الوقت – روند رو به رشد اسلام هراسی در غرب طی سالیان اخیر علاوه بر ایجاد مشکلات اجتماعی برای جامعه مسلمانان در کشورهای غربی، نقش مهمی نیز در شکلگیری قوانین تبعیض آمیز علیه مسلمانان برای ابراز آزادانه عقاید و انجام مناسک دینیشان داشته است.
در همین راستا این اخیرا (29 می/ 8 خرداد) رونمایی دولت اتریش از نقشه اسلام سیاسی در اینترنت اعتراض جامعه مسلمانان اتریش را به این اقدام در پی داشته است. دولت اتریش برای مقابله با اسلام سیاسی در ٢٧ می 2021 (6 خرداد 1400) نقشهای را تحت عنوان "نقشۀ اسلام" در شبکه اینترنت منتشر کرد که در آن اسامی و نشانی ۶۲۳ مسجد و تشکل اسلامی در این کشور درج شده است. علاوه بر آن درباره ارتباطات مساجد و تشکلهای اسلامی با خارج نیز در این نقشه اطلاعات داده شده است. با این اوصاف، این نقشه که توسط "مرکز اسناد اتریش در مورد اسلام سیاسی" تهیه شده، موجی بزرگ از واکنشهای انتقادی را به همراه داشته است و اکنون این مساله مهم را مطرح میکند که دولت اتریش از انتشار این نقشه و انگشت گذاشتن بر موضوع اسلام سیاسی چه اهدافی را دنبال میکند؟
رونمایی از نقشه اسلامی سیاسی و دفاع همهجانبه دولت از آن
رونمایی از نقشه اسلامی سیاسی در شرایطی است که دولت اتریش در 11 نوامبر 2020 (21 آبان 1399) در پی حمله مرگبار یک تکفیری که 24 کشته و زخمی را بر جا گذاشت، طیف گستردهای از دستورالعملها را تحت عنوان اقدامات «ضد تروریسم» در دستور کار قرار داد که مهمترین آنها، جُرم معرفی کردن «اسلام سیاسی» بود. در واقع، دولت اتریش گرایش به «اسلام سیاسی» را به عنوان جُرم کیفری به رسمیت شناخت و این موضوع از سوی پارلمان این کشور در دسامبر 2020 نیز مورد تأیید قرار گرفت.
اکنون بر اساس همین قاعده و با اتکای بر مجرم بودن طرفداران اسلام سیاسی، دولت اتریش لیست عریض و طویلی از مساجد و انجمنهای اسلامی را به عنوان کانون اسلام سیاسی معرفی کرده است. در این میان، نکته قابل توجه این است که مقامات سیاسی دولت اتریش از این طرح دفاع و از آن به عنوان یک ضرورت یاد میکنند. در همین زمینه، «سباستین کورتس» صدراعظم اتریش، ضمن دفاع از انتشار عمومی «نقشه اسلام» آن را جزء مهمی از مبارزه با «اسلام سیاسی» خوانده است. همچنین، «سوزان راب» وزیر امور مهاجران اتریش در اظهاراتی مشابه انتشار این نقشه را تلاشی برای مبارزه با ایدئولوژیهایی دانسته که «ارزشهای دموکراسی لیبرال» را تهدید می کنند.
در همین حال جوامع و نهادهای اسلامی و حتی مسیحی اتریش این طرح را به شدت مورد انتقاد قرار دادهاند و از ان به عنوان تبعیض آشکار و زمینهساز ناامنی یاد کردهاند. در همین راستا، سازمان جوانان مسلمان اتریش اعلام کرد که علیه برنامه نقشه اسلام سیاسی دولت این کشور به دادگاه شکایت خواهد کرد. به گفته این سازمان، انتشار اسامی و نشانی صدها مسجد و نهاد اسلامی، مسلمانان اتریش را در ناامنی قرار داده است. در سطحی دیگر، تارافا باغاجاتی، رئیس ابتکار مسلمانان اتریشی(IMÖ) نیز با خشم از خود واکنش نشان داده می گوید: »آیا می توانید تصور کنید که چنین نقشه ای از یهودیت یا مسیحیت در اتریش ایجاد شود؟«
حتی انتشار این نقشه اعتراض نمایندگان ادیان دیگر را نیز برانگیخته است. کلیسای پروتستان اتریش درباره این نقشه ابراز نگرانی کرده است. اسقف میشایل چالوپکا از سوزانه راب، وزیر امور مهاجرت اتریش خواست نقشه اسلام سیاسی را از اینترنت حذف کند. مجموع این روند نشان دهنده آن است که خواست و اراده دولت اتریش نمایانگر خواست عمومی نبوده و یک جریان خاص آن را نمایندگی میکنند.
تلاش عامدانه برای مخدوش کردن چهره اسلام
طرح نقشه اماکن و محفلهای «اسلام سیاسی» فراتر از قانون وضع شده توسط یک دولت یا یک حزب راستگرا، از روند یک پروژه شوم پرده برمیدارد که طی دو دهه گذشته به ویژه پس از حملات 11 سپتامبر 2001 به برجهای دوقلو سازمان تجارت جهانی در نیویورک، یک جریان فکری و ارزشی خاص در سراسر اروپا برنامه همسانسازی میان اسلام و ترویسم در افکار عمومی را در دستور کار قرار دادهاند.
در چنین فضایی، طی دو سال گذشته رسانهها و دولت راستگرای اتریش به ریاست «سباستین کورتس» رهبر حزب مردم اتریش (ÖVP)، تلاش گسترده رسانهای و سیاسی را برای ارائه چهرهای منفی از اسلام و مسلمانان را در پیش گرفتهاند. در طراحی نقشه اسلام سیاسی اخیر دولت اتریش نیز به وضوح این مساله نمایانگر است که آنها به صورت عامدانه، تلویحا تروریسم و اسلام را که مذهب 8 درصد ساکنان این کشور است، «هم سان» دانستهاند.
در واقع، دولت اتریش و حزب راستگرای مردم تلاش دارند جامعه مسلمانان را که خود نخستین قربانیان جریان تکفیری هستند با استفاده از تبلیغات رسانه ای شدید، به افکار تکفیری مرتبط کرده و از این طریق آنها را همسان معرفی کنند.
فراگیر کردن پدیده اسلام هراسی
رونمایی دولت اتریش از نقشه اسلام سیاسی، علاوه بر طرح یکسان شمردن تروریسم و اسلام، در راستای ایجاد موج «اسلام هراسی» قابل خوانش است. بعد از حادثه 11 سپتامبر 2001، در سراسر اروپا موجی از ضدیت با اسلام و مسلمان فراگیر شد که بتدریج رو به فروکش نهاد. اما در سالهای بعد از 2013 که گروه تروریستی داعش با کمکهای مالی و اطلاعاتی و نظامی دولتهای غربی و عربی در سوریه و عراق ایجاد و سازماندهی شد، مجددا موجی جدید از تبلیغات اسلام هراسانه سراسر اروپا را فرا گرفت.
تصمیم مناقشه برانگیز دولت راستگرای حاکم بر وین در شرایطی است که این کشور در جریان درگیریهای اخیر میان نیروهای مقاومت با رژیم صهیوینستی در نوار غزه، نه تنها حاضر به محکومیت حملات صهیونیستها به اماکن غیرنظامی وکشتار زنان و کودکان نشد بلکه در ساختمان نهاد نخستوزیری اتریش، پرچم رژیم صهیونیستی به اهتزاز در آمد و سباستین کورتز، صدراعظم این کشور با دفاع از این اقدام انتقادبرانگیز، دفاع گروههای مقاومت فلسطینی از خود را مورد نکوهش قرار داد.
مع الوصف همانند ماجرای دفاع امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه از انتشار کاریکاتور توهین آمیز به پیامبر اسلام در مجله شارلی ابدو به بهانه آزادی بیان، ضروری است که مسلمانان واکنش جدی به اقدام اسلام هراسانه دولت وین داشته باشند. در ماجرای اسلام ستیزی مکرون، کمپین های تحریم کالاهای فرانسوی در کشورهای اسلامی موجب عقبنشینی پاریس از مواضع اولیه گردید لذا در وضعیت کنونی نیز چنین اقدام مشابهی در قبال دولت اتریش موثر خواهد بود.