الوقت- حملات تروریستی پاریس باعث شده كه مقامات فرانسوی به صورت ضمنی از بعضی شرطهای خود درباره سوریه عقبنشینی و دست همكاری به سمت روسیه دراز كنند كه از متحدین دولت دمشق محسوب میشود و بر لزوم همكاری با نیروهای دولتی سوریه در جنگ علیه تروریسم تأكید میكند.
فرانسه روز جمعه پیشنویس قطعنامهای برای مبارزه با گروه تروریستی داعش را به شورای امنیت سازمان ملل ارائه كرد كه هدف آن افزایش اقدامات و هماهنگی عملیات كشورهای مختلف و تلاش آنان برای از بین بردن مناطق امنی است كه داعش در عراق و سوریه به دست آورده است. فرانسه این قطعنامه را در پی حملات تروریستی پاریس تهیه كرده است. بر اثر این حملات 129 نفر جان خود را از دست دادند و دهها نفر دیگر زخمی شدهاند.
رسانههای روسی این اقدام فرانسه را نشانه تلاش پاریس برای مشاركت با مسكو در جریان بحران سوریه عنوان كردند. خبرگزاری اسپوتنیك با اشاره به اینكه «منابع دیپلماتیك گفتند كه فرانسویها قبل از ارائه پیش نویس با روسها و چینیها گفتوگو كردند»، آورده است: « قطعنامههای این چنینی یك پیروزی برای ولادیمیر پوتین خواهد بود كه نقش طولانی در خاورمیانه ایفا كرده و به مثابه یك بازیگر كلیدی در جنگ علیه داعش ظهور كرده است.
چرخش پاریس
تحلیلگران معتقدند حملات تروریستی پاریس باعث شده فرانسه برای مبارزه با داعش دست به همكاری به سوی روسیه دراز كند، در حالی كه هر دو كشور بر لزوم مقابله با گروههای تروریستی تأكید دارند اما درباره نقش بشار اسد رئیس جمهور سوریه اختلاف نظر دارند. مسكو به همراه تهران تأكید میكند كه اسد باید بتواند در انتخابات آتی شركت كند و این مردم سوریه هستند كه باید درباره وی از طریق رأیهای خود نظر دهند اما پاریس از دیدگاه عربستان حمایت میكند كه با هرگونه شركت بشار اسد در انتخابات مخالف است. به نظر میرسد فرانسه با تأكید بر اولویت مبارزه با داعش، به سمت مواضع روسیه گرایش پیدا كرده است و در همین حال بعضی مقامات سابق فرانسوی بر لزوم نزدیكی به روسیه تأكیده كردهاند. فرانسوا فیون، نخست وزیر اسبق فرانسه در مصاحبهای رادیویی اظهار داشت: «روسیه برخلاف فرانسه در پی اعمال سیاستی سازگار و هماهنگ در سوریه است. این فابیوس است كه باید استراتژی كشور را در قبال سوریه تغییر دهد، در حالی كه اخیراً از روسیه خواسته كه رویكردش را اصلاح نماید.» وی افزود: «من دو روز به صحبتهای مقامات پاریس گوش دادم كه میگویند حملات اخیر در پاریس نشان دهنده این است كه روسیه باید عملكرد خود را در سوریه تغییر دهد اما واقعیت این است كه نه روسها بلكه این ما هستیم كه باید رویكرد خود را عوض كنیم. سیاستهای مسكو از روز نخست نیز مناسب و سازگار بوده است.» روزنامه امریكایی واشنگن پست هم نوشت كه داعش با حمله قرار دادن شهروندان كاری انجام داد كه دیپلماتها از انجام آن ناكام ماندند، یعنی نزدیك كردن امریكا، روسیه و فرانسه در یك ائتلاف احتمالی علیه این گروه تروریستی. باوجود این، واشنگتن پست تصریح میكند كه تاكنون این ائتلاف بیشتر در سطح تئوریك مانده است.
همكاری عملیاتی
به نظر میرسد نزدیكی فرانسه به روسیه از هم اكنون ابعاد عملیاتی به خود گرفته است. روز پنج شنبه رسانههای روسیه از تماس ستادهای كل ارتش روسیه و فرانسه به منظور هماهنگی عملیاتهای نظامی خود در سوریه خبر دادند.
روز چهارشنبه هم پوتین در فرمانی خطاب به ناخدای ناوشكن مسكو در دریای مدیترانه اعلام كرده «در آینده نزدیك همكاری مشتركی با نیروی دریایی فرانسه داریم. این نیروها از یك ناو هواپیمابر و ناوچههایی تشكیل میشوند كه به منطقه عملیاتی شما وارد خواهند شد و شما موظف به برقراری ارتباط با آنها هستید. شما باید مانند یك متحد با آنها رفتار كنید.» ناو هواپیمابر فرانسه موسوم به شارل دوگل روز پنجشنبه و در حالی كه ۲۶ فروند جت جنگی را روی عرشه خود حمل میكرد به سوی شرق مدیترانه حركت كرد. در همین حال، هفته بعد اولاند پس از سفر به واشنگتن و دیدار با اوباما به مسكو خواهد رفت تا با رهبران روسیه درباره مبارزه با داعش گفتوگو كند. فرانسه در حالی از لزوم همكاری با روسیه صحبت میكند كه مقامات روس همچنان بر پیش شرط بركناری بشار اسد مخالفت میكنند. «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه، تأكید برخی كشورها به ویژه امریكا برای كناره گیری «بشار اسد» از قدرت را رد كرد و گفت: «تعیین پیش شرط تغییر حكومت در سوریه برای مبارزه با تروریسم نمادی از منطق جنایتكاری است و سبب تداوم وقایع تروریستی میشود.» زاخارووا در جمع خبرنگاران اظهار كرد: «مرتبط كردن سرنوشت سیاسی رئیس جمهوری سوریه با آغاز مبارزه علیه داعش به عنوان نگرش جنایتكارانه سبب زجر مردم عادی مانند فرانسویها در وقایع تروریستی اخیر پاریس میشود.» تلاش پاریس برای نزدیكی به مسكو در حالی كه مقامات روس با پیششرط غرب درباره اسد مخالفت كردهاند، نشاندهنده عقبنشینی ضمنی غرب از این خواسته خود میتواند باشد.
محمد بابایی