الوقت- بعد از نیم قرن مناقشه، مصر با انتقال مالکیت دو جزیره مهم استراتژیک «تیران»و «صنافیر» به عربستان سعودی موافقت کرده اما این پایان ماجرا نبوده و حالا دو کشور بر سر برخی مفاد این توافق با یکدیگر اختلافات جدی پیدا کردهاند.
در همین راستا رسانههای عربی در گزارشی فاش کردند که قاهره یک نسخه اولیه از نامه تحویل نهایی جزایر «تیران» و «صنافیر» به عربستان سعودی را به ریاض و تلآویو ارسال کرده که اقدامی اجرایی در ارسال نامه رسمی به طرفهای مطبوع يعنی عربستان سعودی، ایالات متحده و اسرائیل است.
اما این نامه به دلیل برخی مفادی که به وضعیت جدید دو جزیره پس از انتقال رسمی حاکمیت به عربستان پرداخته با اعتراض طرف های سعودی و اسرائیلی مواجه شده است.
گفتنی است این منطقه مشمول تفاهمات پیمان صلح امضا شده میان مصر و رژیم صهیونیستی در سال 1979 است.
عمده اعتراضات رژیم صهیونیستی و عربستان مربوط به دو مورد دراین نامه است .این موارد شامل تمهیدات امنیتی مناطق متعلق به مصر در تنگه «تیران » و مشرف به مصر است. این منطقه «منطقه C » نام دارد که در ضمیمه امنیتی پیمان صلح مصر و اسرائیل که در سال 1979 امضا شد، نیز ذکر شده است. در این توافق آمده است که حضور نظامی مصر در این منطقه ممنوع است و نیروهای حافظ صلح چند ملیتی مسئولیت امنیتی آن را بر عهده خواهند داشت.
رسانهها می گویند قاهره در عبارت پیشنهادی خود خطاب به مقامات عربستان سعودی، آنچه در تفاهمنامهای که در سال 2016 بین ریاض و قاهره برای انتقال مالکیت دو جزیره امضا شده را مورد تایید قرار داده است.
در این تفاهم نامه تصریح شده که در راستای لازمالاجرا شدن این توافق و تاکید مصر برای حفاظت از«منطقه C»در چارچوب دلایل امنیت ملی، مسئولیت قاهره ملغی نمی شود. این تبصره در تفاهم نامه از سوی عربستان سعودی پذیرفته نشد و ریاض درخواست اصلاح موارد این تبصره از توافقنامه به منظور مشخص شدن حدود مسئولیت مصر در این منطقه را داشته است.
از سویی دیگر، «اعتراض اسرائیل به عدم حل و فصل ترتیبات امنیتی در توافقنامه صلح میان مصر و رژیم صهیونیستی باز میگردد به صورتی که تل آویو خواستار توافقی واضح با مصر و عربستان سعودی و تحت حمایت آمریکا، در مورد« تمهیدات امنیتی»در «منطقه C» میباشد، به طوریکه منافعش به خطر نیفتد.
اگرچه ریاض توافقنامه تعیین مرزهای دریایی با مصر را در سال 2017 به سازمان ملل ارائه کرد، اما تصریح شده که ریاض متعهد به تکمیل تمام مراحل در مناطق مرتبط به مصر است. با این حال در جدیدترین مفاد نامه ارسالی مصر درباره انتقال مالکیت دو جزیره همچنان درباره «تمهیدات امنیتی »با توجه به وضعیت جدید دو جزیره تصمیم گیری نشده است.
در مقابل، تل آویو خواستار تمهیدات امنیتی و هماهنگی گسترده در سطوح امنیتی و نظامی با ریاض است که اکنون حاکمیت دو جزیره را در دست دارد و عمل به این مورد را شرط «عادی سازی روابط »دو طرف عنوان کرده است.
در آوریل 2016، مصر و عربستان سعودی توافقنامه ای برای تعیین مرزهای دریایی بین دو کشور امضا کردند که بر اساس آن حاکمیت بر جزایر «تیران» و «صنافیر» به عربستان سعودی منتقل شد.
همچنین در ژوئن 2017، شورای وزیران مصر گزارشی را با عنوان «مهمترین سؤالات و نکات محتاطانه در مورد توافقنامه تعیین مرزهای دریایی بین مصر و عربستان سعودی» منتشر کرد که در آن آمده بود: «این توافق تنها به بخش تعیین مرزهای آبی مرتبط بوده و به حق حاکمیت و ضرورتهای حفاظت از این منطقه توسط مصر به دلایل امنیت ملی عربستان مربوط نیست.
در این گزارش آمده است که انتظارات طرف سعودی حول ضرورت باقی ماندن دولت مصر برای حفاظت از دو جزیره و حفاظت از ورودی خلیج فارس بوده که در توافق همچنان باقی خواهد ماند که این امر نشانگر اعتقاد ریاض به نقش حیاتی قاهره در تامین امنیت کشتیرانی در خلیج عقبه است.
جزایر تیران و صنافیر در دریای سرخ به دلیل موقعیت استراتژیک خود در دهانه خلیج عقبه که بندرهای دو کشور و همچنین اسرائیل و اردن را در خود جای داده است، مدتها محل اختلاف بین مصر و عربستان سعودی بوده است.
این جزایر در شرق شبه جزیره سینا در انتهای شمالی دریای سرخ قرار دارند. تیران، حدود 30 مایل مربع و تنها حدود پنج مایل از بندر شرم الشیخ فاصله دارد.
دریای اطراف این جزایر سرشار از صخره های مرجانی و حیات دریایی است که آن را به مقصدی محبوب برای غواصان و گردشگران تبدیل می کند، اما این جزایر از نظر استراتژیک نیز اهمیت دارند زیرا تنگه های خلیج عقبه را در امتداد مرز شرقی مصر کنترل می کنند.