الوقت- طی ماه‌های اخیر، مسئله استقلال اقلیم کردستان به یکی از موضوعات جدی در عراق و غرب آسیا تبدیل شده است. از زمان طرح موضوع استقلال اقلیم تا امروز دیدگاه‌های متفاوتی در موافقت یا مخالفت با آن طرح شده است.در داخل اقلیم ، تمامی احزاب و گروهها، موافق این موضوع نیستند، علاوه بر این ، در حوزه خارج از اقلیم و عراق نیز تنها رژیم صهیونیستی و برخی از فعالان سیاسی کرد ترکیه صراحتاً از این اقدام پشتیبانی کرده‌اند
در مقابل، تمام بازیگران سیاسی منطقه‌ای و جهانی همه‌پرسی را غیراصولی و مغایر با مصالح و منافع عراق می‌دانند که مشکلات و مخاطرات فراوانی را به همراه خواهد داشت.
هفته پیش مجلس عراق ضمن تصویب مخالفت با برگزاری همه پرسی در اقلیم بر حفظ یکپارچگی عراق تأکید نمود. همچنین ۱۱۶ نماینده پارلمان عراق با امضای پیش‌نویس درخواستی در تاریخ ۱۳ سپتامبر(22 شهریور ماه جاری) خواهان برکناری استاندار کرکوک به دلیل «نقض قانون اساسی و حمایت از همه‌پرسی اقلیم کردستان» شدند. ائتلاف ملّی عراق(ائتلاف یکپارچه شیعه) که بزرگترین فراکسیون در پارلمان این کشور است نیز با جمع‌آوری امضاء از دیگر نمایندگان درصدد برکناری «فؤاد معصوم»، رئیس‌جمهور کردتبار عراق، به دلیل پشتیبانی از همه‌پرسی عراق شده است. «حیدر العبادی»، و دیگر مقام‌های بلندپایه این کشور نیز بارها گفته‌اند که همه‌پرسی مقرر در ماه سپتامبر ، قانون اساسی عراق را نقض می‌کند. العبادی رسماً خواهان تعلیق همه پرسی شده بود. همچنین سخنگوی دولت عراق موضع رسمی این کشور را در خصوص برگزاری رفراندوم استقلال اقلیم کردستان آشکار و اعلام کرد: بغداد از منظر قانون اساسی به روابط خود با اربیل نگریسته و جریانی به‌صورت یک‌جانبه نخواهد توانست سرنوشت خود را تعیین نماید. دادگاه عالی فدرال نیز حکم به توقف همه پرسی داده است. نوری مالکی نیز اعلام نموده این مسئله مغایر با قانون اساسی می باشد و حل هر مشکلی صرفاً از طریق مراجعه به قانون صورت می گیرد. فرماندهان حشدالشعبی نیز مواضع تندی در مخالفت با همه پرسی اتخاذ کرده و حتی در دو روز گذشته یک کاروان بزرگ نظامی را به کرکوک اعزام نموده اند. اگرچه در این رابطه تصریح نکرده اند که این امر در رابطه با مقابله با داعش صورت گرفته است و یا مربوط به مسئله همه پرسی می باشد.
در این میان طی هفته ها و روزهای نزدیک به زمان برگزاری رفراندوم به مخالفان این همه‌پرسی در میان احزاب کردی عراق و سوریه اضافه شده است. «فرید اسه سرد» عضو شورای رهبری اتحادیه میهنی کردستان طی سخنانی عنوان کرده است که قبول و اجرای نقشه راه ائتلاف ملّی شیعیان در مقابل به تعویق انداختن همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان به نفع کردها است. از طرف دیگر «شورش حاجی» عضو دفتر سیاسی جنبش تغییر معتقد است برگزاری همه‌پرسی در موقعیت کنونی بیش از آنکه به نفع اقلیم کردستان باشد این اقلیم را متضرر خواهد ساخت چرا که کردستان از نقطه‌نظر اقتصادی مستقل نشده و زیرساخت‌های لازم برای اعلام استقلال و تشکیل دولت را دارا نیست. همچنین «صالح مسلم»، رهبر کردهای سوریه و رئیس حزب دمکراتیک کردستان این کشور در این رابطه گفت: جدایی کردها از عراق مورد تأیید ما نیست، در شرایط فعلی جدایی منطقه کردستان عراق از کل عراق به نفع کردها نخواهد بود. تجزیه کشورها و رودررو قرار دادن ملیت‌ها با یکدیگر عملی صحیح نمی باشد.»
اجرای رفراندم در شکل کنونی خود حتی از مشروعیت سیاسی در داخل کردستان نیز برخوردار نمی باشد. پارلمان اقلیم بیش از دو سال است که به شکل غیرقانونی تعطیل شده و از ورود رئیس پارلمان و نمایندگان احزاب معارض به پایتخت کردستان (شهر اربیل) توسط مسعود ممانعت می‌شود. ریاست مسعود بارزانی نیز در حدود سه سال پیش به پایان رسیده و علی رغم نداشتن مشروعیت، هم چنان حاضر به کناره‌گیری از قدرت نیست. این همه پرسی،حتی اگر بلحاظ قانون اساسی عراق هم ، مشکلی نداشت، نیازمند وجود یک حکومت قانونی و پارلمان فعال بود تا اصل همه پرسی و ساز و کار مربوط به آن را تدارک ببیند و به این امر مشروعیت ببخشد.
به هر حال، علی رغم این مخالفتها – که در روزهای آینده نیز شدت بیشتری خواهد یافت- مسعود تا کنون بر اجرای همه پرسی در موعد مقرر، اصرارنموده و ممکن است کردها تا آخرین لحظه در این موضع باقی بمانند و در نهایت با چانه زنی بتوانند یکسری امتیازات را بگیرند. همچنین این امکان وجود دارد که همه پرسی را اجرا نمایند. در این صورت باید منتظر حوادث پر مخاطره بعدی بود. قطعاً این اتفاق ، چالشهای بزرگی را ایجاد خواهد کرد و بحران جدیدی را در این شرایط بهم ریخته منطقه و عراق، شکل خواهد داد. مردم عراق و بیش از همه، کردهای این کشور، اولین قربانیان این رخداد خواهند بود.
