الوقت- از آغاز شروع بحران سوریه موضوع سلطه بر منابع نفت و گاز این کشور مهم منطقه غرب آسیا به عنوان یکی از اصلی ترین علل و اهداف اصلی قدرت‌های مداخله‌گر منطقه ای و بین المللی در به آشوب کشاندن این کشور همواره مطرح بوده است. در همین راستا در شرایطی که بارها پای برخی طرف‌های منطقه ای در مسئله فروش غیرقانونی نفت سوریه که بخش مهمی از آن تحت کنترل کردهای شمال این کشور می باشد به رسانه ها کشیده شده است اما این موضوع همواره توسط این دولت‌ها تکذیب می شد تا اینکه چند روز قبل روزنامه الاخبار اعلام کرد شورای موسوم به شورای سوریه دمکراتیک (مسد) وابسته به نیروهای سوریه دمکراتیک(قسد(اجازه صدور نفت اراضی تحت اشغال خود را به یک بازرگان صهونیستی به نام «مود ی کهانو» داده است. اما این اقدام جدایی طلبان سوریه سوالاتی در مورد اهداف این نیروها و تبعات و آثارآن در داخل سوریه و بازیگران منطقه ای ایجاد میکند؟
نفت سوریه
سوریه فقط پنج دهم درصد نفت جهانی را تولید کرده با این وجود نفت نقش مهمی در اقتصاد سوریه چه قبل از جنگ داخلی چه پس از آن داشته است. اهمیت این مساله زمانی دو چندان میشود که سوریه تنها تولید کننده نفت در بین کشورهای مدیترانه شرقی شامل لبنان، سوریه، اردن و فلسطین اشغالی است. تا قبل از جنگ داخلی سوریه روزانه حدود387هزاربشکه نفت تولیدکرده است که 140 هزار بشکه از آن صادر شده است. خریداران نفت سوریه فرانسه، ایتالیا، هلند، اسپانیا، آلمان و ترکیه بوده اند. در زمان جنگ داخلی تولید نفت سوریه به 15 هزار بشکه در روز کاهش یافت. پس از ثبات نسبی دردوران پساداعش ،روزنامه القاسیون سوریه اوایل سال 2019 گزارش داد تولید نفت سوریه به 24 هزار بشکه افزایش پیدا کرده است. بیش از 80 درصد مناطق نفت خیز سوریه در شمال شرق و قسمتهای کردنشین قرار دارد. در استان های کردنشین سوریه حدود 1330 چاه نفتی وجود دارد. میدان نفتی سویدیه در الرمیلان یکی از بزرگترین میادین نفتی سوریه است. آمریکا از سال 2016 به بعد تلاش نمود با همکاری نیروهای دموکراتیک سوریه ۱۴۵ هزار بشکه نفت را روزانه از سه میدان نفتی «العمر، التنک و کونیکو استخراج کند.
نفت در معادلات سوریه
در سال 2015 داعش لوله اصلی انتقال نفت الرمیلان را به دو پالایشگاه مهم نفت که در دست دولت مرکزی وصل میکرد را تخریب نمود بنابراین بخش عمده ای از نفت استخراج شده باید به صورت زمینی منتقل میشد. حزب اتحاد دموکراتیک سوریه pyd از نیاز دولت مرکزی به نفت استفاده نمود و از این زمان بیش از گذشته سعی نمود از نفت به عنوان یک اهرم سیاسی استفاده کند و قراردادی را با شرکت نفت کاترجی که قبلا نفت را از داعش میگرفت و به دولت مرکزی می‌فروخت منعقدکرد. پس از آنکه ترکیه به منبج حمله‌ور شد کردها درمورد حمایت آمریکا دچارتردید شدند این مساله از زمانی جدی تر شده بود که ترامپ اعلام کرد نیروهای خود را از سوریه خارج میکند با توجه به اینکه پالایشگاههای عمده در حوزه تحت پوشش دولت مرکزی قرار دارند واز طرف دیگر باسقوط داعش تسلط دولت مرکزی بر شهرهای بندری ساحل مدیترانه و بازارهای آن قویتر شد نیروهای اس دی اف به این نتیجه رسیدند که برای انتقال نفت باید با دولت مرکزی همکاری کنند و تاسیسات نفتی شمال دیرالزور و میدان گاز کونیکو را تحویل دادند.اما همچنان رقابت بر سر تسلط بر منابع نفتی را ادامه دادند.
رژیم صهیونیستی و کردهای سوریه
اسرائیل از سال 2014 حمایت خود از کردهای سوریه را با هدف تداوم جنگ داخلی و تجزیه سوریه آشکار کرد. در آن زمان «اوفارو بنجیو» رئیس مطالعات کردی دانشگاه تل آویو از سفر مخفیانه تعدادی از رهبران کرد به اسرائیل خبر داد نتانیاهو نیز در این سال آشکارا از استقلال کردها با هدف ایجاد تنش در منطقه حمایت کرد. ترامپ نشان داده که تمایلی برای هزینه کردن پول در سوریه را ندارد این مساله بیش از پیش کردها را نگران نموده است. کردها یا باید با دولت اسد برای بدست گرفتن کنترل مناطق کردنشین و جلوگیری از پیشروی ترکیه مذاکره میکردند یا به دنبال هم پیمان جدید بگردند. در صورتی که کردها بر سر مسائل ژئوپلتیک نیز با دولت اسد مذاکره کنند آخرین مرحله از جنگ داخلی سوریه پایان پیدا میکند. طبیعتاً باقی ماندن اسد و سوریه ای قوی برخلاف اهداف رژیم صهونیستی است بنابراین این رژیم با توجه به سهم نیروهای دموکراتیک سوریه از برخی منابع نفتی طبق توافقات قبلی ، با وعده کمک به تولید روزانه 400هزار بشکه طمع رهبران کرد را برانگیخته است.
در نامه الهام احمد رئیس مشترک "هیئت اجرایی شورای سوریه دموکراتیک به بازرگان اسرائیلی اختیار فروش نفت را با نظارت وزرات خزانه داری آمریک به این بازرگان اسرائیلی واگذار کرده است. اگر مفاد این نامه مورد توافق قرار گیرد سهم نیروهای دموکراتیک روزانه بیش از 24 میلیون دلار و سالانه به بیش از سه میلیارد دلار خواهد رسید و یک حلقه اتصال بین کردهای سوریه با آمریکا بواسطه لابی اسرائیل برقرار میشود. از طرف دیگر آنچه نصیب اسرائیل میشود نفوذ بیشتر در سوریه و تقویت تنش و تجزیه این کشور با اهرم های اقتصادی و دور زدن پالایشگاههای دولت مرکزی سوریه است. این ماموریتی بود که انجمن «عمالیا» وابسته به موساد تحت پوشش فعالیتهای خیرخواهانه در مناطق کردنشین سوریه از چند سال قبل شروع کرده بود و ریاست آن بر عهده مودی کهانو بازگانی است که نامه الهام احمد را دریافت کرده است. اما واقعیت آن است اگر این مقدار نفت به این صورت از سوریه خارج شود ، یک تبادل رانتی بین اسرائیل و رهبران کرد محسوب میشود که باعث فساد رهبران قسد و فعالیت آنها درچارچوب منافع اسرائیل و خیانت به مردم سوریه و مردم مناطق کرد نشین خواهد بود.
