دو نماینده جمهوریخواه در مجلس سنای آمریکا به تازگی طرحی ارائه کرده که با متهم کردن ایران به نقض مفاد کنوانسیون ژنو در ماجرای دستگیری 10 تفنگدار آمریکایی متجاوز به آبهای سرزمینی ایران، خواستار تحریم این کشور به همین بهانه است.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دیماه سال گذشته ١٠ نظامی متجاوز آمریکایی را که با دو فروند قایق به صورت غیر مجاز وارد آبهای ایران در خلیج فارس شده بودند را بازداشت کرد. ایران، یک روز بعد، روابط عمومی کل سپاه در اطلاعیهای با اشاره به قطعیت غیر عمدی بودن ورود غیر قانونی و غیر مجاز شناورهای رزمی امریکایی به آبهای سرزمینی ایران در خلیج فارس، از رهاسازی تفنگداران دستگیر شده امریکایی در آبهای بین المللی خبر داد.
طرح جدید سناتورهای آمریکایی، علاوه بر الزام دولت به اعمال تحریم علیه ایران در ارتباط با حادثه فوقالذکر، خواستار ارائه گزارشی توسط دولت اوباما به کنگره درباره ادعاهای مربوط به پرداخت 1.7 میلیارد دلار به ایران برای آزادسازی هفت زندانی آمریکا از ایران در دیماه سال 1394 است. این لایحه که از سوی میاک پومپئو عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا و جان کورین سناتور جمهورخواه این کشور ارائه شده، در صورت تصویب، کاخ سفید را مجبور خواهد کرد که توضیح دهد آیا برای آزادی این تفنگداران ۱.۷ میلیارد دلار از اموال دولتی را تحت ان چه سناتورها «رشوه» به ایران عنوان کرده اند، پرداخت کرده است یا نه؟
بنا بر این گزارش در این لایحه قید شده که این مبلغ درست چند روز پس از آزادی چندین شهروند آمریکایی از زندانهای ایران پرداخت شده است.
با این حال اتهام رشوه به ایران از طرف جمهوری خواهان سنای آمریکا در حالی مطرح شده است که جان کری وزیر امور خارجه امریکا پیشتر در جریان بازداشت تفنگداران آمریکایی در آب های سرزمینی ایران اعلام کرده بود که رفتار ایران با ملوانان آمریکایی بازداشت شده در خلیج فارس مشمول کنوانسیون ژنو نمی شود زیرا ما با ایران در حال جنگ نیستیم. کری در همین ارتباط افزوده بود که پروتکل های کنوانسیون ژنو یک سری قوانین در مورد اسرای جنگی تعریف کرده است که در مورد ایران صدق نمی کند و به نظر می رسد این قوانین در مورد بازداشت ۱۰ ملوان آمریکایی عملی نبوده است.
همچنین پس از این ماجرا «جان کری»، وزیر خارجه آمریکا روز 27 دیماه سال گذشته اعلام کرده بود، ایالات متحده برای تسویه بدهی 400 میلیون دلاری خود در یکی از پروندههای مفتوح در «دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا» ضمن پرداخت این مبلغ، 1.3 میلیون دلار نیز سود به ایران پرداخت خواهد کرد.
«دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا» نهاد داوری مرضیالطرفین است که سال 1981 برای رسیدگی به اختلافات میان دولتهای ایران و آمریکا در لاهه هلند تشکیل شد.
سند تأسیس و مبنای برپایی دیوان، بیانیههای الجزایر است که به موجب آن آمریکا متعهد شد در قبال آزادی کارکنان دیپلماتیک و کنسولی خود داراییهای مسدود شدهٔ ایران را آزاد کند.
یکی از پروندههای شکایت ایران از آمریکا در این نهاد مستقر در لاهه به قراردادی در قبل از وقوع انقلاب اسلامی ایران مربوط میشود که به موجب آن واشنگتن موظف به پرداخت تسلیحات به ایران به ارزش 400 میلیون دلار شده است.
با آنکه جان کری، اعلام کرد که این رقم برای حل فصل شکایت مربوط به ایران پرداخت میشود، نمایندگان کنگره آمریکا ادعا کردند واشنگتن در ازای تبادل زندانی با ایران این رقم را به عنوان رشوه به ایران پرداخت کرده است.
ایران و آمریکا سال گذشته برای تبادل 5 زندانی آمریکایی از جمله «جیسون رضائیان»، خبرنگار واشنگتنپست با 7 زندانی ایرانی به توافق رسیدند.