به گزارش الوقت، به نقل از پایگاهی خبری میدل ایست آی، محمد بن سلمان وارث پادشاهی عربستان سعودی در دیدار با استفان هادلی، مشاور پیشین امنیت ملی آمریکا و مارتین ایندیک، سفیر پیشین آمریکا در رژیم صهیونیستی، از تمایل برای خروج از جنگ یمن سخن گفته و تأکید کرده که از نظر وی، بهبود روابط واشنگتن با تهران ایرادی ندارد. شاهزاده 31 ساله این اعتراف را حداقل یک ماه قبل از متهم کردن قطر به تبانی با ایران و تضعیف تلاشهای عربستان در یمن مطرح کرده است.
یک گروه هکری به نام «GlobalLeaks» (افشاگران جهانی) ماه گذشته اعلام کرد با هک ایمیل یوسف العتیبه، سفیر سعودی در امریکا توانسته به اطلاعات مهمی درباره مسائل سیاست خارجی امارات متحده عربی دست پیدا کند. جزئیات پیشتر منتشرشده از این ایمیلها از ارتباط میان سفیر امارات با لابی صهیونیستی و تلاش این کشور برای ممانعت از سرمایهگذاری در ایران پرده برمیدارند. جزئیات دیدار محمد بن سلمان با مقامهای آمریکایی از همین ایمیلها که در اختیار میدلایستآی قرار گرفتهاند به دست آمدهاند.
بنابر این گزارش در طول بیش از دو سال جنگ عربستان علیه یمن که خود محمد بن سلمان آغازگر آن بود بیش از 10 هزار تن کشته و 40 هزار نفر زخمی شدهاند. افزون بر این در حال حاضر شیوع بیسابقه بیماری وبا این کشور را فرا گرفته و حدود 500 هزار نفر از مردم یمن به این بیماری گرفتار شدهاند.
میدل ایست آی ادامه داد، از آغاز جنگ تاکنون دو سوم جمعیت یمن که بیش از 18 میلیون نفر است، به کمکهای بشردوستانه نیاز دارند و بیش از 7 میلیون نفر از سوءتغذیه رنج میبرند. این تجاوز همهجانبه تاکنون به نابودی زیرساختهای یمن، آوارگی میلیونها نفر از مردم آن و شیوع بیماریهای واگیردار و قحطی در این کشور منجر شده است.
درخصوص علل این تجاوز دیدگاههای متفاوتی بیان شده است. شیرین هانتر، استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا، ترکیبی از ترس، عصبانیت و جاهطلبی را در زمره علل حمله عربستان سعودی به یمن عنوان میکند. هانتر معتقد است که «سعودیها نسبت به ظهور هر دولتی در یمن که تحت کنترل آنها نباشد، بدگمان هستند به ویژه اگر قرار باشد شیعیان نیز در آن نقشی ایفا کنند. ترس آنها از این است که مبادا دست یافتن شیعیان یمن به چنین توفیقی منجر به آن شود که جمعیت شیعه عربستان نیز سهم سیاسی بیشتری را مطالبه کنند.»
جنگ رژیم سعودی علیه یمن در حالی وارد سومین سال خود می شود که عربستان نتوانسته هیچکدام از اهداف تعیینشده خود را تحقق بخشد و جنگ به بنبست رسیده است. سعودی ها به این نکته واقف شدهاند که ادامه تجاوز چیزی جز هزینه و تحمیل شکستهای بیشتر برای آنها ندارد به خصوص که تحولات اخیر جنگ نیز نشان از دست برتر یمنیها در عرصه میدانی نبرد دارد.
ارتش و کمیتههای مردمی یمن طی هفتههای اخیر پایگاهها و مواضع نظامیان سعودی در مناطق مرزی عربستان در جیزان و نجران را هدف حملات توپخانهای و موشکی سنگین خود قرار دادهاند که در پی این حملات شماری از نظامیان سعودی کشته و یا زخمی شدهاند. محمدناصر العاطفی، وزیر دفاع دولت نجات ملی یمن در گفتگو با خبرگزاری یمنی سبأ تصریح کرده که غافلگیرکنندههای دردناکتری برای ائتلاف متجاوز سعودی در راه است.
این در حالی است که پیشرفت موشکی جنبش انصارالله باعث شده تا بتوانند نقاط حساس رژیم سعودی را مورد هدف قرار دهند. در این میان کشتیها و ناوهای جنگی مهمترین هدف انقلابیون یمن میباشند. انقلابیون یمنی در جدیدترین حمله خود، موفق شدند دوازدهمین کشتی جنگی متجاوزان سعودی را هم در بندر «المخاء» به طور کامل منهدم کنند. صالح الصماد، رئیس شورای عالی سیاسی یمن از تحقق پیروزی علیه دشمن سعودی و وقوع اتفاقات مهم و سرنوشتساز طی روزهای آتی در نبرد با سعودیها خبر داده و گفته که در روزهای آینده دشمن شاهد اتفاقاتی خواهد بود که تأثیری بسزایی بر روند درگیریها به ویژه در مرزها دارد و این تحول به عمق خاک عربستان و اعمال فشار بر دشمن سعودی خواهد رسید.
این تجاوز از بعد اقتصادی، عربستان را با کسری مالی عظیم و چالشهای عمدهای مواجه کرده است. هزینههای این تجاوز کسری بودجه عربستان را به حدود 200 میلیارد ریال رسانده و خطر فروپاشی اقتصادی عربستان که با تکیه بر منابع مالی و درآمدهای گسترده توانسته بود خود را حفظ کند بیشازپیش ظاهر شده است.
«بن سلمان در گودالی افتاده که خودش کنده است.» این جملهی ویکتور میجین، کارشناس سیاسی و تحلیلگر ژئوپلیتیک روسی، فاجعه بن سلمان در یمن را به خوبی به تصویر میکشد. روزنامه «الفجر» که یک روزنامه الجزایری است در مطلب اخیر خود خطاب به نیروهای ائتلاف عربی علیه یمن به رهبری عربستان سعودی تعبیر جالبی را به کار برده است. این روزنامه به این نیروها توصیه میکند که اگر درصدد انجام کار مثبتی هستند، به جای نابودی یمن و مردم این کشور، فلسطین را آزاد کنند.
در همین حال گزارش رسانههای عربزبان هم حاکی از آن است که چند تن از اعضای خاندان بزرگ حاکم در عربستان سعودی قصد دارند از شر محمد بن سلمان، ولیعهد جوان خلاص شوند. براساس گزارش روزنامه «البعث» سوریه، مهمترین عاملی که در تشدید خطرات تهدیدکننده عربستان سهیم است جنگ عربستان و تهدیدهای تروریستی از سوی جوانانی است که از افکار گروههای افراطگرا مانند داعش پیروی میکنند. گزارشها نشان میدهد بن سلمان در مورد جنگ یمن مقصر شماره یک است زیرا در دوره مسئولیت او در وزارت دفاع، تصمیم شروع این جنگ گرفته شد.
جنگ یمن مدت زیادی طول کشیده بدون آنکه نتایج قابل ذکری داشته باشد. این روزنامه سوری مینویسد جنگ یمن برای عربستان هزینههای سرسامآوری داشته و در همین زمینه، این کشور مقادیر بسیار زیادی اسلحه و مهمات نظامی از آمریکا وارد کرده است هرچند باعث کسب دستاوردی در جنگ نشد. این گزارشها تأکید میکنند گروه تروریستی داعش با اموال عربستان پرورشیافته و اینک به تهدیدی علیه ریاض تبدیل شده است. تصمیم بن سلمان برای خروج از نبرد یمن بدون هیچ دستاوردی را شاید بتوان در این راستا دانست که وی تلاش دارد با بستن پرونده یمن و خلاصی از یک جبهه فرسایشی و بدون حاصل، تلاش خود را بر عرصه داخلی عربستان متمرکز کند و قدرت متزلزل خود را به تثبیت برساند.
با شروع جنگ علیه یمن، سعودیها یک سری اهداف از پیش تعیینشده مانند بازگرداندن منصور هادی به قدرت و خلع سلاح حوثیهای یمن را برای خود تعیین کرده بودند. سعودیها در پی این بودند که با کسب پیروزیهای بزرگ در عرصه نبرد نظامی، بتوانند در مذاکرات امتیاز بگیرند. اما نه تنها این رژیم نتوانسته به اهداف خود دست یابد بلکه حمایت تعدادی از کشورها را از دست داده و مطابق با استانداردهای بینالمللی به عنوان یک جنایتکار جنگی شناخته میشود و در مناطقی هم که توانستهاند کسب نفوذ کنند به گسترش عناصر افراطی همچون القاعده و داعش که دستپروردههای خودشان هستند و اکنون به تهدیدی علیه خودشان تبدیل شدهاند منجر شده است.
همچنین میزان نفوذ و مقبولیت جنبش انصارالله نیز که جلوی تجاوز نظامی سعودیها ایستاده علاوه بر مناطق تحت نفوذ این جنبش، در مناطق سنی نشین یمن نیز بیشتر شده، چرا که آنها این جنبش را نماینده منافع یمن میبینند که در حمایت از تمامی مردم این کشور در برابر تجاوزگران ایستاده است. ناکامی منصور هادی در تأمین امنیت مناطقی که در کنترل دارد هم در روی گرداندن مردم از هادی و حامیان سعودی آن تأثیرگذار بوده است.
رژیم سعودی در تجاوز به یمن با جنگی فرسایشی و بدون دستاورد شبیه آنچه آمریکا در ویتنام و افغانستان با آن مواجه بود روبهرو شده است. به نظر میرسد شکستهای پی در پی عربستان در عرصههای مختلف جنگ علیه یمن، مقامات این رژیم را ناچار به بازبینی در سیاستهای خود کرده و به این نتیجه رسانده که حتی بدون هیچ نتیجه ملموس و قابلذکری از باتلاق یمن خارج شوند.
مصطفی رنجبر محمدی