الوقت- حامد كرزی رئیس‌جمهور سابق افغانستان با اعلام این که کشته شدن «ملا اختر محمد منصور» رهبر سابق گروه طالبان افغان آینده روند صلح افغانستان را با مشکلاتی روبرو خواهد کرد، اظهار داشت که اگر صلح موضوعی بین افغان‌هاست، پس چرا آمریکا، پاکستان و چین خود را شریک می‌دانند؟ در صورتی که تمایلی برای ایجاد صلح در افغانستان وجود داشت، نباید ملا منصور کشته می‌شد. زیرا واکنش‌های طالبان، دولت پاکستان و طرفین درگیر نشان دهنده آن است که این اتفاق روند صلح دولت افغانستان و طالبان افغان را تخریب می‌کند.
حامد کرزی در ادامه تأکید کرد كه مشارکت کشورهای نامبرده در روند صلح افغانستان و طالبان ثابت می‌کند که مشکل این کشور یک مسئله خارجی است. یعنی علاوه بر کشورهای آمریکا، پاکستان و چین باید کشور‌هایی مانند، «ایران»، «روسیه»، و «هند» نیز شامل روند صلح افغانستان شوند تا نتایج بهتر و دقیق‌تری بدست آید. حامد کرزی رئیس‌جمهور سابق افغانستان در حالی از تخریب روند صلح پس از مرگ ملا منصور خبر می‌دهد که «چارلس کلفلند» یکی از سخنگویان ارتش آمریکا در افغانستان اعلام کرد: باور نمی‌کنیم در زمانی کوتاه شاهد برگزاری مذاکرات صلح با طالبان افغان به رهبری «ملا هیبت‌الله آخوندزاده» باشیم از این که رهبران ارشد طالبان به رهبری ملا هیبت‌الله به روند صلح بپیوندند خوشبین نیستیم.
آن چه مسلم است این كه تا کنون چهار دور نشست 4جانبه صلح افغانستان، در اسلام‌آباد و کابل با حضور نمایندگان افغانستان، پاکستان، آمریکا و چین پیرامون روند صلح در افغانستان برگزار شده است. کشورهای شرکت‌کننده در چهارمین دور مذاکرات صلح افغانستان توافق کردند که دور بعدی این نشست 4 جانبه در چین یا اسلام‌آباد برگزار شود، اما رهبر جدید طالبان ملااختر منصور اعلام كرد تا زمانی كه پیش‌شرط‌های طالبان (از جمله خروج نیروهای خارجی از كشور، آزادی زندانیان طالبان، خروج طالبان از لیست سیاه سازمان ملل و...) عملی نشود، به میز مذاكرات برنمی‌گردیم. لازم به ذكر است كه نخستین دور مذاکرات صلح میان دولت افغانستان و طالبان، تابستان سال جاری به میزبانی اسلام آباد برگزار شد، اما نزدیک به یک ماه بعد از آغاز این مذاکرات، اعلام ناگهانی خبر مرگ «ملاعمر» رهبر سابق طالبان افغانستان، باعث توقف روند مذاکرات صلح شد.
مذاكرات چهارجانبه صلح با حضور نمایندگان امریكا، چین، پاكستان و افغانستان در حالی برگزار شد كه طالبان بطور رسمی حاضر به شركت در این مذاكرات نبوده و اساساً نگاه بدبینانه‌ای به این نشست‌ها داشت. چراكه طالبان معتقد است اساس مشكلات سیاسی، امنیتی، نظامی و مجموعه خشونت‌ها و ناامنی‌ها از سوی امریكا و متحدان آن بوده و واشنگتن خواهان برقراری صلح واقعی در افغانستان نیست. به همین جهت در بیانیه طالبان آمده است: «امریكا به طور غیرقانونی افغانستان را اشغال كرده است، صدها هزار تن از هموطنان‌مان را شهید و بیش از میلیون‌ها جرائم دیگر مرتكب شده است و این پروسه همچنان با خشونت بیشتری ادامه دارد.»
طالبان افغانستان بر این باورند كه امریكا و دولت افغانستان خواهان برقراری صلح در این كشور نبوده و تلاش دارند تا آنها را پس از ضعیف كردن در میدان جنگ، وادار به صلح كنند.
همچنین طالبان بر این باور است كه پاكستان رویكرد صادقانه‌ای در مذاكرات نداشته و به همین خاطر، حاضر نیستند به سرپرستی پاكستان در گفت‌وگوهای صلح حضور پیدا كنند.
واقعیت این است كه طالبان افغانستان، همچنان بر پیش‌شرط خروج از افغانستان تأكید می‌كند و می‌گوید در صورتی حاضر به شركت در مذاكرات صلح است كه زمان خروج نیروهای امریكایی مشخص شود، البته برخی از تحلیلگران نظیر وحید مژده نیز بر این باورند كه طالبان نگران تضمین تصمیمات اتخاذ شده در مذاكرات آتی صلح با طالبان است و به همین جهت وی همانند حامد كرزی رئیس جمهور پیشین افغانستان می‌گوید برای دادن چنین تضمینی، باید نشست موسوم به 6+1 برگزار و نمایندگان روسیه، هند و ایران نیز در مذاكرات حضور داشته باشند؛ چراكه سه كشور مذكور قادر به اخذ تضمین از امریكا برای خروج از افغانستان هستند والا مذاكرات چهارجانبه صلح، به دلیل وجود اختلافات شدید بین كشورهای آن، به نوعی شكست خورده و در آینده نیز نتایج و دستاورد خاصی نخواهد داشت.
آنچه در پایان می‌توان بدان تأكید كرد این كه صلح در افغانستان زمانی برقرار خواهد شد كه مداخلات خارجی به‌ویژه امریكا به صفر رسیده و تمام طرف‌های درگیر (چه بازیگران داخلی و چه بازیگران مؤثر خارجی)، صادقانه و با رویكرد ایجاد صلح، در مذاكرات حاضر شوند، اما قرائن و شواهد حاكی از تداوم بحران در افغانستان است. به دلایل مختلف، امریكا خواهان برقراری صلح و امنیت در این كشور نبوده و هنوز نیز اراده‌ای به این كار ندارد، حتی بعید است، صلحی هم با طالبان برقرار شود، امریكایی‌ها گزینه‌های دیگری را برای استمرار ناامنی در افغانستان و جایگزینی طالبان دارند و به این دلیل مقامات امریكایی از فعال شدن مجدد القاعده و برجسته كردن داعش سخن گفته‌اند و متأسفانه دولت اشرف‌غنی نیز در برخی موارد با مواضع امریكا هم‌صدایی می‌كند و از بازگشت القاعده دم می‌زند كه قابل تأمل است.
باراك اوباما رئیس جمهور امریكا اخیرا در ژاپن گفت كه با وجود این كه رهبری جدید طالبان انتخاب شده، اما این گروه شبه نظامی همچنان به حملات و خشونت‌های خود ادامه خواهد داد و من شك دارم كه این گروه شبه نظامی به این زودی‌ها پای میز مذاكره بنشیند. گفته می‌شود پنتاگون به این دلیل ملا اختر منصور رهبر طالبان را هدف قرار داد كه او شخصاً مانع ورود طالبان به مذاكرات چهار جانبه صلح افغانستان بود. رئیس جمهوری امریكا گفته كه هرگز به شریكی مناسب برای مذاكره از سوی طالبان نمی‌رسد چون این گروه شبه نظامی هرگز دست از خشونت برنمی‌دارد. این در حالی است كه مارك تونر سخنگوی وزارت خارجه امریكا اعلام كرده است كه هیبت‌الله آخوندزاده در لیست تروریستی امریكا قرار ندارد..
ینز ستولتنبرگ دبیركل ناتو نیز گفته است که ملا اختر محمد منصور سدی بر سر راه مذاکرات صلح بود و با کشته شدن او فرصتی برای مذاکرات صلح در افغانستان فراهم شده است. «مایکل فالون» وزیر دفاع انگلیس نیز در دیدار با دكتر عبدالله معاون اجرایی دولت وحدت ملی افغانستان در كابل، تروریسم را یک تهدید فرامرزی دانسته و تاكید كرد كه تروریسم امنیت تمام جهان را به خطر انداخته و دولت انگلیس برای همکاری با افغانستان در عرصه‌های امنیتی٬ مبارزه با تروریسم و توسعه اقتصادی متعهد است. در واقع وی همانند امریكایی‌ها امنیت در افغانستان را به معنای امنیت در منطقه٬ اروپا و انگلیس دانسته است و استقرار صلح و ثبات در افغانستان را برای لندن با اهمیت می‌داند. این در حالیست كه اساسا غربی‌ها برای تامین منافع كلان و درازمدت خود در افغانستان حضور دارند و مساله صلح و ثبات افغانستان برای غرب معنایی ندارد و اگر منافع آنان با وجود ناامنی‌ها در منطقه تامین شود، بدون تردید از گروه‌های افراطی- تكفیری همانند داعش، لشكر طیبه و القاعده و ... حمایت غیرمستقیم می‌كنند و به همین جهت آگاهان سیاسی بر این باور تاكید دارند كه در صورت صلح با طالبان نیز، ناامنی‌ها در افغانستان تداوم خواهد داشت. چرا كه در صورت صلح نیز طالبان ناراضی خواسته و ناخواسته به گروه تروریستی داعش خواهند پیوست.
با توجه به این قضایا است كه حامد كرزی اعلام می‌كند كه صلح افغانستان بیش از آن كه بین‌الافغانی باشد، ریشه خارجی و ابعاد بین‌المللی دارد. بویژه كه امریكا، انگلیس، ناتو و سایر بازیگران غربی اعلام می‌كنند كه تامین صلح و ثبات در افغانستان به معنای تامین صلح در اروپا، امریكا و انگلیس قلمداد می‌كنند.
