الوقت- حمله تروریستی اخیر در منطقه «پهلگام» در کشمیر تحت کنترل هند که منجر به کشته شدن چندین شهروند این کشور شد، اکنون به ابزاری برای تشدید سیاستهای دیرینه دولت هند در اعمال فشار، سرکوب و به حاشیه راندن جمعیت مسلمان این کشور تبدیل شده است. دولت هند با استناد به حفظ امنیت ملی، موج گسترده‌ای از اقدامات سرکوب‌گرانه را آغاز کرده که نه تنها مظنونان، بلکه شهروندان عادی مسلمان در کشمیر و سایر نقاط این کشور را نیز هدف قرار داده است.
رسانه‌های ملی‌گرای هندی بلافاصله با برجسته‌سازی نقش پاکستانی‌ها و مسلمانان کشمیری در این حمله، فضای رسانه‌ای کشور را به سمتی سوق دادند که کل جامعه مسلمان هند مورد ظن و دشمن‌سازی قرار گرفت و این امر در تضعیف همبستگی اجتماعی و ایجاد فضای خشونت‌آمیز علیه مسلمانان نقش کلیدی ایفا کرد.
در پی این حمله، مقررات منع رفت و آمد در کشمیر برقرار شد، شبکه‌های ارتباطی قطع گردید، و نظارت‌های هوایی افزایش یافت و دولت هند بیش از ۲۰۰۰ نفر را در کشمیر بازداشت کرده و عملیات گسترده‌ای برای شناسایی و دستگیری مظنونان آغاز کرده است و خانه‌های مسلمانان مرتبط با مظنونان به طور گسترده‌ای تخریب شده‌اند.
در واقع، این حادثه فرصتی را برای گروه‌های افراط‌گرای هندو فراهم کرده تا خشونت علیه مسلمانان را تشدید کنند. در این راستا، تنها چند روز پس از این حادثه، مواردی از آزار و اذیت مسلمانان در ایالت‌های دور از کشمیر از جمله اوتار پرادش، کارناتاکا و مادیا پرادش گزارش شد.
این حملات شامل تخریب مغازه‌ها، آتش‌زدن خانه‌ها و حمله فیزیکی به نمازگزاران بود. برخی از دانشجویان کشمیری نیز مورد حمله قرار گرفته و مجبور به ترک محل سکونت خود شده‌اند که نشان از اثرپذیری افکار عمومی هند از فضای خشونت‌زده پس از حادثه دارد. حتی در برخی موارد، پوشش اسلامی به طور ضمنی با افراط گرایی مرتبط دانسته شده است که خود به حاشیه‌راندن بیشتر مسلمانان منجر می‌شود. بسیاری از این اقدامات بدون مداخله نیروهای امنیتی صورت گرفته‌اند که این امر نگرانی‌ها درباره همدستی یا بی‌تفاوتی دولت را نسبت به خشونت علیه مسلمانان افزایش داده است.
این رویکرد خشونت‌آمیز علیه مسلمانان، یادآور الگوهای منسوخ قدیمی است که طی آن، کل یک جامعه به خاطر دین و اعتقاداتش مورد ظن و مجازات قرار می‌گیرد.
همچنین، در روزهای اخیر موجی از آهنگ‌های ضداسلامی و تحریک کننده که در هند ساخته و منتشر شده‌اند که فضای هند را پر کرده و به نفرت علیه مسلمانان دامن می‌زنند. این آهنگ‌ها که با ریتم‌های ضربان‌دار و قافیه‌های جذاب تنظیم شده‌اند، بخشی از ژانری هستند که به عنوان «پاپ هندوتوا» شناخته می‌شود و خواستار انتقام خشونت‌آمیز برای این حمله هستند.
تخریب مساجد
علاوه‌بر خشونت هندوهای افراطی علیه مسلمانان، اماکن مقدس اسلامی هم از حملات افراط‌گرایان و اقدامات تبعیض‌آمیز برخی نهادهای محلی در امان نماندند. گزارش‌هایی از ایالت‌هایی نظیر اوتار پرادش، کارناتاکا، و مادیا پرادش منتشر شده که در آنها گروه‌هایی از افراد افراطی با حمایت یا چشم‌پوشی مقامات محلی به مساجد حمله کرده‌اند. این حملات شامل تخریب بخشی از سازه‌های مذهبی، سوزاندن وسایل داخلی و آزار نمازگزاران بوده است. در برخی موارد نیز نیروهای امنیتی به بهانه حفظ نظم، به تعطیلی یا محاصره مساجد اقدام کرده‌اند.
دولت ایالت اوتار پرادش، حداقل ۲۰ مسجد و مدرسه اسلامی را تخریب کرده است. به گفته مقامات محلی، این اقدامات بر اساس ماده ۶۷ قانون درآمدزایی و به بهانه مقابله با ساخت و ساز غیرقانونی صورت گرفته است. در منطقه شراوستی نیز ۱۷ مدرسه غیررسمی و در سدهارته نگر، چند مسجد و مدرسه در زمین‌های دولتی تخریب شدند.
از سوی دیگر، روحانیون مسلمانان نیز هشدارهایی مبنی بر پرهیز از سخنرانی‌های سیاسی دریافت کرده‌اند.
هرچند مقامات هندی ادعا می‌کنند که تخریب مساجد به دلیل ارتباط این اماکن با فعالیت‌های تروریستی صورت گرفته است، اما ساکنان محلی این ادعاها را رد کرده و آنرا به عنوان مجازات جمعی تلقی می‌کنند. برخی ناظران، اقدامات هند را حمله‌ای سیستماتیک به نهادهای دینی و آموزشی اقلیت مسلمان و تلاشی برای حذف هویت دینی در هند می‌دانند.
مسلمانان هند که بیش از ۲۰۰ میلیون نفر از جمعیت هند را تشکیل می‌دهند، اکنون در فضایی زندگی می‌کنند که نه تنها احساس امنیت ندارند، بلکه هر حادثه‌ای ممکن است به بهانه‌ای برای اعمال خشونت علیه آنها تبدیل شود.
رهبران مسلمان هند و فعالان حقوق بشر بارها هشدار داده‌اند که گروه‌های تندروی هندو با بهره‌برداری از فضای احساسی پس از حملات تروریستی، مسلمانان را به عنوان دشمنان داخلی معرفی می‌کنند، روایتی که از سوی رسانه‌های افراطی و بخشی از مقامات محلی نیز تقویت می‌شود.
چرخه خشونت سیستماتیک علیه مسلمانان
درحالی که دولت هند اقدامات خود را در راستای مبارزه با تروریسم توجیه می‌کند، اما هدف‌گیری گسترده جامعه پرشمار مسلمانان با ترویج دیدگاه نفرت‌پراکنی قومی و مذهبی، عملاً بازی در زمین گروه‌های تکفیری و احتمالاً دیگر عوامل بیگانه دست‌اندرکار این گونه اقدامات تروریستی است که به دنبال ترویج فرقه‌گرایی و بی‌ثباتی در منطقه هستند.
مسلمانان و هندوها قرن‌ها در کنار هم زیست مسالمت‌آمیز داشته‌اند و قاطبه جامعه اسلامی هند با دیدگاه‌های تکفیری مخالف و ناهمسو است اما سیاستهای فشار راستگرایان و هندوهای اافراطی می‌تواند عملاً زمینه ترویج ایدئولوژی‌های تکفیری را منجر شود. لذا فعالان مدنی هشدار داده‌اند که چنین برخوردهایی نه تنها زمینه تنش‌های اجتماعی را افزایش می‌دهد، بلکه اعتماد اقلیت‌ها به ساختار حاکم را به شدت تضعیف می‌کند.
تداوم خشونت‌ها علیه مساجد و اماکن مذهبی مسلمانان در پی این حادثه، زنگ خطری جدی برای همزیستی مذهبی در هند محسوب می‌شود و نیازمند مداخله فوری نهادهای نظارتی، قضایی و بین‌المللی است. به عبارت دیگر، قطبی‌سازی مذهبی شاید در کوتاه‌مدت به نفع حزب حاکم تمام شود، اما در بلندمدت، نارضایتی اجتماعی، شورش‌های قومی و تضعیف انسجام ملی را در پی خواهد داشت. تنوع دینی هند، اگر به ابزار تقابل تبدیل شود، نه سرمایه، بلکه تهدیدی برای امنیت ملی خواهد بود.
بسیاری از ناظران، تشدید فشار بر مسلمانان پس از حمله پهلگام را نه فقط یک واکنش امنیتی، بلکه بخشی از یک پروژه سیاسی ایدئولوژیک توسط حزب حاکم (بهاراتیا جاناتا) می‌دانند. این حزب با تکیه بر شعارهای ملی‌گرایی هندو، در سال‌های اخیر اقدامات متعددی چون لغو خودمختاری کشمیر، تصویب قانون تبعیض‌آمیز شهروندی، و سکوت در برابر حملات اوباش هندو علیه مسلمانان را در کارنامه خود دارد.
درمجموع، حمله تروریستی کشمیر، به جای تبدیل شدن به فرصتی برای وحدت ملی و مبارزه با تروریسم در چارچوب قانون، تبدیل به محرکی برای گسترش سرکوب و خشونت علیه مسلمانان در هند شده است.
اقدامات دولت و روایت‌سازی‌های تبعیض‌آمیز نه تنها مسائل امنیتی را حل نمی‌کند، بلکه موجب تعمیق شکاف‌های قومی و مذهبی و بحران اجتماعی و سیاسی خواهد شد. اگر مسیر فعلی ادامه یابد، چشم‌انداز آینده هند با تهدیداتی همچون بی‌ثباتی داخلی، انزوای بین‌المللی و فروپاشی همزیستی مذهبی روبرو خواهد شد.
