پایگاه تحلیلی الوقت - «ما رسماً از سیسیل حرکت کردیم . اینجا در میان امواج دریا، در حال تماشای ستارگان و با آنها، امید به سوی مقصدمان: غزه هستیم. امروز، روز پرمشغلهای است و روی قایق کار میکنیم. یاد گرفتیم بادبانها را محکم کنیم و قایق را هدایت کنیم.» این سخنان «عبدالرحمن آماجو»، یکی از شرکتکنندگان در « ناوگان جهانی صمود یا پایداری» است که به سمت غزه در حرکت است. او این سخنان را از دریای مدیترانه و در گفتگوی تلفنی با الجزیره مطرح کرده است.
ماجرای کاروان صمود
کاروان صمود یک حرکت بینالمللی مدنی با حضور دهها کشتی از بنادر مختلف جهان است که به سوی غزه در حرکت هستند و هدفشان شکستن محاصره غزه و رساندن کمکهای بشردوستانه به مردم این منطقه است. براساس گزارشها ناوگان جهانی صمود برای شکستن محاصره غزه شامل شرکتکنندگانی از بیش از ۴۴ کشور است. رسانه ها اعلام کرده اند که شمار کشتی های ناوگان صمود به ۶۰ فروند میرسید و ۵ کشور اسپانیا، تونس، ایتالیا، یونان و لیبی در این ناوگان مشارکت پررنگ تری دارند.
این کاروان دریایی از پنجشنبه سه هفته پیش کار خود را با تجمع قایقهای جمع شده از کشورهای مختلف از بندر سیدی بوسعید تونس آغاز کرد. براساس گزارشها، کاروان صمود، کابوس جدید تلآویو شده و اسرائیلیها دوباره به وحشت افتادند، اما این بار نه از موشکهای ایران، بلکه از حرکت یک کاروان دریایی غیرنظامی به نام صمود.
پیش از تجمع در تونس، کاروان اصلی ناوگان صمود یکشنبه هفته گذشته از بندر «بارسلونا» در اسپانیا حرکت کرده و کاروان دیگری نیز صبح دوشنبه از بندر «جنوا» در شمال غرب ایتالیا به آن ملحق شده بود.
حضور پررنگ ایتالیاییها در کاروان صمود
از روز شنبه، کاروان دریایی فعالان ضدجنگ غزه در ایتالیا به عنوان بخشی از ناوگان دریایی صمود(پایداری) از بندر آگوستا حرکت خود را برای شکستن محاصره نوار غزه آغاز کرده است.
کاروان ایتالیاییها با نام ناوگان «استوارتنس» عمدتاً از قایقهای بادبانی تشکیل شده است و پس از اتمام تمرینات آموزشی خود، در سواحل شرقی سیسیل ایتالیا، حرکت خود را آغاز کردند. «عبدالرحمن آماجو»، یک ایتالیایی مراکشی تبار است و از برجستهترین چهرههای شرکتکننده در ناوگان استوارتنس یتالیاست.
چهرههای برجسته سیاسی ایتالیا از جمله «آرتورو اسکاتو»، نماینده پارلمان، «آنالیسا کورادو»، نماینده پارلمان اروپا از حزب دموکرات، «بندتا اسکودری»، نماینده پارلمان اروپا از ائتلاف سبزها و چپها و سناتور «مارکو کرواتی» از جنبش پنج ستاره، به همراه نمایندگانی از جامعه مدنی ایتالیا از این کاروان دریایی برای توقف جنگ غزه حمایت کردهاند. کاروان دریایی ایتالیاییها برای شکستن محاصره غزه شامل تقریباً ۵۰ قایق بادبانی است و تقریباً ۶۰۰ نفر، از جمله خدمه فنی، سازماندهندگان، فعالان و تعدادی روزنامهنگار در این کاروان حضور دارند.
بخش ایتالیایی کاروان صمود تقریباً ۳۰۰ تن مواد غذایی و کمکهای پزشکی را برای مردم غزه حمل خواهد کرد.
شایان ذکر است که حرکت کاروان دریایی ایتالیا با فعالیتهای گسترده رسانهای، دیپلماتیک و بشردوستانه همراه بوده است. پیش از آغاز حرکت این کاروان، کنفرانسها و رویدادهایی از جمله کنفرانس مطبوعاتی در سنای ایتالیا با حضور نمایندگان و اعضای پارلمان اروپا برگزار شد. تظاهرات مردمی نیز در شهرهای مختلف ایتالیا برگزار شده است و دهها هزار شهروند ایتالیایی در تعدادی از شهرهای کوچک و بزرگ، به ویژه جنوا در اعتراضات ضدجنگ غزه شرکت کردند.
مشارکت ایتالیا در ناوگان «صمود» همچنین با جنجال سیاسی قابل توجهی بین ائتلاف راستگرای حاکم به نخست وزیر «جورجیا ملونی» و نیروهای اپوزیسیون چپگرا که برجستهترین نماینده آن «الی شلاین»، رهبر حزب دموکرات است، همراه شد و دولت ایتالیا برای تامین امنیت شرکتکنندگان ایتالیایی در برابر هرگونه حمله احتمالی اسرائیل حاضر به ارائه تضمین امنیتی به این کاروان ضدجنگ نشد.
حضور 19 کشتی تونسی
سایت رسمی صمود اعلام کرده که حداقل 19 کشتی از تونس به کاروان صمود پیوسته و همگی در حال حرکت به سمت مقصد اعلام شده هستند.
آغاز رسمی کاروان بینالمللی صمود برای شکست حصر غزه نیز از بامداد دوشنبه از بندر سیدی بوسعید تونس با حضور قایقها و کشتیها از دیگر کشورها آغاز شد.
بازیگر معروف آلمانی در کاروان صمود
«انیسا امانی»، بازیگر معروف ایرانی-آلمانی هم در اینستاگرامش نوشته به عنوان عضوی از یک هیات آلمانی، ناوگان جهان صمود برای شکستن محاصره غزه را همراهی میکند.
انیسا امانی در سال ۱۳۶۰ در تهران به دنیا آمد. پدر و مادرش وقتی که شش ماهه بود به آلمان مهاجرت کردند.د این بازیگر سینمایی به زبان فارسی مسلط است اما اجراهایش بیشتر به زبان آلمانی است. او به تازگی ویدئوهایی را از پیوستن خود به کاروان دریایی صمود در تونس منتشر کرده است. این هنرمند در سالهای گذشته واکنشهای بسیاری در مورد موضوعات سیاسی و بشردوستانه در ایران و سایر مناطق جهان داشته است.
بیانیه حمایتی 16 وزیرخارجه از کاروان صمود
روز چهارشنبه همچنین وزرای امور خارجه ۱۶ کشور مختلف نگرانی خود را در مورد امنیت «ناوگان جهانی صمود» ابراز کردند. وزرای خارجه کشورهایی که این بیانیه را امضا کردند شامل قطر، بنگلادش، برزیل، کلمبیا، اندونزی، ایرلند، لیبی، مالزی، مالدیو، مکزیک، پاکستان، سلطاننشین عمان، اسلوونی، آفریقای جنوبی، اسپانیا و ترکیه هستند.
وزرای خارجه این کشورها خاطرنشان کردند که این ناوگان نمایانگر یک ابتکار جامعه مدنی با مشارکت شهروندان کشورهای مختلف است. در این بیانیه بر درخواست از همه طرفها برای خودداری از هرگونه اقدام غیرقانونی یا خشونتآمیز علیه ناوگان و پایبندی کامل به قوانین بینالمللی تأکید شده است. وزرای خارجه این کشورها همچنین هشدار دادند که هرگونه نقض قوانین بینالمللی و حقوق بشر علیه شرکتکنندگان در ناوگان، از جمله حمله به کشتیها در آبهای بینالمللی یا بازداشت غیرقانونی آنها، منجر به واکنش جهانی خواهد شد.
حضور 45 ملیت در ناوگان صمود
تونس یکی از شرکت کنندگان در «کاوران صمود» است و اولین کشتی تونسی روز یکشنبه گذشته از بندر «غمارث» در شمال تونس سفر خود را به مقصد نوار غزه آغاز کرد. همچنین سه کشتی اسپانیایی به نامهای العین، هیو و جانو، بندر بنزرت در شمال تونس را ترک کردند تا به ناوگان صمود در آبهای مالت بپیوندند. طبق اعلام کمیته بینالمللی شکستن محاصره غزه، این ناوگان در حال حاضر تقریباً شامل ۵۰ کشتی است که از بنادر تونس حرکت خود را آغاز کردند، از جمله ۲۳ کشتی از شمال آفریقا و ۲۲ کشتی از اروپا به همراه صدها فعال، سیاستمدار، هنرمند و نماینده مجلس از 45 کشور عربی و غربی که در این کاروان حضور دارند. کاروانهای اروپایی از حدود دو ماه پیش از بندر بارسلونا اسپانیا و بندر جنوا ایتالیا حرکت خود را آغاز کردند.
همچنین وب سایت رسمی ائتلاف دریایی صمود نام حداقل 45 کشور مختلف دنیا در قارههای مختلف را فهرست کرده که براساس این فهرست قایقها و کشتیهای پیوسته به کاروان دریایی صمود شامل این کشورها هستند: الجزایر، نیوزیلند، استرالیا، اتریش، بحرین، بنگلادش، بلژیک، برزیل، کلمبیا، قبرس، دانمارک، فنلاند، فرانسه، آلمان، یونان، اندونزی، ایرلند، ایتالیا، اردن، کویت، لیبی، لوکزامبورگ، مالزی، مالدیو، مکزیک، مراکش، هلند، نروژ، عمان، پاکستان، فیلیپین، لهستان، قطر، عربستان سعودی، آفریقای جنوبی، اسپانیا، سریلانکا، سوئد، سوئیس، تایلند، فیلیپین، تونس، ترکیه، انگلیس ، آمریکا
کاروان صمود حامل چه کمکهایی است؟
براساس بیانیه منتشر شده، توسط کمیته ضدمحاصره غزه، کشتیهای مشارکت کننده در کاروان دریایی صمود، حامل مقادیر قابل توجهی از کمکهای امدادی، دارو، شیر خشک و صدها نفر از فعالان و حامیان ضد جنگ از سراسر جهان هستند.
علاوه بر این، کاروان صمود حامل صدها نفر از امدادگران و نیروهای امدادی برای کمک به مجروحان و آسیب دیدگان جنگ غزه است. این امدادگران همگی به صورت داوطلبانه وارد کاروان صمود شدهاند و هرکشتی امدادی حامل مقادر قابل توجهی از وسایل پزشکی و داروهای موردنیاز برای مجروحان و آسیب دیدگان جنگ غزه است.
پشتوانه حقوقی و قانونی کاروان جهانی صمود
ناوگان جهانی سومود، ناوگانی هماهنگ و بدون خشونت متشکل از کشتیهای به نسبت کوچک و برخی قایقهای مسافری است که از بنادر مدیترانه برای شکستن محاصره غیرقانونی غزه حرکت خود را از حدود سه ماه پیش آغاز کرده است. گفته شده است که هر کدام از کشتیهای حاضر در این کاروان دریایی، نماینده یک جامعه و نمادی از مخالفت یک ملت از سکوت در برابر نسلکشی غزه هستند..
مسئولان این ائتلاف دریایی درباره علت استفاده از مسیردریایی بجای مسیر زمینی اعلام کردهاند که با توجه به آن که اشغالگران اسرائیلی محاصره کاملی را از زمین، دریا و هوا علیه غزه اعمال کردهاند و ارتباط غزه را با جهان خارج قطع کردهاند، مسیر دریایی تنها مسیری است که براساس آن میتوان به غزه نزدیک شد، چون مسیرهای زمینی توسط نیروهای اشغالگر اسرائیلی و یا توسط نیروهای آمریکایی در چارچوب بنیاد ساختگی به نام «بنیاد بشردوستانه غزه» (GHF) مسدود شدهاند. از سوی دیگر کمکهای ادعا شده توسط آمریکا و یا اسرائیل به آوارگان غزه در بیشتر موارد تبدیل به تلههای مرگباری شدهاند که جان ساکنان غزه را میگیرد.
کسانی که ائتلاف دریایی صمود را به راه انداختهاند، در وبگاه خود درباره خطرات موجود برای فعالین این کاروان به صراحت گفتهاند که اگرچه خطراتی پیش روی فعالیت این کاروان دریایی وجود دارد، اما خطر بزرگتر این است که به صهیونیستها و متحدانشان اجازه داده شود تا با مصونیت از مجازات، به نسلکشی در غزه ادامه دهند. این در حالی است که رژیم صهیونیستی سابقه مشخصی در حمله به ناوگانهای بشردوستانه دارد، اما مسئولان کاروان دریایی صمود امیدوارند که با فعالیت این کاروان، توجه بینالمللی به غزه بیشتر شود و با واکنش جهانی، هزینه سیاسی تجاوز اسرائیل در غزه افزایش یابد.
از نظر قانونی نیز فعالیت کاروان دریایی صمود طبق حقوق بینالمللی قانونی است و آن چه غیرقانونی است محاصره غزه توسط اشغالگران اسرائیلی، مجازات جمعی و نقض کنوانسیونهای ژنو توسط ارتش رژیم صهیونیستی است. در واقع کشتیهای غیرنظامی که در دریاهای آزاد کمکهای بشردوستانه حمل میکنند یا در آبهای بینالمللی به اعتراضات غیرنظامی و مسالمت آمیز میپردازند، تحت حمایت قوانین دریایی قرار دارند.
کارشنکی اسرائیل برای توقف صمود در تونس
محل تجمع کاروانها در بندر تونس بود و هفته گذشته، هنگام آغاز رسمی حرکت کاروانهای صمود از تونس، پهپادهای صهیونیستی در چند نوبت به برخی از قایقها و کشتیهای این کاروان که در بندر تونس پهلوگرفته بودند، حمله کردند. «وائل نوار» عضو کاروان «صمود» نیز اعلام کردد که یک پهپاد رژیم صهیونیستی بزرگترین کشتی این کاروان را که در ورودی بندر تونس لنگر انداخته بود، هدف قرار داده است.
در همین رابطه «فرانچسکا آلبانیز» گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر در سرزمینهای اشغالی فلسطین، از حمله به بزرگترین کشتی این کاروان در تونس خبر داد و گفت این حمله «ظاهراً توسط یک پهپاد انجام شده است». فعالان کاروان صمود گفتند پس از حمله پهپادی، آتشسوزی در کشتی متعلق به این ناوگان در بندر سیدی بو سعید در تونس رخ داد.
از سوی دیگر تاخیر رسیدن کشتی های اسپانیایی، موانع دریایی برخی کشتی های دیگر کشورهای آفریقایی و... زمان را طولانی تر کرده است و این فرصت سیاسی و حقوقی به اسرائیل برای تشدید فشارهای بین المللی داده است.
جهان کاری کند!
حملات صهیونیستها به نیروهای امدادی کاروان صمود با واکنش کارشناس سازمان ملل روبرو شده و «فرانچسکا آلبانز»، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور فلسطین که با سازماندهندگان این ناوگان در ارتباط است، وقوع حداقل ۷ نوبت حمله را تایید کرده و خواستار توجه بینالمللی فوری و حفاظت از ناوگانها شد. او گفت: «قایقها با بمبهای صوتی، منورهای انفجاری و اسپریهای شیمیایی مشکوک مورد اصابت قرار گرفتند. امواج رادیویی مختل شدند و تماسهای کمکرسانی مسدود شدند.»
«ریما حسن»، نماینده فرانسوی پارلمان اروپا هم خطاب به «امانوئل مکرون»، رئیسجمهوری این کشور هشدار داد: «دهها شهروند فرانسه در این کشتیها هستند. این حملات باید متوقف شود». او یکی از اعضای این گروه است که کشتی آنها نیز در نزدیکی جزیره کرت در یونان هدف حمله قرار گرفت.
با این حال به نظر میرسد که رهبران غربی همچنان ترجیح میدهند چشم خود را بر روی اقدامات صهیونیستها ببندد و در برابر اسرائیل یک سکوت معنادار را از خود نشان دهند. تا کنون هیچکدام از رهبران کشورهای اروپایی و یا آمریکا حملات رژیم صهیونیستی علیه کاروان امدادی صمود را محکوم نکرده و برای محافظت از امدادگرانی که به سوی آوارگان غزه در حرکت هستند، کاری نکردهاند.
دهن کجی به همه سازوکارهای بینالمللی
با توجه به حرکت دریایی ناوگان صمود در آبهای آزاد، باید توجه داشت که محور اصلی نظام حقوقی دریاهای آزاد، آزادی کشتیرانی و دریانوردی در این آبها براساس بند 1ماده 87 کنوانسیون حقوق دریاهاست. در این ماده حقوقی، تأکید بر آزادی کشتی رانی مسالمتآمیز در دریاهای آزاد شده و مداخله کشور دیگری در امور یك کشتی صلح آمیز نقض حقوق دریاها به شمار میرود. کاروان دریایی صمود هم یک ناوگان دریایی امدادی صلح آمیز و غیرنظامی است و مداخله و حملات رژیم صهیونیستی علیه آن نقض فاحش و آشکار حقوق بینالملل دریاهاست، اما آیا گوش صهیونیستها به نقض حقوق بین الملل دریاها بدهکار است؟
«انجمن بینالمللی محققان نسلکشی»، «کمیته مستقل تحقیق سازمان ملل»، «گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور فلسطین» و دهها موسسه و نهاد حقوقی دیگر تائید کردهاند که رژیم صهیونیستی مرتکب نسلکشی در غزه شده است. دادگاه کیفری بینالمللی برای «بنیامین نتانیاهو» و «یواآ گالانت»، نخستوزیر و وزیر جنگ پیشین اسرائیل، به اتهام ارتکاب جنایت جنگی قرار بازداشت یا همان حکم جلب صادر کرده است. با این حال، نتانیاهو بی هیچ نگرانی از صدور قرار بازداشتش از سوی دادگاه کیفری بینالمللی، به آمریکا میرود. نکته قابل توجه آن است که صدور حکم بازداشت نتانیاهو از سوی دادگاه کیفری بینالمللی به عنوان رکن قضایی سازمان ملل صادر شده، اما سازمان ملل قرار است میزبان نتانیاهو برای سخنرانی باشد. یعنی حتی خود سازمان ملل نیز به حکم صادر شده از نهادقضایی خود پای بندی ندارد و برنامهای برای بازداشت فرد محکوم به جنایت جنگی در سازمان ملل وجود ندارد!
طبیعی است که وقتی با وجود صدور حکم بازداشت نتانیاهو توسط دادگاه کیفری بینالمللی، خبری از اجرای این حکم نیست، برای نتانیاهو و سایر صهیونیستهای دخیل در نسل کشی غزه، نقض حقوق بینالمللی دریاها و حمله به کاروان دریایی صمود، هیچ نگرانی و تبعات حقوقی و بینالمللی به همراه نخواهد داشت.