در وضعیت کنونی با وجود فراگیر شدن بحران در ارمنستان، کشورهای اروپایی، آمریکا و حتی روسیه از تداوم نخست‌وزیری پاشینیان حمایت می‌کنند. از دیدگاه اروپا و آمریکا نیکول پاشینیان شخصیتی نزدیک به غرب است و می‌بایست از تداوم نخست‌وزیر او حمایت شود. از نگاه روس‌ها نیز نخست‌وزیر کنونی ارمنستان به عنوان تایید کننده و حامی اصلی صلح قره‌باغ، می‌بایست در قدرت باقی بماند.
الوقت – با گذشت بیش از چند ماه از امضای توافق صلح میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر پایان درگیری در قره‌باغ، همچنان بازتاب‌ها و تاثیرات این بحران بر صحنه سیاسی ایروان، ادامه دارد. از ابتدای امضای توافق صلح بخشی قابل توجه از شهروندان و جریان‌های سیاسی، نخست‌وزیر این کشور را عامل اصلی شکست و تن دادن او به صلح را در مقام خیانت به کشور ارزیابی می‌کنند. حتی وضعیت به گونه‌ای پیش رفته که احزاب اپوزیسیون و مقمامات ارشد ارتش نیز خواهان استعفای نخست‌وزیر هستند. حتی در ادامه این روند بحرانی، مخالفت آرمن سرکیسیان، رئیس‌جمهوری ارمنستان با حکم صادره از سوی نیکول پاشینیان مبنی بر برکناری رئیس ستاد کل ارتش، فضای سیاسی این کشور را به جنگی تمام تبدیل کرده است. اکنون تحلیل وضعیت کنونی و آینده سیاسی کشور ارمنستان در مقام مساله‌ای جدی مطرح شده است. در همین راستا، «الوقت» دیدگاه حسن بهشتی‌پور کارشناس مسائل آسیای مرکزی و قفقاز را جوبا شده است.
انتخاب پاشینیان به عنوان نخست‌وزیر موجب دو قطبی در ارمنستان شده است
حسن بهشتی پور در تحلیل وضعیت بحران سیاسی کنونی در کشور ارمنستان بر این باور است که جامعه سیاسی ارمنستان با انتخابات نیکول پاشینیان در سال 2018 به عنوان نخست‌وزیر، عملا به دو طیف تقسیم شده بود. یعنی بعد از سال‌ها حاکمیت قره‌باغی‌های بر حکومت که همه‌گی از ارامنه منطقه قره‌باغ بودند، برای نخستین بار شخصی به قدرت رسید که خارج از این حوزه بود. از طرف دیگر، حضور سرکسیان در قدرت با توجه به اینکه رئیس‌جمهوری به مقامی تشریفاتی تبدیل شده بود، موجب باقی ماندن قدرت در دست طیف قره‌باغی‌ها نبود. از این دوران به بعد رسما جامعه دو قطبی شده بود و شکستی که ارمنستان رد جنگ اخیر قره‌باغ تجریه کرد، این روند را بیش از بیش تشدید کرد؛ یعنی یک عده همچنان به نیکول پاشینیان وفادار ماندند و عده دیگر تمام تقصیر و شکست در جنگ را به حساب او گذاشتند اما این در شرایطی بود که کل سیستم سیاسی در این کشور دخیل بودند و نه تنها یک شخص خاص.
مداخله رئیس کل ستاد ارتش، بحران را در امنستان گسترده تر کرده است
این کارشناس مسائل آسیای مرکزی و قفقاز در ادامه تاکید کرد: «با نگاه به واقعیات میدانی باید توجه داشت که کشور ارمنستان در دهه 1990 حدود 7 منطقه را به صورت غیر قانونی اشغال کرده بود که این مساله از سوی جامعه جهانی مورد پذیرش نبود. با این وجود، اکنون شکست در جنگ قره‌باغ همچون آتش زیر خاکستر مجددا موجب بحران سیاسی در این کشور شده است. در این میان، مداخله رئیس کل ستاد ارتش این کشور، مزید بر علت شده تا گستره بحران افزایش پیدا کند. بر اساس قانون اساسی ارمنستان ورود نظامیان به عرصه سیاست و درخواست رئیس کل ستاد ارتش مبنی بر استعفای پاشینیان خلاف قانون است. اما همزمان بر اساس قانون نیز نخست‌وزیر توانایی برکناری رئیس کل ستاد ارتش ارمنستان را ندارد و این یکی از اختیارات تعیین شده برای رئیس جمهور این کشور است.»
اروپا و روسیه همچنان از تداوم حکومت پاشینیان حمایت می‌کنند
وی در ادامه تصرح کرد: «در وضعیت کنونی با وجود فراگیر شدن بحران در ارمنستان، کشورهای اروپایی، آمریکا و حتی روسیه از تداوم نخست‌وزیری پاشینیان حمایت می‌کنند. از دیدگاه اروپا و آمریکا نیکول پاشینیان شخصیتی نزدیک به غرب است و می‌بایست از تداوم نخست‌وزیر او حمایت شود. از نگاه روس‌ها نیز نخست‌وزیر کنونی ارمنستان به عنوان تایید کننده و حامی اصلی صلح قره‌باغ، می‌بایست در قدرت باقی بماند. مجموع این روند را می‌توان این‌گونه جمع‌بندی کرد که پاشینیان در مقطع کنونی هم در داخل و هم در خارج از سطح قابل توجهی از حمایت‌ها برخوردار است لذا می‌توان اذعان داشت که زمان برکناری او از قدرت هنوز فرا نرسیده است.
با این وجود باید توجه داشت که در دنیای سیاست هر رخدادی ممکن است و احتمال وجود سناریوی برکنار او از قدرت نیز وجود دارد اما باید توجه داشت که چه نخست‌وزیر کنونی در قدرت باقی بماند و چه هز شخصی دیگری به قدرت برسد، ضروی است که بحران قره‌باغ به صوت بنیادی مورد حل‌وفصل قرار بگیرد؛ آن‌هم به گونه‌ای که از یک سو تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان به رسمیت سناخته شود و از سوی دیگر، ادعاهای ارمنستان بر قره‌باغ نیز مورد تایید قرار بگیرد. هر چند این احتمال را می‌توان دشوار دانست اما پیدا کردن چنین فرمول محتمل است.»
امکان وقوع کودتای ارتش علیه پاشینیان بدون رضایت مسکو دشوار است
حسن بهشتی پور در بخش پایانی گفته‌های خود در ارتباط با امکان وقوع کودتای ارتش علیه نخست‌وزیر مستقر، تاکید کرد: «در عالم سیاست هر احتمالی را می‌توان ممکن دانست. کودتا در ارمنستان مستلزم حمایت داخلی و خارجی است. در این میان بیش از هر بازیگری دیگری می‌بایست به نقش روسیه توجه داشت. مسکو بر ایروان نفوذی قابل توحه دارد و این احتمال که بدون حمایت کرملین کودتایی در این کشور صورت بگیرد تاحدودی بعبد به نظر می‌رسد. با این وجود باید توجه داشت که کودتای نظامیان ارمنستان نیز مشکلی را حل نخواهد کرد و تنها یافتن یک قربانی برای شکست در جنگ قره باغ است؛ بدین معنی که تمام ابعاد شکست به نام نیکول پاشینیان ثبت شود. حتی در صورتی که در ارمنستان کودتا به وقوع بپیوندد که البته بعید به نظر می‌رسد، نهایتا سه ماه می‌تواند تداوم داشته باشد و باید به سرعت انتخابات جدید برگزار شود.»
