الوقت_ همه چیز از یک پیشنهاد جنجال برانگیز آغاز شد. دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی ترکیه خواستار پایان مخاصمه دولت این کشور و حزب کارگران کردستان شد.
باغچلی که به عنوان شریک سیاسی اردوغان در ائتلاف جمهور شناخته میشود، پیشنهاد داده که عبدالله اوجالان سرکرده گروه تروریستی پ.ک.ک که از سال ۱۹۹۹ میلادی در زندان به سر میبرد، به پارلمان ترکیه رفته و سخنرانی کند.
این سخنان همانند بمب در رسانه های ترکیه منفجر شد و فضای سیاسی این کشور را تحت تاثیر قرار داده است.
این در حالی است که نیروهای حزب کارگران کردستان (PKK) یک روز پیش از این پیشنهاد به «تیآیای»، کارخانه شرکت هوا فضای ترکیه حمله کردند و مسئولیت این حمله را نیز برعهده گرفت. البته طی چند سال گذشته، ارتش و نیروهای امنیتی ترکیه موفق شدهاند با استفاده از رصد هوایی، به کارگیری مداوم پهپادهای تهاجمی و حتی انجام عملیات در عمق خاک عراق، دهها مقر پ.ک.ک را مورد حمله قرار دهند. دولت مدعی است که این حملات باعث شده که پ.ک.ک عملاً زمین گیر شود و توان عملیاتی خود را از دست دهد اما عناصر پ.ک.ک هرازچندگاهی با انجام عملیاتهای غافلگیرانه علیه نیروهای نظامی ارتش موجب وارد آمدن تلفات به آنها میشوند.
در این شرایط پایگاه تحلیلی «الوقت» به منظور بررسی ابعاد پیشنهاد پایان مخاصمه میان دولت ترکیه و گروه تروریستی پ.ک.ک همچنین تاثیرات آن بر مسائل داخلی و منطقه ای این کشور با «محسن پاک آیین» سفیر اسبق در آذربایجان و کارشناس سیاست خارجی به گفت و گو پرداخته است.
پاک آیین در ابتدای سخنان خود انحلال پ.ک.ک را عامل اصلی آزادی عبدالله اوجالان دانست و اظهار داشت: «پیشنهاد پایان مخاصمه از سوی آقای دولت باغچلی رییس حزب جنبش ملی ارایه شده که با توجه به اینکه عبدالله اوجالان مخالف اصلی اردوغان که به اتهام اقدامات تروریستی دستگیر و زندانی شده است اگر در پارلمان این کشور حضور پیدا کند و سخنرانی داشته باشد و به نحوی از اقدامات خود اظهار پشیمانی و ندامت کرده و ختم تروریسم را اعلام و انحلال پ.ک.ک را قبول کند، در این در صورت برای دولت اردوغان یک اقدام مثبت تلقی خواهد شد».
این کارشناس درباره علت چنین پیشنهادی گفت: «علت این امر این است که سالهاست که آقای اردوغان و دستگاه نظامی و امنیتی ترکیه درگیر جنگ با پ.ک.ک هستند و در صورت انحلال این گروه تروریستی نیروهای نظامی و امنیتی توان خود را بازیابی کرده و میتوانند در مقابله با دیگر مخالفین اقدام کنند. بعد از فوت فتح الله گولن که یکی از مخالفان اصلی اردوغان بود چنانچه گروه تروریستی پ.ک.ک منحل شده و اوجالان هم آزاد شود و با دولت اردوغان همراهی کند یکی دیگر از مخالفین اصلی اردوغان کنار رفته و فضای بیشتری برای تحقق اهداف سیاسی اردوغان ایجاد خواهد شد؛ که در این صورت میتواند وقت و نیروی خود را برای مقابله و سرکوب با کردهای مستقر در شمال سوریه متمرکز کند.»
این دیپلمات پیشین با بعید دانستن پذیرش شروط دولت اردوغان توسط پ.ک.ک میافزاید: «این احتمال در صورت تحقق، اقدام بسیار مثبتی خواهد بود اما به نظر نمیرسد عبدالله اوجالان با انحلال پ.ک.ک موافقت کند. حتی در صورت موافقت اوجالان، این گروه دارای ساختار جاافتاده و نهادینه شدهای است و بعید است که رهبران پ.ک.ک این امر را بپذیرند مگر اینکه حقوق کردها کاملاً بر مبنای دیدگاههای رهبران این گروه رعایت شود. باید ببینیم اردوغان و دولتش این آمادگی را دارد که حقوقی برای پ.ک.ک قائل شود یا خیر؟. دولت ترکیه و ارتش این کشور معتقد هستند که هر کسی که در ترکیه زندگی میکنند ترک است و به طور کلی هویت کردها را قبول ندارند بنابراین این نکته را نیز باید در نظر داشت».
این کارشناس مسائل ترکیه در پایان تصریح کرد: «لذا چنانچه عبدالله اوجالان پس از آزادی با انحلال پ.ک.ک موافقت کند و در واقع هدف اردوغان تحقق پیدا کند، بیشک به نفع دولت ترکیه خواهد بود. اما موضوع مهم این است که آیا پذیرشی از سوی اوجالان و رهبران فعلی پ.ک.ک مبنی بر انحلال این گروه صورت خواهد گرفت؟ که هنوز مشخص نیست؛ اما اینکه بعد از پیشنهاد آقای دولت باغچلی، سران پ.ک.ک بلافاصله به یکی از مراکز صنایع هوا فضای ترکیه حمله کردند نشان میدهد که بدنه پ.ک.ک و رهبران نظامی آن همانند جمیل بایک و مراد کارایلان با پیشنهاد بایان مخاصمه موافق نیستند و باید دید که این مسیر چگونه طی خواهد شد و مذاکرات به کجا خواهد رسید».
اسماعیل باقری دیگر کارشناس مسائل ترکیه نیز درباره نقش مسائل خارجی و ژئوپلتیکی در طرح این پیشنهاد معتقد است: «پ.ک.ک از سوی سازمانهای جاسوسی سیا، امآی سیکس انگلیس و رژیم صهیونیستی حمایت میشود تا از ترکیه زهر چشم بگیرند و این کشور را وارد برخی چالشها کنند. چرا که ترکیه به دنبال گسترش بازيهای منطقهای در غرب آسیا، قفقاز و اوراسیا و حتی آسیای مرکزی است و این مساله چندان به مذاق آمریکا خوشایند نیست. ترکیه علاوه بر پویا کردن اقتصاد خود و صدور کالاهای صنعتی، شیمیایی، منسوجات و صنایع غذایی در حوزه صنایع نظامی و تولید تسلیحات به ویژه پهپادهای متعدد، توانسته در برخی حوزهها ورود کند که برای غرب و آمریکا غیرقابل تحمل است. لذا در عین اینکه ترکیه متحد و عضو ناتو است، غربیها مخالف بازیگری منطقهای ترکیه هستند و از پ.ک.ک حمایت مستقیم و غیرمستقیم میکنند. لذا کل ماجرا، یعنی حمله پ.ک.ک، بحث مطرح شدن مذاکرات و موارد این چنینی، نوعی گوشزد کردن به ترکیه است. هرچند که در برخی حوزهها نظیر تهدید مجدد سوریه و ایجاد منطقه امن نیز، با چراغ سبز آمریکا و غرب و در راستای منافع رژیم صهیونیستی صورت میگیرد».