الوقت- محمد بن سلمان، پسر پادشاه، جانشین ولیعهد و وزیر دفاع عربستان سعودی که از او به عنوان یکی از شخصیت‌های تاثیرگذار در ساختار کنونی قدرت نام برده می‌شود، پیشتر با صدور دستور حمله به یمن تجاوزی وحشیانه را علیه این کشور آغاز کرده است که بیشتر از یک سال است ادامه دارد. وی که با این حمله تلاش کرد تا اقتدار خود را در زمینه نظامی نشان دهد، امروز تلاش می‌کند با اجرای طرح اصلاحات اقتصادی، چهره یک قهرمان و مصلح اقتصادی را از خود به نمایش درآورد.
براساس طرح موسوم به «چشم انداز 2030»، محمد بن سلمان درپی این است که از اتکای عربستان به تولید و صادرات نفت بکاهد؛ به گونه‌ای که تا سال 2020 به اتکای اقتصاد عربستان به نفت به عنوان تنها منبع درآمد پايان دهد و يك صندوق حاكميتي با پس انداز دو ميليارد دلاري تاسيس كند و با سود حاصل از آن هزينه‌هاي كشورش را در سال 2030 تامين كند و عربستان را به يك كشور مدرن و يك قدرت مالي بزرگ تبديل كند. براساس این طرح فروش دستكم 5 درصد از سهام شركت نفتی آرامكو – به عنوان ثروتمندترين شركت نفتي جهان – مد نظر قراردارد. همچنین براساس طرح مزبور عربستان 50 درصد نيازهاي نظامي‌اش را توسط كارخانه‌هاي داخلي تامين خواهد كرد و رياض شركت‌هاي غربي صادركننده سلاح را وادار خواهد كرد تا اين كارخانه ها را در داخل عربستان احداث كنند. این کشور همچنین قصد دارد شمار حجاج شركت كننده در مراسم حج عمره را از 8 ميليون نفر در حال حاضر به 30 ميليون نفر در سال 2030 افزايش دهد.
طرح برنامه اقتصادی 15 ساله محمد بن سلمان برای عربستان که به سرعت از سوی کابینه این کشور تصویب شده است واکنش‌های مختلفی را در بین کارشناسان مسائل این کشور درپی داشته است؛ عبد الباری عطوان سردبیر روزنامه اینترنتی رای الیوم می‌گوید: ديدگاه مطرح شده از سوي شاهزاده محمد بن سلمان كه از آن به عنوان نقشه راه آينده نام می برد، بر روي كاغذ و يا صفحه تلويزيون درخشش دارد و جذاب به نظر مي‌رسد و همان گونه كه انتظار مي‌‌رفت مصاحبه كننده هيچ گونه پرسشي كه مصاحبه شونده را در تنگنا قرار دهد، نپرسيد. اما وقتي اين ديدگاه به مرحله عمل گذاشته شود چه بسا نتايج كاملا معكوس همانند عمليات نظامي توفان قاطعيت در يمن و يا جنگ وكالتي عليه ايران در سوريه به همراه داشته باشد.
آلن والد کارشناس نشریه فوربز از منظری دیگر به این طرح می‌پردازد و این سوال را مطرح می‌کند که آیا رویکرد محمد بن سلمان و همچنین اراده خاندان سلطنتی سعودی قابل اعتماد است؟ بیشتر خبرها درباره طرح‌های اقتصادی جدید عربستان سعودی در حال حاضر از سوی محمد بن سلمان ارائه شده‌اند. اما آیا قدرت در دست اوست؟ وی با بیان اینکه تغییر در عربستان سعودی روندی کند است، تصریح می‌کند پیشنهادهای محمد بن سلمان سی ساله افراطی نیستند اما در راستای بازسازی دولت عربستان سعودی و تغییر رویکردها در روابطش با آرامکو هستند و به نظر می رسد این طرح جدید سبب شود آرامکو بیش از پیش زیر نظر خانواده سلطنتی عربستان قرار گیرد، اقدامی که می تواند کارایی این شرکت را در سطح جهانی در معرض تهدید قرار دهد.
با این وجود، با نگاهی به ساختار قدرت در عربستان سعودی و رقابت آشکاری که بین محمد بن سلمان با محمد بن نایف، ولیعهد سعودی، وجود دارد می‌توان به این نتیجه رسید که هدف از طرح اصلاحات اقتصادی در عربستان سعودی، به قدرت رسیدن محمد بن سلمان جانشین ولیعهد و وزیر دفاع این کشور است و او درتلاش است تا جایگاه خود در ساختار قدرت در عربستان را تقویت و در فرصتی مناسب خود را جایگزین محمد بن نایف کند.
