الوقت: سخنان و اظهارات رجب طیب اردوغان طی ماه‌های گذشته به یکی از مهم‌ترین سوژه‌های مورد توجه رسانه‌ها در سطح جهانی تبدیل شده است. اردوغان در اغلب صحبت‌های اخیر خود اظهاراتی را به زبان آورده است که مایه‌ی حیرت و شگفتی بوده‌اند. بدین معنی که کسی انتظار بیان چنان سخنانی را از اردوغان نداشته است. اردوغان در بسیاری از موضاعات با پریشانی و بدون تامل در تصمیمات خود به دوگانگی در تصمیمات خود رسیده است، در بسیاری از مسائل شاهد بودهایم که هم بر اختلافات تمرکز شده است و هم بر هماهنگی‌ها. در نوشتار حاضر مواضع دوگانه اردوغان نسبت به مسائل مختلف مورد بررسی قرار می‌گیرد که از جمله مهم‌ترین موارد آن می‌توان به 4 مساله اشاره نمود:
1- مساله تعامل با اتحادیه اروپا
متعاقب مطرح شدن موضوع تعلیق گفتگوها برای پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا، شاهد بودهایم که اردوغان مواضعی دوگانه و روان‌پریشانه را اتخاذ نموده است. از یک سو، مساله انجام رفراندوم برای موضوع خواست مردم برای ادامه گفتگوهایِ پیوستن به اتحادیه اروپا را مطرح نموده است که نشان از بی میلی اردوغان نسبت به پیوستن ترکیه به این اتحادیه داشت. اما در سوی دیگر در آخرین سخنرانی خود با زبانی تند کشورهای اروپایی را به بازکردن مرزهای ترکیه به سوی آواره‌گان برای ورود به مرزهای کشورهای اروپایی سخن به میان آورده است که نشان می‌دهد که اردوغان همچنان به پیوستن به اتحادیه اروپا نظر دارد. به عبارت کلی، اردوغان در سخنان و اظهارات خود هم از کم اهیمت بودن پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا سخن به میان می‌آورد و هم از سوی دیگر در برابر اقدامات اتحادیه اروپا در تعلیق گفتگوها، واکنش نشان می‌دهد واروپا را با موضوع آواره‌گان تهدید میکند.
2- دوگانگی در نگاه به مساله اسرائیل و فلسطین
در یکی از تازه‌ترین اظهارات اردوغان در مصاحبه با شبکه-2 تلویزیون رژیم صهیونیستی در پاسخ به این سوال که آیا از اظهارات خود که در سال 2014 که رفتار اسرائیل در حمله به نوار غزه را وحشیانه‌تر از رفتار هیتلر توصیف کرده بودید، بیان میکند: «زمانی اسرائیل نواز غزه را بمباران کرد و در نتیجه آن هزاران نفر کشته شدند، من نمی‌توانم این صحنه را فراموش کنم. من اقدامات هیتلر و رفتار اسرائيل را تایید نمی کنم. همچنین، در بخشی دیگر از سخنان خود، اردوغان بیان داشت: زمانی که در سواحل غزه کودکان فلسطینی توسط نیروهای اسرائیلی کشته شدند من در داووس به شیمون پرز گفتم که شما کشتار را خوب بلد هستيد. زمانی که من این سخنان را به پرز گفتم، مشکلی میان من و او وجود نداشت. امروز نیز اگر اسرائیل به این نوع کشتارهای خود ادامه دهد باز هم عادلانه رفتار خواهیم کرد». در ادامه اردوغان از عادی‌سازی روابط با اسرائیل سخن به‌میان می‌آورد و بر موضوع عذرخواهی نتانیاهو در ماجرای کشتی «ماوی مرمره» تاکید می کند. اظهار این نوع سخنان دوگانه که از یک سو همچنان خود را مدافع ملت فلسطین نشان می‌دهد و از سوی دیگر خود را متحد اسرائیل نشان می‌دهد، نشانگر منطق دوگانه اردوغان در موضوع رابطه رژیم صهیونیستی با فلسطینی‌ها می‌باشد.
3- منطق دوگانه در مواجهه با مساله کردهای ترکیه و بقای بشار اسد
اردوغان در مصاحبه خود با کانال 2 رژیم صهیونیستی نیز، اظهار میکند: «ما با هر نوع کشتار و وحشت مخالفیم. امروز در سوریه اسد بر سر قدرت قرار دارد که باعث کشته شدن 600 هزار شهروند خود شده است. ما این شخص را قاتل و تروریست می‌دانیم. شخصا در هر مورد این مطلب را به صورت آشکار اعلام می‌کنم. این در حالی است که من در گذشته با بشار اسد روابط خانوادگى داشتم. ولی امروز چنین نیست زیرا آنچه وی انجام داد، اقدام تروريستي و كشتار است». ایراد این سخنان در شرایطی است که طی چند ماه گذشته و بعد از کودتای نافرجام جولای 2016 اردوغان به شدت بر سرکوب مخالفان تاکید داشته است و فضایی از وحشت و نفرت را در جامعه ترکیه به راه انداخته است. این موضوع هم در نوع خود نشانگر منطق دوگانه و روان‌پریشانه اردوغان دارد.
4- دوگانگی در رفتار و کنش با داعش
در مصاحبه اخیر، اردوغان با خطاب کردن ترکیه به‌عنوان نیرویی بزرگ در مقابله با داعش، درعین ناباوری به دشمنی با مواضع غرب می‌پردازد و اظهار میکند که غرب نه تنها با داعش مبارزه نمی‌کند، بلکه آنها را تقویت نیز میکند. وی بیان میکند این ترکیه است که با داعش مبارزه میکند و نه غرب. آمریکا و اروپا به داعش و نیروهای کرد سوری سلاح نظامی می‌دهند. اما در حال حاضر ترکیه با شبه‌نظامیان داعش مبارزه میکند. ایراد این سخنان از سوی اردوغان در شرایطی است که طی سال‌های بعد از 2014 بارها از سوی کشورهای غربی و در سطح منطقه کمک‌های پنهانی ترکیه به داعش مورد انتقاد قرار گرفته است.
به‌طور کلی، می‌توان اظهار نمود که اردوغان از یک سو، خواهان ایفای نقش در قالب دفاع از انسانیت و حقوق‌بشر و مبارزه با تروریسم است که به نوعی نماد شخصیت منطقی و عقلانی وی می‌باشد. در سوی دیگر با مواضع و کنش‌های دیکتاتورمابانه اردوغان در داخل ترکیه برای سرکوب هر نوع مخالف داخلی و نیز رویکرد تهاجمی نسبت به کشورهای منطقه و اتحادیه اروپا مواجه هستیم که نشانگر بعد غیر عقلانی وی است. این همان مساله‌ای است که می‌توان عنوان استاندارد دوگانه اردوغان را بر آن اطلاق کرد.
