الوقت- در آستانه شروع عملیات احتمالی ترکیه در شمال سوریه، آمریکا و متدحانش نیز دست بکار شده اند تا بار دیگر برنامه‌های ناتمام خود را عملی کنند. به همین منظور غربیها جمعه شب پیش نویس قطعنامه‌ای را برای تداوم یکساله کمکهای سازمان ملل به سوریه از خاک ترکیه به شورای امنیت بردند که روسیه آنرا وتو کرد.
در این پیش نویس که از سوی نروژ و ایرلند ارائه شد، آمده بود استفاده از گذرگاه باب الهوی در مرز مشترک سوریه و ترکیه، که ماهانه صد‌ها کامیون حامل کمک از آن عبور می‌کنند تا دهم ژوئیه سال ۲۰۲۳ تمدید شود. این خواسته با موافقت ۱۳ عضو شورای امنیت مواجه شد، اما چین به آن رای نداد و روسیه با آن مخالفت کرد. مسکو خواستار تمدید این سازوکار برای شش ماه بود که آمریکا و انگلیس این مدت را ناکافی اعلام کردند.
در مقابل، پیش نویس پیشنهادی روسیه که در آن خواسته شده بود تا فعالیت مرکز ایست و بازرسی در مرز‌های میان سوریه و ترکیه تمدید شود با وتوی مشترک آمریکا و انگلیس رد شد. دیمیتری پولیانسکی معاون نمایندگی روسیه در سازمان ملل در سخنانی نقض حاکمیت سوریه به بهانه کمک‌رسانی به مردم را تاسف بار خواند و گفت که این صفحه تاریخ در نهایت ورق خورد و نمی‌توان آن را بازگرداند. مسکو با احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه، به ارائه کمکها به این کشور ادامه خواهد داد.
گذرگاه باب الهوی تنها گذرگاهی است که استفاده از آن موجب می‌شود تا کاروان کمکها بدون عبور از مناطق تحت تسلط نظام دمشق، خود را به مناطق ادلب و اطراف آن برسانند. این گذرگاه از سال ۲۰۱۴ تا به امروز مورد استفاده سازمان ملل است.
هرچند آمریکا طرح خود را با هدف کمکهای به اصطلاح بشردوستانه برای آوارگان سوریه توجیه می‌کند اما این کمکها به نیروهای تحت امر آمریکا قرار است ارسال شود که از لحاظ معیشتی و اقتصادی در شرایط خوبی به سر نمی‌برند. باتوحه به اینکه احتمالا طی هفته‌های آتی عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه انجام خواهد شد، بنابراین آمریکا می‌خواهد با این کمکها، نیروهای خود را تقویت کند. آمریکا که نمی‌خواهد در مقابل ترکیه به طور مستقیم از متحدانش در شمال سوریه دفاع کند، بنابراین قصد دارد با این کمکهای بشردوستانه تا حدی از مشکلات نیروهای متحد خود را کاهش دهد. آمریکا چند ماه پیش نیز تحریمها علیه مناطقی از سوریه را که مخالفان دمشق در آن حضور داشتند را لغو کرد تا این نیروها دستشان برای اجرای طرحهای غرب بازتر باشد.
از طرفی، اگر قرار است کمکهای بشردوستانه به سوریه ارسال شود باید با حضور دولت این کشور انجام شود اما کمکهای غرب در نبود دمشق قرار است به مناطق خاصی از شمال سوریه ارسال شود و این اقدام نوعی دهن کجی به اراده عمومی مردم این کشور است که در انتخابات اخیر با رای حداکثری دوباره به بشار اسد به عنوان رئیس جمهور اعتماد کردند که برخلاف منافع آمریکا بود. از طرفی، آمریکا با مشارکت ندادن دمشق در این کمکها، می‌خواهد وجهه خوبی از خود در جهان به نمایش بگذارد و به افکار عمومی اینگونه القا کند که اوست که به آوارگان سوری کمک می‌کند. به عبارتی، ارسال کمکها بدون مشارکت دولت دمشق و آنهم از مسیر ترکیه، به نوعی نقض حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه به شمار می‌رود که مسکو و دمشق به شدت با آن مخالف هستند. مقامات سوریه بارها گفته‌اند که حضور اشغالگران در شمال این کشور نقض حاکمیت سوریه است و باید هر چه زودتر این مناطق را ترک کنند اما با این حال آمریکا با حضور در شمال سوریه به اشغالگریهای خود ادامه می‌دهد.
نکته مهم دیگر در کمکهای سازمان ملل، این است که بخشی از این کمکها قرار است به استان ادلب ارسال شود، یعنی جایی که کانون تمرکز تروریستها در خاک سوریه به شمار می‌رود. این تروریستها چند سالی است که در ادلب گیر افتاده‌اند و توان پیشروی در مقابل ارتش سوریه را ندارند به همین خاطر آمریکا درصدد است تا تکفیریها را در نبردهای آینده که احتمالا نیروهای مقاومت برای مبارزه با ترکیه و تروریستها شروع خواهند کرد، یاری دهد.
نیات شوم غرب
اینکه کمکهای بشردوستانه آمریکا با هدف کمک به آورگان سوری نیست را می‌توان در اظهارات مقامات لبنانی به خوبی مشاهده کرد. وزیر مهاجرت لبنان هشدار داد که رویکردی به منظور اسکان دائمی آوارگان سوریه در لبنان وجود دارد و این امر کاملا غیرقابل قبول است. اسکان دائمی آنها حتی در اردن نیز اشتباه است علیرغم اینکه همه اهل سنت هستند. به گفته این مقام لبنانی، سوریه سرزمین حاصلخیز و خودکفایی است و خدمات پزشکی و آموزش در آن رایگان است، سوریه همچنین دارو تولید می‌کند. غرب از آوارگان سوری حمایت نمی‌کند بلکه از آنها برای دامن زدن به درگیری و اختلاف در آینده استفاده خواهد کرد.
باتوجه به این اظهارات به نظر می‌رسد آمریکا سعی دارد با اسکان دائمی آوارگان در کشورهای همجوار سوریه اجازه ندهد تا این افراد به کشورشان بازگردند. زیرا این افراد در صورت بازگشت، تحت حاکمیت دولت سوریه قرار خواهند گرفت و تعداد شهروندانی که زیر سایه دمشق و تحت لوای این کشور قرار خواهند گرفت افزایش خواهد یافت و مقامات کاخ سفید مخالف چنین اقدامی هستند. اگر نیت آمریکا و غرب واقعا کمک به آوارگان سوری بود در طی سالهای گذشته نیز این کمکها باید به آوارگان ارسال می‌شد اما آمریکاییها از این کمکها دریغ کردند و آوارگان در لبنان، اردن و سایر مناطق در وضعیت بسیار بدی زندگی می‌کنند.
جبران شکست اوکراین در میدان سوریه
تقابل روسیه و آمریکا بر سر بحران سوریه به تحولات اوکراین نیز ارتباط دارد. باتوجه به اینکه روسیه از ماجراجویی‌های غرب در اوکراین و ارسال کمکهای تسلیحاتی برای مقابله با نیورهای روسی خشمگین است، لذا درصد است تا اجازه ندهد آمریکا در زمین سوریه جولان دهد. مقامات واشنگتن با شروع جنگ اوکراین تلاش کردند تا از مشغول شدن روسها در اوکراین بتوانند برنامه‌های نیمه تمام خود در سوریه را مجددا عملی کننند و کمکهای بشردوستانه فعلی هم با این هدف انجام می‌شود، اما روسها با موضع گیری‌های قاطع و اقداماتی که در هفته‌های اخیر انجام دادند، به طرف غربی و ترکیه این پیام را دادند که مسکو همچنان بازیگری فعال در تحولات سوریه است و اجازه نخواهد داد تا دیگران بحران جدیدی را برای دمشق ایجاد کنند.
هر چند آمریکاییها نیز با فعال شدن در سوریه، سعی دارند بخشی از توان روسها را در اوکراین تقلیل داده و به سمت سوریه متوجه کنند و از این طرق بتوانند در جبهه‌های نبرد اوکراین موازنه میدانی را به نفع خود تغییر دهند. با اینکه روسها 20 درصد از خاک اوکراین را تصرف کرده‌اند اما با این حال مقامات مسکو گفته‌اند که هنوز عملیات اصلی خود را آغاز نکرده‌اند و تا رسیدن به اهداف خود عملیتشان را ادامه خواهند داد و همین مسئله نگرانی غربیها را در پی داشته است. بدین ترتیب سعی دارند توجه روسها را از اوکراین تا حدی منحرف کرده و به مسائل سوریه سوق دهند، زیرا ادامه حملات روسیه در اوکراین و پیروزی احتمالی در این کشور، علاوه بر اینکه هزینه‌های غرب را افزایش خواهد داد بلکه ضربه سنگینی به وجهه آمریکا در جهان وارد خواهد کرد. لازم به ذکر است که روسیه سال گذشته با طرح پیشنهادی غرب برای ارسال کمکهای بشردوستانه موافقت کرد اما اکنون جنگ اوکراین و تحریم های آمریکا و غرب علیه روسیه، ورق را برگردانده و اوضاع سیاسی را بشدت تحت تاثیر قرار داده است.
آمریکا می‌خواهد با اسم رمز کمکهای بشردوستانه به بهانه حمایت از آوارگان، در عمل مخالفان مسلح دمشق را تقویت کند تا شمال سوریه را برای همیشه از حاکمیت سوریه خارج کرده و نقشه‌های نیمه تمام خود را اجرایی کند.
