الوقت- ترامپ بار دیگر اعلام کرد نیروهای خود را از سوریه خارج میکند. او در توئیتی در این زمینه نوشت: چند سال پیش که آمریکا وارد این منطقه شد قرار بود ۳۰ روز در سوریه بماند اما ما ماندیم و بیشتر و بیشتر در نبردی فرو رفتیم که پایانی بر آن متصور نبود. در مرحله اول ۵۰ نیروی آمریکایی روز گذشته از سوریه خارج شده اند. با این حال این تصمیم تر امپ بدون پیامد و تبعات نخواهد بود. بازیگران مختلفی از جمله متحدین عرب تحت الشعاع این تصمیم ترامپ قرار می‌گیرند.
وحشت آفرینی در متحدین عربی
لحن ترامپ و نوع خروج نیروها هم حاوی پیامهایی برای اعراب است و هم پیامدهای عینی برای آنها دارد. نخست اینکه توالی رویدادها به گونه ای است که تصمیم ترامپ با درنظر گرفتن زنجیره‌ای از اقدامات پیوسته در چند ماه اخیر و به خصوص ده روز گذشته، نشان میدهد رئیس جمهور آمریکا بار دیگر چشم به دلارهای عربستان و امارات دوخته است.
چند روز قبل از تصمیم خروج از سوریه، آمریکا پایگاه هوایی خود را ازپایگاه العدید قطر به ایالت کارولینای جنوبی در آمریکا منتقل کرد. این پایگاه مهمترین مرکز عملیات آمریکا در خاورمیانه محسوب میشود که از آن حملاتی علیه طالبان انجام شد و هواپیماهای استراتژیکی مانند بمب افکن های بی -52 در آن نگهداری می شده است .بنابراین انتقال آن به آمریکا باعث ایجاد جو روانی و ناامیدی شیخ نشینان عربی در تداوم وجود حمایت های امنیتی خواهد شد. نشانه دیگر این موضوع نحوه خروج آمریکا از سوریه می باشد که با طمانیه همراه است؛ روز گذشته «دیمتری پسکوف» سخنگوی کاخ کرملین درباره خروج آمریکا از سوریه ابراز تردید کرد و گفت: آمریکا روسیه را برای این خروج مطلع نکرده است و مسکو مطمئن نیست این امر انجام شده باشد. بنابراین خروج دو پهلو و مبهم نشان میدهد ترامپ همچنان به باز شدن کیسه دلارهای سعودی چشم دوخته است.
در ماه دسامبر سال گذشته میلادی که ترامپ تهدید به خروج نیروهای آمریکایی از سوریه کرد واشنگتن پست در گزارشی نوشت کاخ سفید برای حفظ این نیروها از پادشاه سعودی در خواست 4 میلیارد دلار پول کرده بود. در مجموع با توجه به بی نیازی آمریکا از منابع انرژی خاورمیانه، حتی پس از دوره ترامپ نیز این کشور همانند گذشته تمایلی به حضور هزینه بار در خاورمیانه نخواهد داشت و این یعنی کشورهای عربی اولاً باید هزینه چنین حضوری را بپردازند و ثانیاً با خریدهای تسلیحاتی کلان خلأهای امنیتی را پر کنند.
بازی ترامپ با اعراب
تاکنون ائتلاف‌سازی ها وتنش آفرینی‌های آمریکای تحت رهبری ترامپ با محور امنیت اسرائیل و به هزینه اعراب انجام گرفت. آمریکا با وارد کردن امارات و عربستان در یک بازی امنیتی پیچیده در حال کیش و مات اعراب است. اکنون نه راه پیش برای عربستان و امارات مانده و نه راه پس. شرکت اعراب در اقدامات تنش زای آمریکا در منطقه، اول از همه باعث به خطر افتادن بندر الفجیره امارات و سپس تاسیسات نفتی شرق عربستان شد. در هیچکدام از هفت پیمان امنیتی معتبری که آمریکا بعد از زمان جنگ سرد به آنها پای بند بوده و کاخ سفید از آنها به عنوان پیمان‌های امنیتی زنده یاد میکند هیچ نام و عنوانی برای پیمان امینتی آمریکا با کشورهای عربی نظیر عربستان، مصر یا امارات دیده نمی‌شود. بنابراین خام اندیشی استراتژیستهای ائتلاف عربی این بودکه آمریکا در جنگ با بازیگران دولتی که این کشورها شروع کنند، شرکت میکند. از نظر اسناد وزارت خارجه آمریکا، اعراب تا کنون در چندین جنگ به اسرائیل به عنوان مهم ترین متحد استراتژیک آمریکا حمله کرده اند لذا آمریکا به دلایل تاریخی و هویتی با دشمنان اسرائیل پیمان امنیتی ایجاد نمی‌کند.
خروج آمریکا از سوریه و سایر مناطق خاورمیانه یک سیاست راهبردی است. حازم عیاد نویسنده نشریه «السبیل »اردن در این باره نوشت: آنچه در شمال سوریه روی داد، در جاهای دیگر (در خاورمیانه) نیز رخ خواهد داد، همانگونه که ۲۹ سپتامبر (7 مهرماه) مشاهده شد، فرماندهی هوایی آمریکا، از پایگاه "العدید" قطر به آمریکا منتقل شده است .او اضافه کرد: مطمئنا آمریکا از مناطق دیگری از جمله افغانستان بزودی خارج خواهد شد، مسأله ای که دیگر وزارت خانه های دفاع، امور خارجه آمریکا و دیپلمات های کارکشته این کشور نمی توانند، آن را توجیه یا پنهان کنند. اما سوال اینجاست چرا ترامپ همزمان با خروج همچنان به دوشیدن اعراب ادامه میدهد؟
انتقام 11 سپتامبر
با وجودی که عربستان یکی از بازندگان اصلی خروج آمریکا از سوریه است، اما آمریکا تلاش میکند با لفاظی و دلگرمی از ناامیدی کامل عربستان جلوگیری کند زیرا تضعیف اقتصاد عربستان مکمل راهبرد خروج آمریکاست تا توازن قوا به نفع اسرائیل باشد. نحوه آسیب به عربستان در قالب دوستی آمریکا با ریاض امکان پذیر است .بنابراین آمریکا تلاش میکند ریاض را به صورت ظاهری در کنار خود نگه دارد؛جیمز مالوی فرمانده سنتکام روز پنج شنبه با ولیعهد سعودی دیدار کرد. مشابه همین سفر در فروردین ماه نیز انجام شد که «سنت مک کنزی » فرمانده وقت سنتکام به عربستان سفر کرد و برای حمایت نظامی واشنگتن به ریاض دلگرمی داد. اما از آن زمان عربستان وارد بازی پیچیده جدید آمریکا شد تا دوباره ناچار شود در خردادماه 8 میلیارد دیگر از آمریکا سلاح خریداری کند.
اولین سفر خارجی او به عربستان با بستن یک قرارداد نظامی 110 میلیادری صورت گرفت. از زمان روی کار آمدن ترامپ و تنش آفرینی های عمدی او هزینه های نظامی عربستان و امارات افزایش چشم گیری یافته است. با توجه به اینکه عربستان با چشم انداز اقتصادی 2030 با هدف متنوع سازی اقتصادی و امارات با سند 2021 به دنبال جهش اقتصادی ویژه هستند. با این وجود میزان هزینه های نظامی این دو کشور نشان از انحراف جدی از برنامه های اقتصادی دارد .طبق آمار موسسه بین الملی صلح استکهلم عربستان از سال 2011 تا 2015 هزینه های نظامی عربستان 63 درصد رشد داشته است. عربستان در سال 2018 نزدیک 68 میلیارد دلار صرف هزینه های نظامی کرده که چیزی حدود 8 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور است. از سال 2006 تا 2014 هزینه های نظامی امارات 136 درصد رشد داشته است. در سال 2018 امارات بیش از 22 میلیارد دلار هزینه های نظامی داشته که به اعتقاد کارشناسان نظامی بالاترین هزینه های نظامی امارات در 25 سال گذشته بوده است. ترامپ همواره از هزینه 7 ترلیون دلاری آمریکا پس از 11 سپتامبر در خائرمیانه شکایت داشته است. جنگ هایی که مشخص شده عربستان و امارات در آن نقش داشته اند. سیاست ترامپ یازگرداندن این پول تا آخرین دلار آن از این کشورها ست.
آمارهای جدید نشان می دهد که «شاخص مدیران خرید» یا PMI برای بخش خصوصی غیر وابسته به نفت امارات در دو ماه جاری از ۵۱.۶ در ماه اوت به ۵۱.۱ در ماه سپتامبر کاهش یافته است. این فاکتور معمولا برای ارزیابی وضعیت رونق یا رکود در بخش های مختلف به کار می‌رود که نشان از کندی رشد بخش های مختلف این کشور اعم از صنعتی، کشاورزی و خدماتی در چند ماه گذشته دارد. عربستان قبلا اعلام کرده بود در صورت خروج آمریکا از سوریه حاضر است نیروهایی تحت عنوان ائتلاف به این کشور بفرستد؛ اما رویدادها نشان میدهد که آمریکا چنین نقشی را به صورت غیر مستقیم به ترکیه داده است و از طرف دیگر عربستان در باتلاق یمن نیز از مزدوران خارجی استفاده میکند و توان تاثیر گذاری بر سوریه را تا مدت‌ها نخواهد داشت. آمریکا همچنان به سیاست یک بام و دو هوای خود در برابر عربستان ادامه میدهد.
