الوقت- در پی تشدید حملات وحشیانه رژیم صهیونیستی به نوار غزه که به شهادت و زخمی شدن 30 هزار نفر منجر شده است، تحرکات وزارت خارجه ایران به عنوان حامی و متحد مقاومت فلسطین برای محکوم کردن صهیونیست‌ها در سطح بین المللی و واداشتن رژیم به توقف جنایاتش همچنان ادامه دارد. در این رابطه، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران که در روزهای اخیر دستگاه دیپلماسی ایران را فعال‌تر کرده و با مقامات بسیاری از کشورها درباره تحولات غزه تلفنی و مستقیم رایزنی کرده است، روز سه‌شنبه هم برای گفتگو با مقامات قطری، به دوحه سفر کرد.
رایزنی و تبادل نظر با مقامات قطری پیرامون تحولات فلسطین و پایان بخشیدن به حملات جنون آمیز و جنایات جنگی و نسل‌کشی رژیم صهیونیستی علیه ملت فلسطین در رأس محورهای گفت‌وگو و تبادل نظر قرار داشته است. امیرعبداللهیان همچنین دوشنبه‌شب در تماسی تلفنی با محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی، همتای قطری خود، ضرورت توقف فوری تجاوزات رژیم صهیونیستی علیه غزه و ارسال کمکهای انسانی تأکید و برخی ابتکارات مطروحه را بررسی کردند.
اما پس از این تماس‌های تلفنی، وزارت خارجه از سفر از پیش اعلام نشده امیرعبداللهیان به قطر و سپس ترکیه خبر داد که با توجه به اقدامات میانجی‌گرایانه اخیر دوحه برای تبادل اسرا و توقف موقتی جنگ و ورود کمکهای بشردوستانه به غزه، اینکه وزیر خارجه با یک مأموریت ویژه راهی این سفر شده باشد بسیار محتمل است.
میانجیگری قطر در درگیری‌های غزه
قطر که در سال‌های اخیر با وساطت در پرونده‌های مهم منطقه‌ای، کارنامه موفقی از خود به جای گذاشته است، این روزها در تحولات غزه هم به نقش‌آفرینی می‌پردازد. در این رابطه به گزارش رسانه‌های صهیونیستی دیوید بارنیا، رئیس سازمان جاسوسی موساد روز پنجشنبه به قطر سفر کرده بود تا درباره پرونده آزادی اسرای صهیونیست با مقامات این کشور گفتگو کند. به گفته این رسانه‌ها از نتایج این گفتگوها، مذاکرات بین دو طرف مثبت و سازنده بوده اما پیشرفتی حاصل نشد که دلیل عمده آن، این بود که حماس حاضر نشده اسامی تمامی اسرای صهیونیستی را به تل‌آویو ارائه دهد و به همین دلیل رژیم صهیونیستی هم از روز جمعه عملیات محدود زمینی را کلید زد و همزمان دامنه حملات از هوا و دریا را نیز گسترش داد.
این درحالی است که رهبران حماس بارها اعلام کرده‌اند که در صورت توقف حملات به غزه و فراهم شدن شرایط حاضرند اسرای غیرنظامی از جمله زنان و کودکان را در ازای آزادی زنان و کودکان اسیر فلسطینی تحویل دهند.
آزادی اسرای صهیونیستی در روزهای اخیر به موضوع محوری برای دولت تندرو بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر صهیونیستی تبدیل شده است. هر چند نتانیاهو در ابتدای جنگ غزه، نسبت به اسرای صهیونیستی بی‌تفاوت بود و برخی وزاریش می‌گفتند که حتی اسرا هم نمی‌تواند از شروع حمله زمینی به غزه ممانعت کند، اما کم کم با افزایش اعتراضات خانواده اسرا علیه کابینه که نتانیاهو را مقصر این بحران می‌دانند، تل‌آویو مجبور شدند این مسئله را در اولویت قرار دهند. تا جایی که نتانیاهو روز جمعه در بیانیه‌ای خطاب به زنان صهیونیستی اسیر شده توسط حماس گفت:«من شما را در آغوش می‌کشم و قلب ما با شما و دیگر ربوده شدگان است و تمام تلاش خود را می‌کنیم تا همه افراد ربوده شده و مفقود شده را به خانه‌هایشان بازگردانیم». بنابراین، سفر رئیس موساد به دوحه هم در این راستا انجام شده تا هرچه سریعتر به این موضوع فیصله دهند.
از آنجا که قطر بزرگترین حامی گروههای اخوانی در منطقه طی سالیان گذشته بوده و رهبران این جنبش در دوحه سکونت دارند، نقش کانونی در مذاکرات توقف آتش بس برعهده گرفته است. حتی برخی منابع می‌گویند که توافق آتش بس 5 روزه در غزه که روز شنبه از سوی شبکه المیادین اعلام شد بخشی از توافقات رئیس موساد با مقامات قطری بود. بر اساس این توافق قرار بود حملات هوایی متوقف شده و ارسال کمکهای بشردوستانه به مردم غزه ارسال شود و متعاقب آن، حماس هم برخی اسرای صهیونیستی را آزاد کند اما صهیونیست‌ها این توافقات را رد کرده و حملات خود به غزه را گسترش دادند تا تبادل اسرا هم فعلا به نتیجه نرسد. بر اساس اعلام رسمی مقامات تل‌آویو، حدود 239 شهروند اسرائیلی توسط حماس به اسارت گرفته شده‌اند و نتانیاهو برای آزادی این افراد به شدت تحت فشار است.
در چنین شرایطی، سفر امیرعبداللهیان به دوحه بی‌ارتباط با مذاکرات حماس و اسرائیل درباره آزادی اسرای صهیونیست نیست. ایران حامی و متحد راهبردی گروههای مقاومت فلسطین است و همواره از حقوق مشروع فلسطینیان در مجامع بین‌المللی دفاع کرده است و در جنگ اخیر غزه هم قاطعانه در کنار گروههای مقاومت و مردم غزه ایستاده و نسبت به عواقب این جنایت‌ها هشدار می‌دهد.
نکته مهمی که در سفر امیرعبداللهیان به قطر به چشم می‌خورد این است که جمهوری اسلامی می‌خواهد به مقامات دوحه این پیام را بدهد که در مذاکرات با مقامات تل‌آویو درباره آزادی اسرا دست برتر بی تردید با حماس است و اگر قرار باشد، توافقی در این زمینه حاصل شود باید منافع فلسطینیان هم به طور کامل درنظر گرفته شود. توقف حملات زمینی و هوایی به غزه و ارسال فوری کمکهای بشردوستانه و آزادی اسرای فلسطینی در ازای تحویل اسرای صهیونیست، حداقل خواسته‌های فلسطینیان و حامیان منطقه‌ای آنهاست که ایران هم بارها به آن تاکید کرده است. از اینرو، وزیر خارجه سعی دارد در دوحه، مواضع حماس را تقویت کند تا در میز مذاکرات بتواند امتیازاتی را از دشمن صهیونیستی بگیرد و مفاد توافقات احتمالی یکطرفه نباشد.
هر چند امیرعبداللهیان در گفتگو با رادیو ملی آمریکا (NPR)، اعلام کرد که نه حماس از جمهوری اسلامی دستور می‌گیرد و نه تهران به آنها دستور می‌دهد، اما همکاری بین رهبران مقاومت غزه و مقامات ایرانی طبق روال همیشگی ادامه دارد و مقامات سایر کشورها هم ایران را به عنوان بازیگر تاثیرگذار در تحولات غزه می‌دانند.
در این رابطه، وزیر خارجه ایرلند روز سه‌شنبه در تماس تلفنی با امیرعبداللهیان، از جمهوری اسلامی درخواست کرد در زمینه آزادسازی یک شهروند ایرلندی در غزه مساعدت کند که امیرعبداللهیان در پاسخ به این درخواست با اشاره به هماهنگی قبلی با اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس اعلام کرد که حماس با آزادی اسرای غیرنظامی موافقت کرده و در شرایط مناسب انجام خواهد شد. اظهارات وزیر خارجه درباره پرونده اسرای صهیونیست نشان می‌دهد که تهران در این زمینه با حماس هماهنگ است و اجازه نمی‌دهد در مذاکرات تبادل اسرا، حق مشروع فلسطینی‌ها نادیده گرفته شود.
میانجیگری دوحه بین تهران و واشینگتن
قطر در کنار عمان یکی از میانجی‌گرهای منطقه ای ایران و آمریکا طی سالیان اخیر بوده است که توانسته نقش موفقی در به ثمر نشاندن مذاکراتی همانند آنچه در ماجرای مبادله زندانیان روی داد ایفا کند. بنابراین در شرایطی که به واسطه تحولات غزه موج تنش میان تهران و واشنگتن شدت یافته است، این احتمال می‌رود که در کنار مسأله اسرا و آتش بس در غزه، سفر امیرعبداللهیان به دوحه به تنش‌های نظامی گروههای مقاومت و آمریکا در منطقه نیز ارتباط پیدا کند.
پس از شروع عملیات «طوفان الاقصی» توسط حماس و آغاز حملات وحشیانه رژیم صهیونیستی به غزه، گروههای مقاومت حملاتی را به پایگاه‌های آمریکا در عراق و سوریه ترتیب داده‌اند. مقامات ارشد آمریکایی از جمله جو بایدن، رئیس جمهور این کشور در روزهای اخیر مدعی شده‌اند که اگر ایران و گروههای نیابتی آن در عراق، یمن، سوریه و لبنان به مواضع آمریکا و رژیم صهیونیستی حمله کنند، واشینگتن هم پاسخ خواهد داد. مقامات ایرانی هم متقابلا به کاخ سفید هشدار داده‌اند که اگر افسار و ترمز اسرائیل در غزه را نکشند، تضمینی وجود ندارد که گروههای مقاومت به پایگاه‌های آمریکا حمله نکنند.
برخلاف ادعای آمریکایی‌ها که گروههای مقاومت در منطقه را تحت کنترل جمهوری اسلامی می‌دانند اما این گروهها نشان داده‌اند که مستقل عمل می‌کنند و در روزهای اخیر هم در حمایت از مردم غزه، به دولتمردان کاخ سفید هشدار داده‌اند که اگر دامنه جنگ گسترش یابد، همه پایگاه‌های آمریکا در منطقه در دایره عملیات مشروع آنها قرار خواهند گرفت.
با توجه به اینکه ایران و آمریکا گفته‌اند دنبال تنش بیشتر نیستند، لذا به نظر می‌رسد قطری‌ها حامل پیامی از سوی واشینگتن به تهران باشند تا سطح تنش‌ها را کاهش دهند. این درحالی است که جمهوری اسلامی هر گونه پیشرفتی در این زمینه را به تلاش‌های آمریکا برای توقف جنایات صهیونیست‌ها در غزه منوط کرده‌اند اما مقامات ارشد کاخ سفید تمایلی برای پایان این درگیری‌ها ندارند. جان کربی، هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی در شورای امنیت ملی کاخ سفید دوشنبه‌شب اعلام کرد که کشورش آتش بس را راه درستی در شرایط فعلی نمی‌داند.
لازم به ذکر است که دلیل اصلی تداوم حملات جنون‌آمیز اسرائیل به غزه و تلاش برای حمله زمینی به این منطقه، حمایت‌های گسترده آمریکا و غرب بوده که با همه توان در کنار اشغالگران قدس ایستاده‌اند و مهر تایید بر جنایات این رژیم در غزه می‌زنند. از اینرو، تا زمانی که این حمایت‌ها از رژیم کودک‌کش ادامه داشته باشد، انتظار از ایران برای جلوگیری از حملات محور مقاومت به پایگاه‌های آمریکا در غرب آسیا، «آب در هاون کوبیدن» است. چرا که اکنون نوک اعتراضات جهانی علیه آمریکا است که با چراغ سبز خود، دست صهیونیست‌ها را برای نسل‌کشی در غزه باز گذاشته است.
کمکهای تسلیحاتی و اعزام ناو و چند هزار تفنگدار به دریای مدیترانه برای دفاع از اسرائیل و همچنین تلاش برای تصویب 14 میلیارد دلار کمک مالی در کنگره، از جمله اقداماتی است که آمریکا در حمایت از متحد خود انجام داده است. بنابراین، اکنون ریش و قیچی دست آمریکا است تا نشان دهد که می‌خواهد از این معرکه‌ای که نتانیاهو و بایدن به پا کرده‌اند خلاصی یباید یا نه. چرا که باتوجه به هشدارهای گروههای مقاومت، در صورت ورود زمینی رژیم صهیونیستی به غزه، احتمال سرایت درگیری‌ها به منطقه وجود دارد که در این صورت آمریکا و صهیونیست‌ها بیش از دیگران متضرر خواهند شد.
