیرون آمده و در شهر مستقر شده اند. حکومت محلی به آن مدارک شناسایی داده ولی دولت مرکزی قبولش ندارد.
مسئله دوم این است که حکومت محلی یک کزارشی را باید به دولت مرکزی تحویل دهد که بر اساس آن دولت مرکزی تصمیم می گیرد رفراندوم برگذار شود یا خیر. رفراندومی که بر اساس قانون اساسی عراق و زیر نظر دولت مرکزی باشد. وهر کاری خلاف این باشد فقط به نفع یک جهت بوده و شهر را به ثبات شهر نمی رساند.
همانطور که همه می دانند مسئله کرکوک یک مسئله منطقه ای و بین المللی است، واطراف متعددی نسبت به آن نظری دارند واینکه کرد به تنهایی سیاست کرکوک را تعیین کنند قابل قبول نیست.
من معتقدم که طرفهای کردی یک دسته نیستند و این کارهایی را که دارند انجام می دهند برای انحراف توجه از مشکلات داخلی اقلیم کردستان و جمع همه طرفها زیر یک سقف است. شاید این اقدامات بخشی از تبلیغات انتخاباتی باشد ولی حتما روی وضعیت امنیتی واجتماعی تاثیر منفی داشته و به ضرر شهروندان تمام می شود.
ما هنوز زیر سقف یک دولتی اداره شده توسط قانون اساسی و پارلمان هستیم و آن امتیازاتی را که کردها بدست آوردند از قانون عراقی بوده لذا بدون تأیید قانون، نمی توانیم کاری را پیش ببریم . در قانون اساسی عراق ماده ای وجود ندارد که حق تعیین سرنوشت ویا ایجاد یک دولت را به یک جریان سیاسی و یا یک طرف بدهد. فقط چند تا پاراگراف وجود دارد درباره مناطق مورد مناقشه، که در آن مشخص شده که برای تعیین سرنوشت[مناطق مورد مناقشه] چه مراحلی را باید طی کرد.
به نظر شما آیا رفراندوم برگذار می شود؟
با وجود این مشکلات به نظر من موفق نخواهد شد، ممکن است تنها یک تبلیغات رسانه ای باشد. البته آنها در سال 2004 یا 2005 یک رفراندوم غیر رسمی انجام دادند ولی نتیجه اش امیدوارکننده نبود.
در رابطه به نقض امنیتی و آدم ربایی و جنایات مختلف در کرکوک توسط برخی از احزاب،اخبار و گزاشرهایی منتشر گردیده ؛ نظر شما در این زمینه چیست؟
استان کرکوک یکی از مناطق مورد مناقشه در قانون اساسی عراق واز سال 2003 زیر کنترل حکومت محلی حزب اتحادیه میهنی کردستان می باشد. دوری دولت مرکزی باعث شد که این مناطق در چهارده سال اخیر زیر تهدیدات مداوم القاعده و داعش قرار بگیرند. علاوه بر گروهای تروریستی ، آدم ربایی ، اخاذی و تجاوز به اراضی وخانه های ترکمن وعرب در این مناطق وجود دارد.
مشکل این است که کنترل امنیت فقط زیر نظر یک گروه است و بقیه طرفها حق دخالت ندارند، پس مشخص است که فقط امنیت کردها تأمین می شود ؛ اما مناطق ترکمن وعرب نشین همچنان در معرض گروه های تروریستی و مسلح قرار دارند دیروز شنیدم که یک زمین کشاورزی را که برای یک شهروند ترکمن بود، سوزاندند، علاوه بر مزارع عسل و دام، دو روز پیش هم یک دختری را از خانه اقوام خود ربودند. وچند روز پیش هم یک بنده خدا ربوده شده و از او مبلغ 40 هزار دولار دزدیدند.
این اوضاع همچنان ادامه دارد به خصوص پس از برافراشته شدن پرچم کردستان در کرکوک که باعث تشنج در سطح اجتماعی و امنیتی شد وهنوز حکومت محلی و خود استاندار اجازه نمی دهند هیچ طرف سیاسی دیگری در برقراری امنیت کمک کند، این موضوع دلیلی بر دخالت آنها در این جرمها محسوب می شود.
دلیل اصلی آنچه در حال حاضر، ترکمنهای استان کرکوک شاهد آن هستند چیست؟
دلایل زیاد است که مهمترین آن تغییرات جمعیتی از سال 2003 به بعد می باشد، حدود 600 هزار کرد وارد کرکوک شدند واز آن موقع دارند ترکمنها وعربها وبخصوص تجار ، پزشکان وکادرهای جامعه را - به منظور تخلیت کرکوک از این افراد- اذیت می کنند .
وهمانطور که اشاره کردم دلیل دوم این است که حکومت داخلی از دخالت هر طرف سیاسی در تصمیمات شهری ممانعت می کند، تصمیماتی که همیشه به نفع کردها بوده است. اما دلیل سوم دوری دولت مرکزی از طرح یک سیاست امنیتی برای کرکوک می باشد که باعث شد در سال های اخیر بستر تروریست فراهم شود.
چه راه حلی پیشنهاد می دهید برای جلو گیری از این اتفاقات در کرکوک؟
کرکوک یک شهر عراقیست، دولت عراق وسران آن وفرمانده کل نیروهای مسلح باید به صورت جدی اقدام کنند ونیرو به کرکوک بفرستند .ارتش باشد و یا پلیس، ودر صورت عدم تمایل دولت به این کار یا اگر امکان پذیر نبود به نظر من حضور جناح هایی از حشد شعبی بهترین راه حل می باشد.
