تحکیم همکاری‌های دوجانبه میان ایران و عراق در مقام دو کشور دوست و همسایه به عنوان مهم‌ترین هدف سفر فواد حسین وزیر امور خارجه عراق به ایران قابل بازخوانی است
الوقت – فواد حسین، وزیر امور خارجه عراق امروز (27 فوریه / 9 اسفند) طی دیداری رسمی برای دیدار با مقام‌های سیاسی ایران، به تهران سفر کرد. این سفر دومین دیدار او از ایران طی کمتر از یک ماه گذشته است که در نوع خود همین امر توجه ناظران سیاسی را به همراه داشته است. فواد حسین پیش‌تر در 15 بهمن ماه سال جاری به ایران سفر کرده بود و اکنون اهداف این سفر در مقام مساله‌ای جدید در کانون توجه رسانه‌ها قرار گرفته است.
تحکیم مناسبات دو جانبه
تحکیم همکاری‌های دوجانبه میان ایران و عراق در مقام دو کشور دوست و همسایه به عنوان مهم‌ترین هدف سفر فواد حسین وزیر امور خارجه عراق به ایران قابل بازخوانی است. در همین سفر حسین در دیدار با ظریف، همتای ایرانی خود، از آمادگی بغداد برای توسعه روابط با ایران در تمامی سطوح اطلاع داده بود. با این اوصاف، به طور مشخص در کانال تحکیم مناسبات میان تهران و بغداد می‌توان به محورهای ذیل اشاره کرد.
- افزایش مبادلات و همکاری‌های اقتصادی میان تهران و بغداد، همانند چند سال گذشته مهم‌ترین محور حضور وزیر امور خارجه عراق در ایران است. طی چند سال اخیر جمهوری اسلامی افزایش سطح صادرات به عراق به حدود 20 میلیارد دلار را مدنظر قرار داده و به نظر می‌رسد دو کشور نیز نسبت به چنین سطحی از مبادلات رغبت دارند، لذا به نظر می‌رسد در هر گفتگویی میان تهران و بغداد، افزایش سطح همکاری‌های اقتصادی در دستور کار قرار بگیرد.
- افزایش همکاری‌های دوجانبه امنیتی یکی دیگر از ابعادی است که طی چند سال گذشته همواره دغدغه مشترک میان ایران و عراق بوده است. مبارزه با داعش در داخل عراق و مقابله با فعالیت گروههای تروریستی در مرزهای مشترک میان دو کشور از جمله مهم‌ترین موضوعاتی است که همواره در مقام مساله‌ای مهم مطرح بوده است. در شرایط جدید نیز به نظر می‌رسد در جریان سفر فواد حسین، ایران دغدغه‌های امنیتی خود را نسبت به معادلات امنیتی و سیاسی در کشور عراق مطرح کرده است. در این زمینه سعودی‌ها به شدت در تلاش هستند تا با طرح توافقات امنیتی با بغداد زمینه افزایش مداخلات بی‌ثبات‌ساز گذشته و همچنین دور کردن عراق از محور مقاومت را فراهم آورند.
یکی دیگر از موضوعات قابل توجه در بحث مناسبات دو طرفه که در جریان سفر فواد حسین به تهران، مورد توجه جدی قرار گرفته در ارتباط با آغاز روند پرداخت بدهی‌های عراق به ایران است. در همین زمینه، فواد حسین در دیدار با علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، با اشاره به توافقات انجام شده میان مسئولان دو کشور برای تأدیه بدهی عراق به ایران که به دلیل تحریم‌های خارجی به تعویق افتاده، تاکید کرد: «با تلاش مستمر حوزه‌های مالی و بانکی و دستگاه‌های اقتصادی ایران و عراق، برخی از موانع مهم برداشته شده و به زودی بر اساس مدل مورد توافق دو کشور روند پرداخت بدهی‌ها آغاز می‌شود.» همچنین، وزیر امور خارجه عراق در دیدار با محمد جواد ظریف نیز، با اشاره به پیشرفت‌های بدست آمده در مذاکرات بین دو کشور در زمینه دسترسی ایران به منابع مالی خود در عراق، بر آمادگی این کشور در جهت تسهیل دسترسی ایران به وجوه خود در این کشور را مورد تاکید قرار داد.
فرضیه میانجی‌گری میان تهران و ریاض
یکی از فرضیات جدی پیرامون سفر فواد حسین به ایران را می‌توان در ارتباط با امکان میانجی‌گری یا ارسال پیام عربستان به ایران مورد تحلیل قرار داد. وزیر امور خارجه عراق، چهار روز قبل (5 اسفند) در سفر رسمی از ریاض دیدار داشت و اکنون در فاصله کمتر از یک هفته به ایران سفر کرده است. همین امر گمانه‌زنی‌ها را پیرامون هدف میانجی‌گرانه سفر فواد حسین بیش از پیش تقویت کرده است.
البته در تایید این موضوع می‌توان به بیانیه وزارت خارجه عراق در ارتباط با اهداف سفر فواد حسین نیز اشاره داشت. در این زمینه، «احمد الصحاف»، سخنگوی وزارت خارجه عراق، درباره اهداف سفر اخیر هیئت وزارت خارجه عراق به تهران تاکید کرد که این سفر در راستای سیاست تعادل در منطقه انجام شده است. ایران و عربستان در حوزه مسائل منطقه‌ای به ویژه در بحث بحران یمن زمینه مذاکره و گفتگو را با یکدیگر دارند. به ویژه در هفته‌های اخیر سعودی‌ها که ائتلاف تحت حمایت‌شان در مأرب در حال شکست خوردن از نیروهای انصارالله بوده و به نظر می‌رسد توان مقاومت را ندارند، تلاش می‌کنند از طریق بغداد، این جنگ را با اعمال نفوذ ایران پایان دهند که البته امری بعید و تا حدودی غیر ممکن به نظر می‌رسد.
فرضیه ارسال پیام آمریکا به ایران
سفر وزیر امور خارجه عراق برای دومین بار در کمتر از یک ماه، آن‌هم بعد از تصمیم جو بایدن برای فرمان حمله به نیروهای مقاومت در منطقه «ابوالکمال» سوریه این فرضیه را نیز مطرح کرده که احتمالا وزیر امور خارجه عراق، حامل پیام غیر مستقیم دولت آمریکا برای ایران باشد. در واقع، گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که همزمان با برافروخته شدن خشم عراقی‌ها از عملیات ارتش تروریستی آمریکا علیه نیروهای مقاومت در مرز سوریه و عراق، مقامات کاخ سفید با نگرانی از انتقام گروههای مقاومت احتمالا قصد دارند از کانال وزیر امور خارجه عراق، زمینه آرام کردن موج ضدآمریکایی و خودجوش را ایجاد کنند.
