سایت تحلیلی خبری الوقت | Alwaght Website

الوقت- درحالی که سرکردگان گروه تروریستی «تحریرالشام» خود را به آب و آتش می‌زنند تا آخرین سنگر خود در استان ادلب در غرب سوریه را حفظ کنند اما روند تحولات اجتماعی آنگونه که رهبران این گروه انتظار دارند، پیش نمی‌رود و نشانه‌های آشوب و اعتراض مردم به وضعیت امنیتی و اقتصادی روز به روز بیشتر می‌شود که این منطقه را آبستن تحولات مهمی در آینده نزدیک کرده است.

در این رابطه، تظاهرات مردمی در ادلب در غرب سوریه علیه ابومحمد الجولانی، سرکرده تحریر الشام از روز جمعه مجددا شروع شده که به نظر می‌رسد پایه‌های رهبری او را به لرزه درآورده است. منابع محلی به تلویزیون سوریه گزارش دادند که بسیاری از شهرها و شهرک‌های ادلب شاهد تظاهراتی بودند که خواستار سرنگونی الجولانی بودند، از جمله مرکز ادلب و شهرهای جسر الشغور، بنیش و اریحا. این تظاهرات شامل شهرهای کفر تخاریم، سرمده، معرات مصرین، حرم و تفتناز، علاوه بر عطارب و ابیان سمعان در حومه حلب بود.

در برخی از بنرهایی که تظاهرکنندگان در دست داشتند، نوشته شده بود:«سلاخ‌خانه‌های الجولانی از درون مفقود و بیرون آن آسیب دیده است»، «ما به انقلاب خود ادامه می‌دهیم تا آخرین نقاب را برداریم». تظاهرکنندگان همچنین شعارها و بنرهایی را برافراشتند که مهمترین آنها این بود:«ما خواهان یک قوه قضاییه مستقل و بی‌طرف هستیم که در آن قوی در برابر ضعیف و رهبر در برابر سرباز محاکمه شوند».

خواسته‌های معترضان

جرقه اعتراضات از بهمن ماه گذشته با کشته شدن یک جوان زیر شکنجه در زندان‌های کمیسیون تحریرالشام آغاز شد، زیرا تظاهرکنندگان خواستار پاسخگویی مسئولین در ارتباط با این عمل بودند. تحریر الشام در پی اعتراضات اقداماتی از جمله صدور عفو عمومی برای برخی از زندانیان با توجه به شرایط انجام دادند، اما این اقدامات پاسخگوی خواسته‌های تظاهرکنندگان نبود، به خصوص که این عفو تصمیمات تقریباً هر سال به صورت روتین صادر می‌شوند.

این اقدامات نیم‌بندی مردم را راضی نکرد و مطالبات بعداً گسترش یافت و خواستار سرنگونی الجولانی شدند. آزادی زندانیان عقیدتی از سایر جناح‌ها و پایان دادن به سهمیه‌های تجاری، لغو عوارض و مالیات بر کالاها، افشای سرنوشت ناپدید شدگان، تفکیک قوا، رهایی جامعه مدنی از سبعیت دستگاه امنیت عمومی که تا انحلال آن، فعال کردن نقش اتحادیه‌ها و نفی انحصار تصمیمات صلح و جنگ توسط تحریر الشا،. از دیگر خواسته‌های اصلی معترضان است.

اعتراضات در مناطق تحت کنترل هیئت تحریرالشام با ترور «ابوماریا القحطانی» رهبر ارشد سابق کمیسیون ملیت عراق به اوج خود رسیده که انگشت اتهامات بیشتر به سوی الجولانی در پشت پرده این ترور نشانه رفته است و به همین دلیل دامنه اعتراضات علیه سرکرده تروریستها در ادلب افزایش یافته است که حتی به تهدیدات امنیتی نیز کشیده شده است.

به گزارش سایت «منا» چند روز پیش، تماس‌های غیررسمی از حساب‌های وابسته به تحریرالشام مبنی بر «حمله سخت» برای کنترل آشوب در ارتباط با چندین رویدادی که ادلب شاهد آن بود، از جمله ترور رهبر الجولانی منتشر شد. حتی گفته می‌شود که گروه‌های خاصی که اهداف دیگری دارند از اعتراض‌های مردمی برای تحقق منافع خود بهره‌برداری می‌کنند.  

به گفته برخی کارشناسان، ترور ابوماریا القحطانی ممکن است به گسترش تظاهرات مردمی کمک کند و این ترور همچنین نشان می‌دهد که نمی‌توان رهبری سازمان را بین دو نفر تقسیم کرد.

هر چند الجولانی هر گونه دست داشت در ترور القحطانی را رد کرده و خواستار تحقیقات در این زمینه شده است اما ناظران معتقدند که تفاهم الجولانی با طرف‌های خارجی در مورد پروژه خود، او را از گنجاندن چهره‌های غیر سوری در سازمان خود باز می‌دارد و با توجه به کاریزمای القحطانی، رهبری در چنین سازمان‌های رادیکالی یکجانبه است و به همین دلیل الجولانی اخیرا حمایت خود را از القحطانی برداشته و سطح حفاظت امنیتی از او را کاهش داده بود.

یکی از دلایلی که ظن دست داشتن احتمالی الجولانی در ترور القحطانی را بالا می‌برد، این است که القحطانی قبل از دستگیری چندین جلسه با افسران آمریکایی در پایگاه هوایی اینجرلیک در جنوب ترکیه برگزار کرد و الجولانی از این قضیه عصبانی بود.

وضعیت نامساعد معیشتی در ادلب

ادلب که از سال 2016 تحت کنترل تحریرالشام قرار دارد گاهی شاهد اعتراضات گسترده علیه وضعیت امنیتی و معیشتی بوده است. اقتصاد و معیشت ادلب از زمان استقرار گروه‌های تروریستی در این استان در بدترین شرایط قرار دارد و حتی تروریستها به بهانه‌های مختلف اجازه ورود کمکهای بشردوستانه به اهالی این منطقه را نمی‌دهند. مردم که از این وضعیت به ستوه آمده‌اند و جرأت اعتراض ندارند، از اختلافات و درگیری امنیتی بین تروریست‌ها علیه همدیگر استفاده کرده و مخالفت خود را با حضور سرکردگان این گروه‌ها اعلام می‌دارند.

استان ادلب اکنون تنها مقر گروه‌های تروریستی است و این استان که تقریبا 3 میلیون و 700 هزار نفر جمعیت دارد، توسط تروریست‌ها اداره می‌شود. باتوجه به حضور 2 میلیون غیرنظامی سوری در ادلب که ساکنان قدیمی این منطقه به شمار می‌روند که ناخواسته به زندگی اجباری با این گروه‌ها تن داده‌اند و اجازه خروج هم ندارند، کار را برای انجام عملیات گسترده برای آزادسازی ادلب دشوار کرده است.

از آنجا که تروریستها انواع جنایات را در حق مردم سوریه مرتکب شده‌اند و با آنها رفتارهای غیرانسانی دارند به همین خاطر اینگونه اقدامات موجب رنجش مردم شده است و تداوم این جنایتها، می‌تواند به تحریک و شورش علیه تروریستها منجر شود.  

مردم ادلب که اکنون مشاهده می‌کنند در مناطقی که تحت کنترل دولت سوریه است امنیت و آرامش کامل برقرار است، ممکن است مسیر خود را تغییر دهند و برای رهایی از دست تروریستها به سمت دمشق گرایش پیدا کنند.

تروریستها در طی سالیان گذشته نشان داده‌اند که خیرخواه مردم ادلب نیستند و برخلاف ادعایشان که می‌گویند از آنها در برابر ارتش سوریه دفاع می‌کنند اما در واقع از غیرنظامیان به عنوان سپرانسانی استفاده می‌کنند تا نیروهای سوری نتوانند ادلب را دوباره پس بگیرند. همان کاری که تروریستهای داعش در سالهای گذشته بارها این حربه را بکار بستند و با  گروگان گرفتن غیرنظامیان، سعی می‌کردند در مسیر پیشروی ارتش سوری خلل ایجاد کنند. ظلم و ستم گسترده علیه ساکنان ادلب در کنار وضعیت بغرنج اقتصادی، کارد را به استخوان مردم این منطقه رسانده است تا شاید با گسترش اعتراضات خود از این گرداب امنیتی خلاص شوند.

گروههای تروریستی در ابتدای جنگ سوریه در کنار یکدیگر با دولت قانونی این کشور می‌جنگیدند اما بعد از مدتی به دلیل منافع شخصی و گروهی دچار اختلاف شدند و بارها برای کسب قدرت به جان هم افتاده‌اند.

از آنجا که حمایتهای خارجی از سر این گروهها برداشته شده است و کشورهای عربی هم مسیر تعامل با دولت بشار اسد را در پیش گرفته‌اند، تروریستها به مرور زمان دچار انشقاق زیادی خواهند شد و توافقات بین آنها روز به روز سست‌تر می‌شود و هر از گاهی روی هم سلاح می‌کشند. این گروه‌ها که می‌دانند دیگر توان گذشته را ندارند که بتوانند مناطق جدیدی از سوریه را اشغال کنند، به همین خاطر هر کدام سعی دارند قلمرو خود را در منطقه تحت کنترل تروریستها توسعه دهند و رهبری سایر گروه‌ها را به دست بگیرند. 

در خاتمه می‌توان گفت که با توجه به خواسته‌های تظاهرکنندگان در ادلب، سوالات زیادی ایجاد شده که آیا الجولانی و تیم او می‌توانند از این مرحله به سلامت عبور کرده و اعتراضات را مهار کنند یا نه. اعتراضات ساکنان ادلب علیه ابومحمد الجولانی که با حمایتهای پنهانی برخی گروههای تروریستی انجام می‌شود، زنگ خطر را برای سرکردگان تحریرالشام به صدا درآورده است و شاید موج گسترده اعتراضات اخیر مهر پایان بر طومار این گروه تروریستی در سوریه باشد. وزیر خارجه روسیه هم اخیرا در سخنانی تاکید کرد که باید جنگ در ادلب هر چه سریعتر پایان یابد و به نظر می‌رسد حامیان سابق این گروه تکفیری هم به این درک رسیده‌اند که ادامه حیات تروریستهای شکست خورده سوری نفعی برای آنها ندارد.