الوقت- پس از گذشت نزدیک به چهار دهه از انقلاب اسلامی ایران، کمتر کسی تردید دارد که برنامه دفاعی تهران غیرقابل مذاکره است. باوجود این، وزیر خارجه آمریکا بار دیگر خواستار گفتوگو درباره قابلیتهای موشکی کشورمان شد؛ درخواستی که به نظر میرسد بیش از هر چیز ریشه در کجفهمی مقامات آمریکایی از اراده ایرانیان جهت دفاع از «حصار امن» کشورشان دارد.
جان کری وزیر خارجه آمریکا آخر هفته گذشته در جریان سفری که به منامه، پایتخت بحرین داشت، با اعلام اینکه واشنگتن در حمایت از کشورهای حاشیه خلیج فارس علیه آزمایشهای موشکی ایران متحد است، اظهار داشت: «ایالات متحده و شرکای آن به ایران میگویند که آنها آماده کار کردن درباره ترتیبات جدیدی هستند تا یک راه حل مسالمتآمیز برای این موضوع پیدا کنند».
وزیر خارجه آمریکا در ادامه گفت که ایران باید «برای همگان مشخص کند که آنها برای کاهش این نوع اقدامات فعالیتها که سوالاتی درباره اعتبار و انگیزه [ایران] ایجاد کرده، اماده است».
پس از پرتابهای آزمایشی موشکهای بالستیک قدر F و H با بردهای 2000 کیلومتری و 1700 کیلومتری، غرب موج جدیدی از اتهامات را علیه ایران آغاز کرده است. فرانسه، انگلیس، آمریکا و المان به عنوان چهار کشور طرف مذاکره ایران طی نامه ای از شورای امنیت سازمان ملل مدعی شدند پرتاب این موشکها سرپیچی از قطعنامه ٢٢٣١ است و از این شورا خواستند پاسخی مناسب به این اقدام ایران نشان دهند.
ادعای غرب در نقض قطعنامه 2231 در حالی است که ناظران معقتدند «مسئله منع انجام آزمایشهای موشکی ایران الزامی قانونی ندارد». در بند مربوط به برنامه موشکی این قطعنامه آمده است: «از ایران خواسته میشود هیچ فعالیتی مرتبط با موشکهای بالستیک طراحی شده با قابلیت حمل تسلیحات هستهای از جمله شلیک هرگونه موشک با استفاده از چنین فناوریهای مربوط به موشکهای بالستیک، صورت ندهد».
در حالی که شورای امنیت به دلیل مخالفت روسیه از اتخاذ اقداماتی علیه ایران ناکام ماند، رهبران آمریکا تلاش کردند با تفسیر گسترده از برجام، ایران را به نقض آن متهم کنند. باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا پرتاب موشکها را «تحریک کننده» و نشانه نقض «روح» برجام عنوان کرد.
ادعای باراک اوباما برای آنچه که نقض روح برجام از طرف ایران در حالی است که از زمان اجرایی شدن برجام آمریکاییها اقداماتی انجام دادهاند که برخلاف تعهدات آنها محسوب میشود.
در اواسط آذر ماه 1384 نمایندگان آمریکا طرحی را تصویب کردند که براساس آن ورود بدون روادید به ایالات متحده برای افرادی که به تعدادی از کشورهای خاورمیانه از جمله ایران سفر کردهاند، محدود میشود. براین اساس افرادی که بعد از تاریخ یک مارس 2011 به عراق، سوریه، ایران و سودان سفر کرده باشند، از سفر بدون روادید به آمریکا منع میشوند. ناظران تصویب این طرح، اعمال تحریمهای جدید توسط آمریکا توصیف کردند که بر خلاف تعهدات این کشور در برجام محسوب میشود و همچنین معقتدند این طرح میتواند عواقبی منفی برای بعضی بخشهای اقتصادی کشورمان بویژه صنعت گردشگری ایجاد کند.
این اقدامات آمریکاییها و تصویب تحریمهای جدید به بهانههای دیگر، در حالی صورت میگیرد که پیش از این مقام معظم رهبری نسبت به ماهیت واقعی غرب در دشمنی با جمهوری اسلامی ایران هشدار دادهاند. ایشان در یکی از سخنرانی خود میفرمایند:«من بارها در همین جلسه و جلسات گوناگون دیگر عرض کردهام که [موضوع] هستهای بهانه است؛ مسئلهی هستهای هم نباشد، یک بهانهی دیگری میآورند: مسئلهی حقوق بشر هست، مسئلهی حقوق زنان هست، مسائل گوناگون فراوان را میسازند؛ جعل کردن و بهانهگیری که خیلی مایهای نمیخواهد، دستگاه تبلیغاتی و امپراتوری تبلیغاتی هم که در اختیار آنها است.»
از سوی دیگر، اظهارات جان کری درباره اقدامات ایران در میان رهبران کشورهای حاشیه خلیج فارس و برای اطمنیان بخشی به دولتهای پادشاهی در حالی صورت میگیرد که این کشورها بویژه عربستان سعودی سالانه میلیاردها دلارها برای خرید تسلیحات و تجهیزات غربی هزینه میکنند.
وزیر خارجه آمریکا در حالی درباره نیت و اعتبار ایران حرف میزند که کشورهای متحد واشنگتن در منطقه از جمله ترکیه، قطر و عربستان سعودی نقش غیرقابل انکاری در حمایت و گسترش تروریسم در عراق، سوریه و یمن دارند.
هم در طول مذاکرات و هم پس از پرتاب موشکهای بالستیک، مقامات کشورمان تاکید کردند که برنامههای دفاعی ایران به هیچ وجه قابل مذاکره نیست و تهران به هیچ عامل خارجی اجازه دخالت در این زمینه را نخواهد داد.
سردار حسین دهقان وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح روز شنبه ضمن به چالش کشیدن اقدامات بی ثباتساز آمریکا و متحدانش در منطقه، خطاب به جان کری وزیر خارجه این کشور، اظهار داشت: «وی باید بداند که نباید حرف مفت زد و هرگز دچار فراموشی و تحلیل غلط نخواهد شد.» در همین حال، سردار سیدمسعود جزایری معاون امور بسیج و فرهنگ دفاعی ستادکل نیروهای مسلح تاکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران دکترین و راهبردهای دفاعی بازدارنده و امنیت ساز خود را مستقل از خاص و نیت قدرتهای مستکبر و بیگانگان طراحی و دنبال میکند و اجازه دخالت به احدی در این زمینه را نخواهد داد».
سردار جزایری خاطرنشان کرد: «به رغم مواضع صریح رهبری معظم و خواست خدشهناپذیر ملت ایران، ظاهرا آمریکاییها همچنان در رویای سریال برجامها هستند؛ که یکی از آنها سلب اقتدار دفاعی و تضعیف قدرت موشکی نیروهای مسلح ما است».
هر چند مقامات آمریکایی حداقل در ظاهر به این نتیجه نرسیدهاند که برنامه موشکی ایران غیرقابل مذاکره است؛ اما به نظر میرسد بعضی رسانههای آمریکایی با این واقعیت کنار آمدهاند. وبسایت اینترنتی ناشیونال اینترست با اشاره به اینکه ایران بدون «قابلیتهای واکنشی» (موشکها) از نظر استراتژیکی احساس آسیبپذیری در مقابل دشمنان خود میکند، آورده است: « حفظ برنامه موشکی وجودی در نظر گرفته میشود، ما باید انتظار داشته باشیم تهران از هر وسیلهای ضروری برای تقویت و محافظت [از خود] استفاده کند.»
در ادامه گزارش ناشیونال اینترست تاکید شده است: « نه تهدیدهای ریاست جمهوری ایالات متحده، نه تحریمهای کنگره ایالات متحده، نه مذاکره و نه تلاشها برای تقویت «میانهروها» ایرانی احتمالا هیچ تاثیر در اراده ایرانیان برای گسترش برنامه های [موشکی] خود نخواهد داشت.» در پایان گزارش تنها راه مقابله با برنامه موشکی ایران، تقویت دفاع موشکی آمریکا و متحدانش در منطقه توصیف شده است.
محمد بابایی