الوقت- سفیر افغانستان در پاکستان در دیدار با مولانا سميع الحق از روحانیون با نفوذ در این کشور، خواست تا از صلح و سازش در کشور جنگ زده‌اش حمایت کند. جانان موسی زی، سفیر افغانستان در پاکستان در صفحه توییتر خود عنوان كرد كه با مولانا سمیع الحق، روحانی با نفوذ پاکستان موسوم به پدر طالبان دیدار کردم و از وی خواستم تا از تلاش‌های صلح تمام عیار در کشورش حمایت کند.
مولانا سمیع الحق که به عنوان پدر طالبان شناخته می‌شود، اداره مدرسه دار العلوم حقانی در ایالت خیبر پختونخواه را به عهده دارد و صدها شبه‌نظامی طالبان از مدرسه وی فارغ التحصیل می‌شوند. جانان موسی‌زی پس از این دیدار به رسانه‌های محلی گفت، رهبران مذهبی می‌توانند نقش خود را در برقراری صلح در افغانستان ایفا کنند. یکی از سخنگویان مولانا سمیع الحق برگزاری این نشست رو در رو را تایید کرد و گفت مذاکرات بر مشکلات افغانستان متمرکز بود. این نخستین نشست یکی از مقامات عالی رتبه افغان پس از حملات 11 سپتامبر سال 2001 میلادی در آمریکا آن هم با مردی است که از طالبان و فعالیت‌هایش حمایت می‌کند. مولانا سمیع الحق از ملا منصور، جانشین ملا عمر، سرکرده سابق طالبان حمایت کرده و از شبه نظامیان طالبان خواسته تا اختلافات داخلی خود را حل کنند. هنوز مشخص نیست که مولانا سمیع الحق چطور می‌تواند نقشی را در تلاش‌های صلح افغانستان ایفا کند. وی از نفوذ قابل توجهی در بین شبه نظامیان طالبان برخوردار است.
تحليل رويداد
تحولات اخیر در منطقه جنوب آسيا و غرب آسيا با مداخلات غربي‌ها و كشورهاي عربي از یک سو و نحوه مدیریت اشرف غنی احمدزی رئیس جمهور افغانستان از سوی دیگر، شرایط محیطی را برای توسعه نفوذ طالبان در افغانستان مهیا نموده است. ارتش و سازمان اطلاعات و امنیت پاکستان موسوم به آي.اس.آي که مترصد بدست آوردن شرایطی برای حضور توسعه یافته در افغانستان بودند در تعاملی آشكار با آمریکا، زمان را برای احیاء مجدد خود درافغانستان بدست آورده‌اند. اما سمیع الحق که همواره مواضع ضد آمریکائی داشته و مشکلات جدی برای کاروان‌های سوخت‌رسان آمریکا که از خاک پاکستان عبور می‌کردند بوجود آورده بود؛ اینک خواسته و یا ناخواسته وارد یک معادله‌ای شده است که طراح اصلی آن ارتش، آي.اس.آي و آمریکا هستند. بنابراین یکی از محورهای اصلی تحولات فعلی و آینده افغانستان بواسطه نفوذ معنوی در میان طالبان و شبکه حقانی، شخص سمیع الحق خواهد بود.
سمیع الحق از دیر باز دارای روابط نزدیک با آي.اس.آي بوده و مهمترین عامل تقویت این رابطه ژنرال بازنشسته حمیدگل بوده است؛ لذا اینک پاکستان با بهره‌گیری از سمیع الحق سعی دارد تا اهداف خود را در افغانستان محقق نموده و راه را برای توسعه نفوذ خود در این کشور که فضای حیاتی پاکستان محسوب می‌گردد فراهم نماید. دولت افغانستان با درک این شرایط، آقای جانان موسی‌زی سفیر خود را در پاکستان به دیدار سمیع الحق فرستاده است تا بتواند با کمک وی گفتگوهای صلح را هدایت نمایند. سمیع الحق در این دیدار با اتخاذ یک موضع برتر، خواستار تحقق شرایط طالبان در افغانستان شده است و سفیر افغانستان بدون آنکه پاسخ روشنی برای او داشته باشد ملاقات دو ساعته با وی را خاتمه داده است. قابل ذکر است که این اولین ملاقات نماینده افغانستان با سمیع الحق پس از 11سپتامبر سال 2001 است.
هرچند سمیع الحق از ابتدا در تحولات افغانستان نقش داشته، لیکن پس از علنی شدن مرگ ملاعمر؛ برای تقویت یکی از شاگردانش ( ملا اختر منصور ) که رهبری طالبان را بر عهده گرفته با او اعلام بیعت می‌کند تا وزن و جایگاه طالبان را در معادلات افغانستان تقویت نماید. باید توجه داشت که حوادث غرب آسيا خصوصا عراق و سوریه، به نوعي ما را از توجه کافی به تحولات افغانستان و پاکستان دور نموده است، تا جائی که سمیع الحق که از او به عنوان رهبر معنوی طالبان یاد می‌شود از دولت افغانستان می‌خواهد تا شرایط مشروع طالبان را پذیرفته و به درخواست‌های آنان عمل کنند.
درحال حاضر باشرایطی در افغانستان مواجه هستیم که شاید به جرات بتوان گفت كه دولت مرکزی حاکمیت خود را در بخش‌ها وایالت‌های متعددی از دست داده است. در چنین شرایطی این احتمال وجود دارد که بیعت سمیع الحق با رهبری جدید طالبان بتواند بخشی از نیروهای تکفیری با گرایشات طالبانی در کشورهای آسیای مركزي را نیز با طالبان افغانستان همراه نماید و وضعیت این کشور را پیچیده تر از قبل نماید.
منصور افراسیابی
