الوقت- روسیه برای اولین بار با موشك از دریای خزر از فاصله 1500 كیلومتری گروه تروریستی داعش را در سوریه هدف قرار داد؛ اقدامی كه از طریق ناوگان خزری روس‌ها انجام شده است. این شلیك روس ها، دامنه رویارویی با داعش را به منطقه‌ای فراتر از خاورمیانه وارد می‌كند.
سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه دیروز اعلام كرد 26 فروند موشك كروز از چهار ناوجنگی مستقر در دریای خزر شلیك شدند و مواضع گروه‌تروریستی داعش را هدف قرار دادند. وی گفت: «چهار كشتی جنگی، 26 موشك كروز را به 11 هدف شلیك كردند. طبق داده‌های كنترل هدف، تمامی اهداف تخریب شده و هیچ غیرنظامی متحمل آسیب نشده است.» ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه هم از اقدام ارتش كشورش تقدیر كرد و گفت كه این موشك‌ها از فاصله 1500 كیلومتری شلیك شده‌اند. وی همچنین تصریح كرد: «زود است بخواهیم در مورد عملیات جنگ نتیجه‌گیری كنیم، اما آنچه كه تا به این لحظه محقق شده است، عالی است».
هماهنگی با تهران
مقامات روسیه می‌گویند این حملات موشكی با هماهنگی شركای این كشور انجام شده است. بنابر بیانیه ستاد فرماندهی ارتش روسیه، مسكو زمان بندی این حملات موشكی را از دریای خزر با شركای خود هماهنگ كرده بود. وزارت دفاع روسیه ویدئوی شلیك موشك‌های كروز از دریای خزر را منتشر كرد. در این فیلم بر اساس نقشه، موشك‌ها از حریم هوایی ایران و عراق عبور و به اهداف خود در سوریه اصابت می‌كنند. یوری برمین كارشناس نظامی معتقد است احتمالاً كشتی‌های روسیه در دریای خزر به سمت جنوب و به نزدیكی آب‌های ایران حركت كردهاند تا از عبور موشك‌های شلیك شده از حریم‌های تركیه خودداری شود. رسانه‌های غربی معتقدند روسیه حملات خود را با هماهنگی ایران در سوریه پیش می‌برد. رویترز روز گذشته طی گزارشی به نقل از «منابع منطقه‌ای» آورد: «سردار سلیمانی كه تا پیش از این بر روند عملیات زمینی نظارت داشته، حالا هم محور برنامه‌ریزی برای عملیات هوایی روسیه در سوریه است».
«سه مقام ارشد منطقه» كه خواسته‌اند نامشان فاش نشود هم به این خبرگزاری گفته‌اند كه پیش از آن سفر ادعایی هم رایزنی‌هایی میان تهران و مسكو برای تقویت تلاش‌ها جهت مبارزه با تروریسم در سوریه صورت گرفته بود. رویترز با بیان اینكه برنامه‌ریزی برای آغاز عملیات از چند ماه قبل آغاز شده بود، نوشته است: «این یعنی زمانی كه مقامات غربی تصور می‌كردند كه موضع مسكو در مورد آینده (بشار) اسد (رئیس‌جمهور سوریه) در حال نرم شدن است، تهران و مسكو در حال بحث در مورد راه‌های تقویت وی بوده‌اند.» وزارت دفاع روسیه هم روز گذشته هماهنگی اطلاعاتی خود با ایران، عراق و سوریه را تأیید كرد و گفت روسیه اطلاعات نظامی درباره اهداف خود را با هماهنگی این كشور انجام می‌دهد.
نمایش قدرت
این موشك‌ها از ناوگان خزر نیروی دریایی ارتش روسیه شلیك شده‌اند. این ناوگان قدیمی‌ترین ناوگان روسیه محسوب می‌شود. این برای اولین بار است كه روسیه این ناوگان را وارد معادلات جنگ سوریه كرده و در حالی است كه یك ناوگان دیگر این كشور در آب‌های مدیترانه و نزدیكی سواحل سوریه مستقر هستند. تحلیلگران شلیك این موشك را نقطه‌عطفی از زمان ورود روسیه به جنگ سوریه عنوان كردند. یوری برمین عضو شورای روابط خارجی روسیه می‌گوید: « تا امروز حتی یك عملیات واقعی روسیه در سوریه صورت نگرفته بود، آنها فقط داشتند آماده می‌شدند. این عملیات همچنین یك اقدام هوشمندانه است كه از موشك‌های كالیبر استفاده شود.» الیاج مغنایر با توصیف این اقدام «بی‌نظیر» گفت كه روسیه در حال به نمایش گذاشتن « زور و مصمم بودن»است. ناظران همچنین معتقدند این معنی ژئوپلتیكی هم دارد؛ وارد كردن «ناوگان خزری» روس‌ها به جنگ خاورمیانه در حالی كه ظاهراً تا الان «ناوگان دریای سیاه» روس‌ها درگیر بود. این به معنی تعریف جنگ روسیه در یك گستره ژئوپلتیكی گسترده‌تر تا آسیای مركزی نیز است.
افزایش تنش ناتو
این اقدام روسیه همزمان با افزایش تنش در روابط روسیه و ناتو صورت می‌گیرد. روز سه شنبه دبیر كل ناتو با غیرقابل قبول خواندن اقدامات روسیه از حملات هوایی روسیه ابراز نگرانی كرد و همزمان اوباما دستور افزایش كمك‌ها به گروه‌های شورشی مخالف دولت سوریه را صادر كرد. همچنین روز گذشته وزیر دفاع امریكا با انتقاد از راهبرد روسیه برای پشتیبانی نظامی از سوریه در مقابله با نیروهای تكفیری هرگونه همكاری نظامی پنتاگون با مسكو را رد كرد. تحلیلگران دلیل این واكنش جبهه غربی و عربی را به نقش «تغییر دهنده بازی» روسیه مرتبط می‌دانند كه با ورود خود به سوریه معادلات میدانی را به نفع نیروهای دولتی و مردمی این كشور تغییر داده است. استراتژیست‌های امریكایی به كاخ سفید هشدار داده‌اند اگر اقدام جدی برای جلوگیری از تحركات روسیه صورت نگیرد، ممكن است واشنگتن برای همیشه مجبور به ترك یكی از حیاتی‌ترین مناطق جهان شود .
شروع حمله زمینی
همزمان با تشدید حملات هوایی روسیه برخی منابع نزدیك به مخالفان از شروع یك عملیات بزرگ توسط ارتش سوریه در استان‌های حماه و ادلب خبر دادند. گروه موسوم به «دیده‌بان حقوق بشر» سوریه، وابسته به مخالفان دولت، دیروز مدعی آغاز عملیات هماهنگ ارتش سوریه و نیروی هوایی روسیه شدند. رویترز هم گزارش داد دیروز جنگنده‌های روس مناطق شمالی استان حماه و مناطق مجاور در استان ادلب را هدف قرار دادند. در این عملیات شهرهای نزدیك به بزرگراه شمال به جنوب كه از میان شهرهای اصلی غرب سوریه عبور می‌كند، هدف قرار گرفته است. یك منبع منطقه‌ای نیز در گفت‌وگو با رویترز مدعی شده است در این حمله نیروهای حزب‌الله نیز مشاركت داشته‌اند. منابع دیگر از جمله وبگاه خبری «الدیار» لبنان گزارش كرد كه عملیات ارتش سوریه در ریف حماه از چند محور ادامه دارد و هدف آن پراكنده كردن صفوف افراد مسلح است.
محمد بابایی
