پایگاه تحلیلی الوقت - یک سال پیش، «زهران ممدانی»، یک چهره سیاسی ناشناخته بود، اما او از امروز شهردار بزرگترین و تجاری‌ترین شهر آمریکاست. جوان ۳۴ ساله آمریکایی، حال اولین شهردار مسلمان نیویورک خواهد بود. شهری که تاثیراتش فراتر از مرزهای آمریکاست و به عنوان یکی از پایتخت‌های سرمایه‌داری جهان شناخته می‌شود.
ممدانی تا یکسال پیش فقط در میان دوستان و نزدیکانش شناخته شده بود، اما او حالا به مقام شماره یک شهر نیویورک تبدیل شده است. حضور هوشمندانه در رسانه‌های اجتماعی و به راه انداختن کمپین‌های مختلف مردمی توانست هزاران رأی‌دهنده‌ی تازه‌کار را که بسیاری از آنها جوان یا رنگین‌پوست بودند، به نفع ممدانی به پای صندوق‌های رای بکشاند. ویدیوهای سخنرانی او تصویری امیدوارکننده و محبت‌آمیز از نیویورک ارائه داده‌اند و او بارها با انتقاد از زندگی گران در نیویورک گفته است که زندگی نباید به این سختی که شده باشد.
ممدانی چگونه دل نیویورکی‌ها را بدست آورد؟
بسیاری از صحبت‌های ممدانی در رسانه‌های اجتماعی شامل تعهد او برای ثابت نگه داشتن اجاره بها، جلوگیری از افزایش قیمت ملک، حمل و نقل ارزان و فراوانی کار برای جوانان بوده است. ویدیوی پربازدید او که در آن با نیویورکی‌های رنگین‌پوست طبقه کارگر مصاحبه می‌کرد و دلیل رأی دادن آنها به ترامپ یا اصلاً رأی ندادن آنها را جویا می‌شد، نام او را بر زبان‌ها انداخت.
خوش‌برخوردی و پشتکار ممدانی در بیرون رفتن و ملاقات با مردم - از جمله منتقدانش – از او چهره‌ای در تضاد کامل با «اندرو کومو»، رقیب انتخاباتی‌اش ترسیم کرد و با وجود آن که بخشی از جناح چپ دموکرات از ممدانی حمایت کردند، اما او بیشتر یک نامزد مستقل به نظر می‌رسید.
ممدانی هندی تبار که در کامپالا اوگاندا متولد و بزرگ شده است، در سن هفت سالگی به همراه خانواده‌اش به شهر نیویورک نقل مکان کرده است. او که پسر یک فیلمساز مشهور و مادرش استاد دانشگاه کلمبیا است، در دبیرستان علوم برانکس به مدرسه دولتی رفت و در آنجا اولین تیم کریکت مدرسه را تأسیس کرد . او در سال ۲۰۱۴ مدرک لیسانس خود را در رشته مطالعات آفریقا از کالج بودوین( موسسه آموزش عالی خصوصی در آمریکا) دریافت کرد و در همان دانشگاه نیز اولین شعبه دانشجویی موسسه «عدالت برای فلسطین» را تأسیس کرد. او در سال ۲۰۱۸ شهروند آمریکا شد.
ممدانی پیش از ورود به ساختمان شهرداری نیویورک، به عنوان نماینده حوزه انتخابیه ۳۶ نیویورک به مجلس ایالتی راه یافته بود و اکنون با تکیه زدن بر کرسی شهرداری نیویورک، به اولین هندی تبار، اولین اوگاندایی و اولین مسلمانی تبدیل شده است که سکان شهرداری پایتخت سرمایه داری آمریکا را در دست دارد.
برنامه‌های برای شهرداری نیویورک شامل نظارت‌های گسترده و فراگیر بر قیمت اجاره بها و کیفیت زندگی مردم، مراقبت از کودکان و مواد غذایی اعلام شده و او از سیاست‌هایی مانند افزایش مالیات بر ثروتمندان شهر نیویورک و افزایش مالیات شرکت‌ها و ثابت نگه داشتن نرخ اجاره بها آپارتمان‌ها حمایت کرده است.
او همچنین طرح‌هایی از جمله مهدکودک عمومی، اتوبوس‌های رایگان، فروشگاه‌های مواد غذایی شهرداری و حداقل دستمزد ۳۰ دلار را ارائه داده است.
طرفدار مهاجران، طرفدار مستاجران، طرفدار دولت، ضد میلیاردرها؛ این‌ها محتوای شعار ممدانی در رقابت‌های انتخاباتی بود. پیام ممدانی برای اهالی نیویورک این بود: «شهری که در آن همه بتوانند با امنیت و عزت زندگی کنند.» پیام ممدانی، در سطح ملی، همان پیامی بود که دموکرات‌ها سعی داشتند در کنفرانس مطبوعاتی خود مطرح کنند و همین پیام توانست در انتخابات پیروز شود.
احساس خطر مشترک جمهوری خواهان و دموکرات‌ها
سیاستهای اعلام شده از سوی ممدانی باعث شده تا جمهوری خواهان چشم‌اندازی پرخطر احساس کنند و البته همزمان دموکرات‌ها نیز نگران آینده سیاسی خود هستند. برخی از اعضای حزب دموکرات که منتقد ممدانی بوده‌اند، در انتخابات شهرداری نیویورک از «اندرو کومو»، فرماندار سابق و دموکرات این ایالت حمایت کردند. رهبران دموکراتِ جریان اصلی حزب دموکرات، یا حمایتِ نه چندان گرمی از ممدانی ارائه دادند، یا اصلاً هیچ حمایتی از او نکرده‌اند و دموکرات‌های میانه‌رو تلاش کرده‌اند تا از شعارهای او فاصله بگیرند.
«حکیم جفریز»، رهبر اقلیت مجلس نمایندگان و دموکرات اهل نیویورک در حمایت از ممدانی تعلل کرد و تنها یک روز قبل از شروع رأی‌گیری زودهنگام، حمایت خود را از این نامزد اعلام کرد. همچنین هیچ یک از سناتورهای دموکرات ایالت نیویورک از جمله چاک شومر، رهبر دموکرات اقلیت سنا نیز از ممدانی حمایت نکرد.
این را نیز باید در نظر داشت که ستاره سیاسی ممدانی درست در دوران اوج‌گیری تب بومی‌گرایی سفیدپوستان و افزایش اقتدارگرایی در دولت دوم ترامپ اوج گرفته است و پیروزی او در انتخابات نیویورک نشان دهنده آن است که ساکنان نیویورک حاضر به همراهی با سیاستهای مهاجرتی و سیاسی ترامپ نیستند.
از سوی دیگر، پله ترقی سیاسی ممدانی در مسیری خارج از مسیر معمول طی شد و او نه از دل کمپین‌های تبلیغاتی میلیون دلاری دموکرات‌ها، بلکه از مسیر ارتباط با پائین‌‍ترین سطح جامعه و افراد معمولی توانست مسیر پیروزی خود را هموار کند. بجای تشکیل مراسم‌های پرزرق و برق تبلیغاتی و سخنرانی‌های ملیون دلاری، ممدانی به سوی ارتباطات فردی با رانندگان تاکسی، افراد معمولی، فروشندگان عادی و اقشار فراموش شده نیویورک رفت و پای درد دل بسیاری از آنها نشست و توانست بدون تکیه بر تبلیغات میلیون دلاری حزب دموکرات، با توانایی‌های فردی خود آرای رای دهندگان نیویورک را بدست آورد.
مسیر برعکس در پایتخت سرمایه‌داری آمریکا
یکی از دلایل محوبیت زهران ممدانی در نیویورک، شعارهای ضدسرمایه‌داری او در این شهر سرمایه محور است. پیشنهاد ممدانی برای جمع‌آوری ۵ میلیارد دلار در سال از طریق افزایش ۲ درصدی نرخ مالیات بر درآمد ایالت برای افرادی که بیش از ۱ میلیون دلار درآمد دارند (حدود ۱ درصد از مالیات‌دهندگان)، خشم ثروتمندان نیویورک را برانگیخته است. در عین حال باید توجه داشت که ممدانی برای افزایش نرخ مالیات، به حمایت فرماندار ایالت نیاز دارد و فرماندار فعلی نیویورک با این طرح مخالف است.
ترس از پیروزی ممدانی در انتخابات شهرداری نیویورک تا آنجا زیاد بود که ۲۶ میلیاردر آمریکایی از مایکل بلومبرگ تا بیل اَکمن میلیون‌ها دلار برای جلوگیری از پیروزی او هزینه کرده‌اند. این ائتلاف بی‌سابقه از سرمایه‌داران نشان می‌دهد کارزار ممدانی، فراتر از رقابت انتخاباتی، به صحنه‌ای برای جدال ایدئولوژیک میان سیاست مردمی و قدرت سرمایه بدل شده است.
غلبه گفتمان فلسطین در نیویورک
توجه به این مسئله مهم است که ممدانی با تکیه بر سوابق خود در حمایت از فلسطین توانست حمایت رای دهندگان حامی فلسطین در نیویورک را بدست آورد. ممدانی، مواضعی بسیار انتقادی نسبت به رژیم صهیونیستی اتخاذ کرده و رژیم اسرائیل را متهم به اجرای سیاستهای آپارتاید در سرزمین‌های اشغالی فلسطین کرده است.
برنامه علنی و صریح ممدانی برای حمایت از فلسطینیان در مقام نامزد شهرداری، در ابتدا تقریباً غیرقابل تصور می‌نمود. از زمان عملیات طوفان‌الاقصی در هفتم اکتبر ۲۰۲۳، او در تمامی سخنرانی‌هایش، اسرائیل را به نسل‌کشی متهم کرده و قول داده بود که رهبران این رژیم را دستگیر کند. او به صراحتا اعلام کرده است که نمی‌تواند از رژیمی حمایت کند که رسما خود را «یک دولت یهودی» تعریف می‌کند، اما حقوق فلسطینیان را به‌رسمیت نمی‌شناسد.
اکنون پیروزی ممدانی در انتخابات شهرداری نیویورک نشان دهنده آن است که پس از جنگ غزه، نگاه‌ها به اسرائیل در نیویورک دچار تحول شده و این نگاه حامی فلسطین است که توانسته در نیویورک به پیروزی دست یابد.
