به گزارش الوقت، شبکه الاخباریه سعودی مدعی شده است که وزارت اوقاف قطر صفحه نام نویسی حجاج را برای ادای فریضه حج مسدود و اتباع این کشور را از شرکت در مراسم حج محروم کرد. شهروندان قطری به این علت نتوانستند روادید وارد شدن به خاک عربستان را دریافت کنند. این شبکه عربستانی خاطرنشان کرد که این اقدام مقامات دوحه در حالی صورت گرفته است که مسئولان سعودی بارها و بارها و در مناسبت های مختلف برای پذیرش حجاج قطری اعلام آمادگی کرده اند.
در مقابل اما مقامات قطری اعلام کرده‌اند که عربستان با جلوگیری از ورود اتباع قطری همزمان با برگزاری مراسم حج در عمل وارد جنگ دیپلماتیک شده‌اند. قطر همچنین در واکنش به محدودیت‌های وضع شده از جانب ریاض خواستار آن شده تا اماکن شریفه حج به صورت بین‌المللی اداره و مدیریت شوند. پیشنهادی که به سرعت با واکنش عادل الجبیر، وزیرخارجه در عربستان روبرو شد و این پیشنهاد را به منزله تجاوز در حاکمیت عربستان ارزیابی کرد.
وزیر امور خارجه قطر نیز هفته گذشته در دیدار با گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور آزادی‌های دینی خاطرنشان کرد که عربستان حج را سیاسی و با انحصار آن را به ابزاری برای پیگیری اهداف خود تبدیل ساخته است. بعد از اظهارات وزیر خارجه عربستان، کمیته دولتی حقوق بشر سازمان ملل نیز از نگرانی‌های خود پیرامون سیاسی شدن مراسم بین‌المللی و جهانی حج توسط عربستان خبر داد و از مقامات عربستان خواست تا محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های اعمال شده علیه شهروندان قطری در جریان برگزاری مراسم حج را مرتفع سازد.
همزمان با این موضع‌گیری، کمیته ملی حقوق بشر قطر هم رسماً از مانع‌تراشی‌های عربستان برای حجاج این کشور به گزارشگر ویژه سازمان ملل فعال در حوزه آزادی دین و عقیده شکایت کرد. کمیته حقوق بشر قطر در شکایت‌نامه‌ای که برای گزارشگر ویژه سازمان ملل ارسال کرد، آورده است: عربستان از زمان آغاز تحریم‌ها علیه قطر در تاریخ پنچم ژوئن گذشته، سلسله اقدامات و طرح‌هایی را در راستای مانع تراشی برای سفر حجاج قطری به این کشور در پیش گرفته است.
کمیته حقوق بشر قطر در ادامه نوشت: علاوه بر این مورد عربستان بارها در سفرهای قطری‌ها به این کشور برای حج عمره در طول ماه رمضان گذشته نیز حقوق قطری‌ها را پایمال کرد، در ماه رمضانی که گذشت، مسئولان عربستان حجاج قطری که با خطوط هوایی ممنوعه وارد این کشور شده بودند را به این کشور بازگردانده و حتی شهروندان قطری را مجبور کردند هتل‌های محل اقامت خود را ترک کنند.
با این حال این نخستین بار و این تنها قطر نیست که از جانب رهبران سعودی برای ادای فریضه اسلامی حج دچار مشکل می‌شود. پیش از این ریاض شهروندان دیگر کشورهای اسلامی از جمله ایران، سوریه و یمن را نیز برای انجام مراسم حج دچار محدودیت ساخته بود.
شهروندان سوری از سال 2013 و پس از آغاز جنگ‌های تروریستی داخلی در سوریه از جانب رهبران ریاض برای انجام مناسک حج دچار محدودیت شده‌اند و طی 5 سال گذشته تاکنون همواره این ممنوعیت علیه شهروندان سوری تمدید شده است. مرتبط با همین مسئله، کمیتۀ عمومی حج در سوریه ماه گذشته اعلام کرد که عربستان سعودی، برای پنجمین سال متوالی، حجاج سوری را از انجام حج منع کرده است. در بیانیۀ کمیته عمومی حج در سوریه آمده است: متولیان حرمین در عربستان وظیفه دارند بدون در نظر گرفتن قومیت ها و وابستگی ها، به میزبانی از حجاج بپردازند و وسایل آرامش و آسایش آن ها را طی سفر فراهم کنند. در پایان این بیانیه آمده است: عربستان همچنان از امضای توافقنامۀ رسمی انجام مناسک حج با وزارت اوقاف سوریه خودداری می کند. این رفتار مغایر با پیمان های عرفی در این زمینه است.
علاوه بر مسلمانان قطر و سوریه، مسلمانان ایرانی نیز در مقطعی با اعمال ممنوعیت از جانب ریاض از ادای مراسم حج خود در سال گذشته بازماندند. محدودیت بر سر اعزام حجاج ایرانی به مکه مکرمه پس از آن صورت گرفت که روابط ریاض و تهران پس از اعدام رهبر شیعیان عربستان در ریاض به شدت دچار تنش شد. از طرف دیگر شهروندان یمنی نیز که از دو سال گذشته طعم جنگ و حملات ائتلاف عربستان را تجربه می‌کنند در این مدت از ورود به عربستان برای مراسم حج محروم بوده‌اند. ممنوعیت ورود مسلمانان یمنی به عربستان برای انجام مناسک حج تا بدان حد زیاد بود که عربستان دو سال پیش و وقتی درنظر داشت که برای نخستین بار یمنی‌ها را از ورود به عربستان برای حج بازدارد، برای قانونی جلوه دادن اقدامات خود در عدم پذیرش یمنی‌ها مدعی شد 160 هزار حاجی که به آنان اجازه ورود داده نشد، مجوز حج نداشتند.
با این حال این تنها شهروندان چهار کشور اسلامی یاد شده نمی‌باشند که هدف بازی‌های سیاسی عربستان و سواستفاده ریاض از مراسم دینی حج شده‌اند. اگر برخی دیگر از محدودیت‌هایی را که هر سال مقامات حج عربستان در ارتباط با اعزام حجاج خارجی براساس سطح روابط خود با رهبران دیگر کشورها اعمال می‌کنند، به ممنوعیت کشورهای تحریم شده برای حج بیافزائیم، خواهیم دید که تا چه میزان طی این سال‌ها مراسم دینی حج به ابزار سیاسی رهبران سعودی تبدیل شده است.
سیاسی سازی حج در عین حال در شرایطی صورت گرفته که مقامات ریاض همواره مدعی اتحاد در جهان اسلام و خود را تحت عنوان خادمین حرمین شریف عنوان نموده‌اند. در این شرایط این جای سوال است که چگونه خادمین حریمن شریف می‌توانند از ورود دیگر مسلمانان به مقدس‌ترین اماکن اسلامی جلوگیری کنند؟
