الوقت- در زمانی که اختلافات سیاسی میان احزاب شیعه موجب تعطیلی مجلس و جلسات هیئت دولت عراق و پیدایش خلأ قانونی در اداره امور کشور و بحران سیاسی شده بود و آمریکایی‌ها نیز با تأکید بر اولویت آزادسازی موصل بر فلوجه، حاکمیت دولت عراق را زیر سؤال می‌بردند، دولت عراق با تصمیم‌گیری درباره شروع «عملیات آزاد سازی فلوجه»، بحران‌های سیاسی ـ امنیتی یاد شده را تحت الشعاع قرار داده و آمریکایی‌ها را نیز وادار به قبول حق حاکمیت ملی دولت عراق و اذعان به این امر نمود که تصمیم‌گیرنده اصلی درباره عملیات علیه داعش در عراق، دولت این کشور است و آمریکایی‌ها می بایست از تصمیم دولت عراق برای عملیات در هر زمان و هر منطقه که باشد، حمایت نمایند.
در شرایط کنونی نیز با گذشت دو هفته از آغاز عملیات، تاکنون مرحله اول یعنی آزادسازی بخش‌های اطراف فلوجه انجام شده و مرحله دوم و اصلی عملیات و آزادی شهر فلوجه باقی مانده است، از این رو مدت زمان لازم و چگونگی ادامه عملیات، تعیین‌کننده ارزیابی نهایی خواهد بود. نیروهای داعش در برخی شهرها مانند رطبه در استان انبار به سرعت شکست خورده و فرار کردند، اما در شهر رمادی درگیری با آنها چند ماه به طول انجامید. ادامه عملیات کنونی سرنوشت آینده داعش در عراق را معلوم خواهد ساخت و موفقیت در فلوجه، زمینه آزادسازی موصل را هم مهیا خواهد نمود.
در مجموع می توان گفت که عملیات آزادسازی فلوجه از چند جهت بر روند تحولات امنیتی و سیاسی عراق تاثیر خواهد داشت:
ـ این عملیات موجب تقویت اعتبار و بازگشت حیثیت و آبرو به دولت عراق شد و بحران سیاسی و قانونی کنونی را تحت الشعاع قرار داد.
- هر چند این بحران همچنان ادامه دارد و راه‌حلی برای آن پیدا نشده است، اما عملیات فلوجه در افکار عمومی این اثر را داشت که باید پایان اختلافات سیاسی گروهها را مطالبه کنند و گروه‌های سیاسی نیز نخواهند توانست بدون توجه به مصالح ملی، اقدامات خود محورانه را دنبال نمایند.
ـ شورش های داخلی عراق که موجب بهره‌برداری بعثی‌ها و تروریست‌ها و کشورهای دشمن دولت شیعه شده است، تا حدی تحت تأثیر این عملیات قرار گرفته و محدود شد. گرچه ممکن است در صورت عدم چاره‌جویی موثر، دوباره آتش این فتنه خانگی، شعله‌ور شود.
ـ تثبیت موقعیت نیروی حشد شعبی در ساختار امنیتی عراق و تبیین نقش مفید و موثر آن در بهبود اوضاع امنیتی و سیاسی یکی دیگر از دستاورها و پیامدهای این عملیات است. با وجود مخالفت برخی افراد و جریان‌های سنی، نیروهای حشد شعبی در این عملیات حضور گسترده‌ای دارند.
ـ تضعیف گروه‌های سیاسی غیرقانونی و برخی گروه های رسمی مخالف دولت شیعه یکی دیگر از پیامدهای این عملیات است. مخالفت هیئت علمای مسلمین و طارق هاشمی در خارج عراق و ایاد علاوی و سفیر عربستان در داخل عراق، که عملیات های فلوجه را فرقه گرایانه و مذهبی خوانده اند، با پاسخ قاطع دولت و نیروهای امنیتی عراق در صحنه عملیات مواجه شده است و مردم عراق می‌بینند که این موضع‌گیری‌ها تنها به سود داعش است.
ـ این عملیات به نحوی به تردیدها و ابهامات درباره این که چه کسی در عراق تصمیم‌گیرنده است، پایان داد و اینکه آمریکایی‌ها در اداره عراق مداخله می‌کنند، پیامد مهم این اقدام دولت عراق است. روند تحولات در این برهه زمانی به گونه‌ای رقم خورد که آمریکایی‌ها به درست بودن تصمیم دولت عراق در مقابل نظر متفاوت خود، اعتراف کرده و به صورت مکرر بر استقلال و حق تصمیم‌گیری دولت عراق تأکید نمودند.
ـ آنچه موجب سقوط موصل شد، کمبود امکانات و نیروی انسانی ارتش عراق نبود، بلکه فقدان روحیه و انگیزه روانی و عقیدتی لازم، شکست مذکور را به وجود آورد، عملیات فلوجه می‌تواند روحیه نیروهای عراقی را بازسازی کند.
ـ طولانی شدن زمان عملیات اصلی می‌تواند نقطه ضعف تلقی شود. همچنین تعدد و پرشماری سخنگویان عملیات و اعلام نتایج و تصمیمات متفاوت از سوی فرماندهان واحدهای مختلف، ضعف دیگر نیروهای دولتی عراق است. بنابراین لازم است که تصمیمات اتخاذ شده و بیاینه‌های صادره درباره نتایج عملیات از یک مرکز و توسط یک سخنگو، اعلام شود.
ـ هم زمان با عملیات نیروهای عراقی در فلوجه، نیروهای سوریه نیز عملیات خود علیه داعش را آغاز کرده و برای نخستین بار از سال 2014 وارد محدوده استان رقه شدند. هماهنگی عراق و سوریه می‌تواند آثار عملیات‌های آنها در مبارزه با داعش و سایر گروه های تروریستی را مضاعف نماید.
