به گزارش الوقت، نتایج یک تحقیق جدید در آمریکا نشان میدهد جنگهایی که آمریکا از قریب دو دهه پیش به بهانه مبارزه با تروریسم آغاز کرده، هزینههای مالی و جانی هنگفتی هم برای آمریکا و هم برای کشورها هدف، به بار آورده است.
بر اساس این مطالعه که در قالب پروژه «هزینههای جنگ» دانشگاه «براون» انجام گرفته، در جریان این جنگها دستکم ۸۰۱,۰۰۰ نفر جان خود را از دست دادهاند، که حدود نیمی از آنها غیرنظامی بودهاند. این جنگها همچنین ۶.۴ تریلیون دلار هزینه بر جای گذاشته است.
به نوشته پایگاه «تسک اند پرپس»، با این وجود، محققان این پروژه هشدار دادهاند که آمار واقعی کشتهها و هزینهها، احتمالا به مراتب بیش از این رقم است، چراکه در این مطالعه، صرفا آمار کشتههایی در نظر گرفته شده که مستقیما در حملات و انفجارها، از جمله حملات پهپادی و انفجار بمبهای دستساز، جان خود را از دست دادهاند و از آمار مربوط به افرادی که به صورت غیرمستقیم به واسطه تبعات جنگ جان خود را از دست دادهاند، در این مطالعه لحاظ نشده است.
این ابهام حتی در خصوص کشتههای مستقیم جنگ هم وجود دارد. مؤسسه براون در این خصوص گفته است: «روشن است که ما احتمالا هرگز نمیتوانیم تعداد کشتههای مستقیم این جنگها را بدانیم. به عنوان نمونه، احتمال دارد که در عملیات بازپسگیری موصل و دیگر شهرها از داعش، دهها هزار غیرنظامی جان خود را از دست داده باشند، اما اجساد آنها ممکن است که پیدا نشده باشد.»
در این پروژه، هزینههای انسانی، اقتصادی، زیست محیطی و طبیعی جنگ موسوم به «جنگ با ترور» که هنوز هم در جریان است، ارزیابی شده است.
مسئولان این پروژه میگویند آمارهای آنها بر مبنای تحقیقات وزارت دفاع آمریکا، دفتر پژوهشهای کنگره، سامان ملل متحد، سازمانهای مردمنهاد و گزارشگران میدانی به دست آمده است.
هرچند در این مطالعه آمار مرگهای غیرمستقیم لحاظ نشده، اما نسبت این مرگها به مرگ مستقیم، ۴ به ۱ در نظر گرفته شده، که در این صورت میتوان تصور کرد که حدود ۴ میلیون نفر هم به صورت غیرمستقیم به دلیل عواملی چون نرسیدن مواد غذایی و آب و همچنین نبود بهداشت و درمان، در این جنگها جان خود را از دست دادهاند.
بر اساس این مطالعه، در مجموعه ۷,۰۱۴ نظامی آمریکایی در جریان این درگیریها کشته شدهاند. ۷,۹۵۰ نیروی قراردادی شرکتهای امنیتی آمریکایی هم در این جنگها کشته شدهاند.
در این پروژه تعداد مجروحین محاسبه نشده، اما در این مطالعه عنوان شده است که بیش از ۲۱ میلیون نفر در سرتاسر خاورمیانه احتمالا به واسطه این جنگها، از خانههای خود آواره شدهاند.
محققان این پروژه نوشتهاند که «جنگ علیه تروریسم» که از چهار کشور افغانستان، عراق، سوریه و پاکستان شروع شده بود، اکنون به ۸۰ کشور بسط یافته و به یک «جنگ جهانی» بدل شده است. در این مطالعه هشدار داده شده است که هرچه این جنگ بیشتر ادامه یابد، هزینههای مالی و جانی آن نیز به مراتب بیشتر خواهد شد.
جنگ های دو سه دهه اخیر آمریکایی ها در منطقه غرب آسیا، برای واشنگتن هم سود داشته و هم هزینه؛ سود این جنگ ها از ناحیه دست اندازی به نفت کشورهایی مانند عراق و تامین بخشی از هزینه ها از طریق باج خواهی از کشورهای ضعیف و در عین حال ثروتمند منطقه و فروش سلاح محقق شده، اما هزینه آن از کدام محل تامین شده است؟؛ سوالی که به نظر می رسد، مالیات دهندگان آمریکایی پاسخ روشنی برای آن ندارند.
در خصوص هزینه های ماجراجویی های نظامی آمریکا در غرب آسیا، برآوردهای مختلفی وجود دارد، از یک تا ۱.۸ تریلیون دلار بین سال های ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۷ و خود دونالد ترامپ هم از رقم نجومی ۷ تریلیون دلار سخن گفته است.
ترامپ در آغاز دوران ریاست بر کاخ سفید، سیاست های نظامی گرای واشنگتن را احمقانه توصیف کرده و گفته بود که طی سال های اخیر کشورش ۷ تریلیون دلار در خاورمیانه هزینه کرده است.
کارشناسان و تحلیلگران نیز تخمین زده اند که آمریکا حدود ۱.۸ تریلیون دلار بین سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۷ برای جنگهای افغانستان و عراق هزینه کرده است.
در عین حال وزارت دفاع آمریکا سپتامبر ۲۰۱۸ در گزارشی اعلام کرد که جنگهای افغانستان، عراق و سوریه از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ تاکنون بالغ بر یک و نیم تریلیون دلار برای مالیات دهندگان آمریکایی هزینه داشته است.
اما ژوزف استیگلیتز اقتصاددان آمریکایی برنده جایزه نوبل و لیندا بیلمز استاد دانشگاه هاروارد نویسندگان کتاب جنگ ۳ هزار میلیارد دلاری روایتی دیگر از هزینه های جنگ دارند؛ هم همانگونه که در عنوان کتابشان قید کرده اند، رقم هزینه ها را ۳ هزار میلیارد دلار دانسته اند.
نویسندگان این کتاب معتقدند که مقام های ارشد آمریکایی به دلیل بی سوادی در امر حسابداری جنگ، قادر به تشخیص و تعیین دقیق هزینه های جنگ برای مردم آمریکا نیستند و قدرت محاسبه هزینه های مستقیم و غیر مستقیم و نیز برآورد منطق جنگ را ندارند.
با این همه انتقادها و اعتراض ها اما هنوز در اینکه هزینه های جنگ را دقیقاً چه کسانی تامین می کنند و سود حاصل از این جنگ ها بویژه از راه فروش تسلیحات به جیب چه کسانی می رود، ابهام هایی وجود دارد.