الوقت - آزادسازی شهر راهبردی حلب مسیر حرکت به سمت روند حل و فصل سیاسی بحران سوریه را تا حد زیادی هموار نمود به گونه ای که می توان گفت بعد از این رویداد مهم و سرنوشست ساز بعد نظامی بحران سوریه تا حد زیادی تحت الشعاع بعد سیاسی قرار گرفت.
نشست سه جانبه وزاری خارجه ایران و روسیه و ترکیه و بعد از آن توافق بر سر برگزاری نشست آستانه با حضور چهره های نظامی نه چهره های سیاسی شاید نخستین جهش برای شروع فرایند حل و فصل سیاسی بحران سوریه تلقی شود؛ بر همین اساس هر دو طرف یعنی دولت سوریه و مسلحین به دنبال جمع آوری برگه ها و اهرم های فشار خود در میدان نظامی جهت استفاده از آنها در میز مذاکرات هستند.
به هر حال دولت سوریه با پیروزی اخیر خود در شهر راهبردی حلب تا حد زیادی توازن قوا را در صحنه میدانی عملیات نظامی سوریه به سمت خود تغییر داد اما از سوی دیگر مسلحین نیز سعی دارند تا پیش از شروع این مذاکرات که چند روزی بیش به شروع آن نمانده برگه هایی را برای بازی با آن ها و همچنین افزایش قدرت چانه زنی خود در میز مذاکرات جمع آوری و یا به زور حفظ کنند!
در شرایط فعلی شاید بتوان گفت یکی از مهم ترین برگه های مسلحین در سوریه برگه آب آشامیدنی استان دمشق است که بیش از 5 میلیون نفر از ساکنین این استان را تغذیه می کند. با وجود اینکه ارتش سوریه تمامی توان خود را برای حل این بحران حیاتی و تاثیرگذار بر افکار عمومی داخل سوریه به کار گرفته است اما کارشکنی های مسلحین که بی شک با هماهنگی طرف های خارجی و حامیان منطقه ای و بین المللی صورت می گیرد، مانع از حل این بحران شده است و لذا به نظر می رسد مسلحین سعی ندارند این برگه مهم را تا پیش از مذاکرات آستانه به منظور معامله با آن و همچنین افزایش قدرت چانه زنی خود در میز مذاکرات از دست دهند.
در عرصه میدانی بعد از آنکه ارتش سوریه توانست شهرک بسیمه و مناطق اطراف چشمه فیجه را به کنترل خود در آورد، مسلحین در یک شرایط ضعف قرار گرفته و به مصالحه تن دادند و سپس سرتیپ بازنشسته احمد الغضبان که از سوی بشار اسد به عنوان مسوول اداره امور روستاها و شهرک های اطراف پایتخت و همچنین هماهنگ کننده فرایند مصالحه و آتش بس در وادی بردی منصوب شده بود، وارد این منطقه شد.
وی بعد از آنکه زمینه ورود تیم مهندسی تعمیر و نگهداری پمپ های آب چشمه فیجه را به منطقه وادی بردی در پی امضای توافق آتش بس و مصالحه فراهم کرد، از سوی مسلحین تررور شد. در واقع این پیمان مصالحه زمینه وصل شدن دوباره آب دمشق را حداکثر طی یک هفته یعنی تا پیش از شروع مذاکرات آستانه فراهم می کرد اما ترور سرتیپ احمد الغضبان بار دیگر این برگه مهم و تاثیر گذار را در اختیار مسلحین قرار داد تا همچنان از این اهرم فشار علیه دولت استفاده کنند. البته مسلحین برای مبرا دانستن خود از این جنایت انسانی سعی نمودند این بار هم جبهه النصره را به عنوان عامل اصلی این کارشکنی و ترور عنوان کنند. "عمر الشامی" یکی از چهره های رسانه ای نزدیک به جنبش احرار الشام در صفحه تویتر خود به صورت غیر مستقیم جبهه النصره را عامل این ترور معرفی کرده و از گروه های مسلح خواسته است که هر چه سریعتر عامل ترور را محاکمه و مجازات کنند.
این در حالی است که طبق اطلاعات موجود مسوول جنبش احرار الشام در منطقه وادی بردی معروف به صافی علم الدین مسوول این عملیات بوده است.
به طور کلی همانطور که اشاره شد مسلحین سعی دارند با اتهام پراکنی به نحوی از یک سو چهره مسالمت آمیز خود را حفظ کرده و از سوی دیگر جایگاه خود را در بین افکار عمومی سوریه از دست ندهند و با کارشکنی های گوناگون برگه آب دمشق را تا روز مذاکرات آستانه جهت افزایش قدرت چانه زنی خود حفظ کنند. البته با توجه به سیطره ارتش بر روستاهای اطراف چشمه فیجه این برگه از لحاظ زمانی چندان تداوم ندارد.
نکته دیگر اینکه با توجه به محوریت شخصیت ها و چهره های نظامی در نشست آستانه، طرف های غربی و بین المللی نیز حمله به مقامات نظامی - امنیتی سوریه به خصوص شخص رئیس جمهور و برادر وی ماهر اسد را در دستور کار قرار داده اند و با مطرح کردن بحث کهنه و تکراری حملات شیمیای دستاویز جدیدی را علیه مقامات نظامی سوریه با هدف تضعیف و به چالش کشیدن مشروعیت دولت قانونی در چند روز مانده به مذاکرات آستانه به کار گرفته اند.
در همین راستا، طی چند روز گذشته وزارت خزانهداری آمریکا پنج نهاد نظامی و 18 مسئول عالیرتبه سوریه از جمله سرهنگ اطلاعات هوایی سهیل حسن حسن فرمانده عملیات نظامی استان ادلب را به اتهام استفاده از سلاحهای کشتار جمعی در شهر تلمنسدر سال 2014 و روستای قمیناس و شهرک سرمین در سال 2015 در لیست سیاه تحریمهای خود قرار داد. طبق بیانیه وزارت خزانهداری آمریکا این حریمها شامل نهادهای وابسته به نیروی هوایی، پدافند هوایی، دریایی و گارد ریاستجمهوری سوریه و همچنین سازمان فناوریهای صنعتی سوریه، مرکز بررسی و تحقیقات علمی میشود، چرا که این نهادها و موسسات از سلاحهای کشتار جمعی استفاده میکنند.
چند روز بعد خبرگزاری رویترز نیز با استناد به "یک سند" مدعی شد، بازرسان بینالمللی برای نخستینبار به بشار اسد، رئیسجمهور سوریه و برادرش مظنون شدهاند که در استفاده از سلاحهای شیمیایی در جنگ داخلی سوریه دست داشتهاند.
در حقیقت اینجا باید به این نکته مهم اشاره کرد که آزادسازی حلب نقش بسزایی را در خنثی سازی گفتمان بشارزدایی غرب ایفا کرد و با این پیروزی تمامی طرح ها و برنامه های تبلیغاتی و سیاسی غرب نقش بر آب شد. این بار در مذاکرات آستانه طرف های سوری، روسی و ایرانی با دست پر به میز مذاکرات می روند چرا که پیروزی حلب هیچ گونه مجالی را برای طرح بحث در مورد رفتن بشار اسد باقی نمی گذارد و لذا در تلاش هستند با زیرسوال بردن بشار اسد و دیگر چهره های نظامی دولت سوریه در چند روز مانده به این مذاکرات امتیازاتی را در میز مذاکره کسب کنند و قدرت چانه زنی خود را در خصوص بشار و آینده سیاسی او در این مذاکرات بالا ببرند.