خروج روس ها از سوریه احتمالا به معنی این است كه آنها در حال جابه جایی ساده نیروها و تجهیزات به منظور آماده شدن برای حمله بزرگ بعدی هستند.
الوقت- اعلان خروج بخشی از نیروها و تجهیزات نظامی روسیه از سوریه نه برای اولین بار است صورت میگیرد و نه قرار است تغییری در ماهیت فعالیتهای نظامی مسكو در آن كشور ایجاد كند.
رئیس ستاد كل ارتش روسیه روز جمعه در بیانیهای اعلام كرد، در اجرای دستور ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری، برای کاستن از حضور نظامی این کشور در سوریه، خروج بخشی از واحدهای ارتش روسیه از آن کشور آغاز شده است.
اعلان خروج بخشی از تجهیزات نظامی روسیه چند هفته پس از پایان نبرد حلب و همچنین دو هفته مانده به نشست آستانه، صورت میگیرد. این نشست قرار است اوایل ماه بهمن ماه در پایتخت قزاقستان برگزار شود كه در آن، از یك طرف نمایندگان مخالفان و دولت وارد مذاكره میشوند و از طرف دیگر، سران روسیه و ایران به عنوان دو متحد كلیدی دمشق با رئیس جمهور تركیه به عنوان مهمترین حامی مخالفان برای رسیدن به صلح در سوریه گفتگو خواهند کرد.
هر چند بعضی ناظران درباره احتمال برگزاری این نشست با توجه به مشكلات و چالشهایی كه وجود دارد تردید كردهاند، اما روسیه قویا به دنبال برگزاری این نشست است كه حداقلی از امیدها برای پایان دادن به جنگ سوریه را ایجاد كرده است، در همین راستا مقامات مسكو گفتهاند هدف از خروج بخشی از نیروهای روسی ضمانت بخشی به این مذاكرات است.
اما نگاهی به نیروها و تجهیزات روسی كه قرار است سوریه را ترك كنند، نشان می دهد بیش از اینكه روسها به دنبال خروج بخشی از نیروهای خود از سوریه باشند در حال جابه جایی نیروهای خود با توجه به واقعیتهای میدانی هستند.
بنابر گفته فرمانده ارتش روسیه در اولین مرحله ناو هواپیمابر آدمیرال کوزنتسف، سواحل سوریه را ترك میكند. این ناو در ماه اكتبر سال گذشته میلادی به صورت موقت وارد سواحل سوریه شد تا در مرحله آخر عملیات ازادسازی حلب مشاركت كند و حالا پس از پایان یافتن نبرد حلب طبیعی است كه روسیه این نیروها را بازگرداند؛ همچنان كه پس از پایان این نبرد، بخشی از نیروهای مستشاری كه از ایران اعزام شده بودند به كشور بازگشتند.
بنابراین خروج نیروهای روسیه بیش از اینكه یك تصمیم سیاسی باشد یك تصمیم نظامی و جابه جایی نیروها محسوب میشود، اما این مساله ناشی از مهارت رهبران كرملین در تركیب به موقع و موثر گزینههای نظامی و دیپلماتیك است كه باعث میشود تا اهمیت خروج این نیروها برجسته شود، اقدامی كه پیش از این نیز صورت گرفته است.
درست یك سال پیش در همین زمان بود كه نیروهای دولتی سوریه و متحدانشان توانستند بر شهركهای راهبردی نبل و الزهرا واقع در شمال غربی حلب وارد شده و مناطق تحت كنترل ترورستها در غرب حلب را تحت محاصره قرار دهند. چند روز پس از این موفقیت كلیدی، ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در دستوری كه باعث غافلگیری خیلی از ناظران شد دستور داد بخشی از نیروهای روسی، سوریه را ترك كنند. در همان موقع پوتین خاطر نشان كرد، هدف از این اقدام دادن انگیزه برای مخالفان جهت مشاركت در فرایند مذاكرات صلح است.هرچند وی در همان زمان هشدار داد، «به همان سرعتی كه ما از سوریه خارج میشویم، به همان سرعت میتوانیم برگردیم.»
اما پس از اینكه مذاكرات با شكست مواجه شد، متحدان سوریه گزینه نظامی را دستور كار خود قرار دادند و موفق شدند با آزادسازی مناطق شرقی حلب ضربه مرگباری به مخالفان وارد كنند و هم اکنون نیز با توجه به واقعیتهای میدانی، قرار است چند روز دیگر در پایتخت قزاقستان مذاكرات سیاسی درباره بحران سوریه اغاز شود. ناظران معقتدند اگر این مذاكرات با شكست مواجه شود روسیه باز استفاده از گزینه نظامی را در دستور كار قرار خواهد داد. فابریك بالانج كارشناس مسایل سوریه با اشاره به دستور پوتین برای عقب نشینی بخشی از نیروهای روسی، مینویسد: « در حقیقت، این احتمالا به معنی این است كه او در حال جابه جایی ساده نیروها و تجهیزات به منظور آماده شدن برای حمله بزرگ بعدی است.»
محمد بابایی