الوقت- اواخر سپتامبر 2015 و همزمان با روز عید قربان مسلمانان و روز عید غفران یهودیان وزیر کشاورزی اسرائیل به همراه جمعی از شهرک نشینان صهیونیست وارد مسجدالاقصی شدند اما با مقاومت نمازگزاران حاضر در این مکان برای جلوگیری از هتک حرمت مسجد توسط صهیونیست ها مواجه شدند. نظامیان صهیونیست نیز نمازگزاران فلسطینی را مورد حمله و هدف گلولههای پلاستیکی و گازهای اشک آور قرار داده اند که طی این اقدام شماری از نمازگزاران فلسطینی زخمی شدند. چند روز بعد (اول اکتبر 2015) مهند حلبی، دانشجوی فلسطینی بعد از انجام یک عملیات شهادت‌طلبانه که به کشته‌شدن دو صهیونیست منجر شد، به ضرب گلوله نظامیان اسرائیلی به شهادت رسید و این آغاز انتفاضه قدس بود که بیشتر از هفت ماه است در کرانه باختری و قدس اشغالی ادامه دارد. اما عوامل شکل‌گیری انتفاضه اخیر تنها به این اتفاقات محدود نمی‌شود و پس از گذشت چهار ماه از آغاز آن تاثیرات عمیقی بر رژیم صهیونیستی گذاشته است. هرچند که به دلایل مختلف چشم‌اندز روشنی از آینده این قیام وجود ندارد.
در این نوشتار تلاش شده است تاثیرات انتفاضه قدس بر رژیم صهونیستی در زمینه‌های مختلف امنیتی، سیاسی و اقتصادی بررسی شود.
تاثیرات انتفاضه بر اسرائیل
انتفاضه قدس در زمینه‌های مختلف تاثیرات قابل توجهی بر رژیم صهیونیستی داشته است نگرانی‌های شدیدی را نسبت به مسائل سیاسی، امنیتی و اقتصادی در بین مسئولان این رژیم به وجود آورده است. در یک تقسیم‌بندی کلی این تاثیرات را می‌توان به صورت زیر ارائه کرد:
تاثیرات سیاسی؛ در محافل سیاسی اسرائیل باور اولیه این بود این اتنفاضه به علت عدم وجود شرایط مناسب در دو محیط داخلی و عربی خیلی زود محو می‌شود؛ اما اکنون همگان از تداوم این انتفاضه غافلگیر شده‌اند و حتی شدت گرفتن نسبی آن باعث شده است تا نیروهای سیاسی مختلف در رژیم صهیونیستی دچار آشفتگی و سردرگمی و حتی اختلاف شوند؛ به گونه‌ه ای که بخشی از آنها خواستار احیای روند سازش هستند و بخشی همچنان از برخورد شدید با فلسطینیان و اجرای طرح ترورهای هدفمند حمایت می‌کنند.
به طور کلی تداوم انتفاضه فلسطینیان در کرانه باختری و قدس تاثیرات مهمی را بر اقدامات صهیونیست‌ها داشته است که مهم‌ترین آنها عبارت است از:
-متوقف شدن اجرای برنامه تقسیم زمانی و مکانی مسجد الاقصی و منع وزیران و اعضای کنست (پارلمان) از ورود به مسجد الاقصی به منظور آرام کردن اوضاع؛
- بی اعتبار شدن راهبرد راستگران‌گریان مبنی بر مدریت منازعه بدون ارائه راه حل و تشدید فشارها بر نتانیاهو مبنی بر ضرورت فعال کردن روند سیاسی و گفتگو با تشکیلات خودگردان؛
- آشفتگی در برنامه‌های دولت راست‌گرای نتانیاهو و به وجود آمدن تضادهای شدید در داخل این دولت درخصوص چگونگی تعامل با طرف فلسطینی؛
- افزایش اختلافات دستگاه‌های سیاسی با سرویس‌های امنیتی درخصوص چگونگی برخورد با فلسطینیان و متهم‌کردن یکدیگر به ناتوانی در پایان دادن به انتفاضه.
- بررسی راه‌های مختلف برای مقابل با انتفاضه از سوی دولت اسرائیل که تسهیل اجرای پروژه‌های زیرساختی معطل مانده در مناطق تحت کنترل تشکیلات خودگردان فلسطین از آن جمله است.
تاثیرات امنیتی؛ در خصوص مباحث امنیتی انتفاضه قدس با وجود اینکه از شدت آن نسبت به روزهای اول کاسته شده است، اما همچنان دغدغه‌ای بزرگ برای دستگاه‌های امنیتی رژیم صهیونیستی به حساب می آید و مسئولان امنیتی این رژیم (نتانیاهو، موشه یعلون و گادی آیزنکوت) از ترس تحریک بخش‌های گسترده‌تری از جامعه فلسطین همچنان بر برخوردهای محدود با انتفاضه تاکید می‌کند. از سوی دیگر با وجود همکاری‌های گسترده امنیتی که بین تشکیلات خودگران و صهیونیست‌ها وجود دارد، به واسطه اینکه اتنفاضه اخیر به واسطه اینکه عمدتا شامل فعالیت‌های فردی فلسطینیان علیه اشغالگران بوده و گروه‌های فلسطینی نقش چندانی در آن ندارند، امکان کنترل آن وجود ندارد؛ به بیان دیگر تشکیلات خودگردان صرفا توان از کارانداختن هسته‌ها و شبکه‌های مقاومت و نیز ناکام‌گذاشتن فعالیت‌های گسترده مردمی را ندارد.
براین اساس می‌توان گفت مهم‌ترین تاثیرات امنیتی که انتفاضه بر رژیم صهیونیستی داشته عبارت است از:
-نگرانی فرماندهی ارتش از فرسایشی شدن انتفاضه و متوقف شدن برنامه‌های بلندمدت گادی آیزنگوت رئیس ستاد کل ارتش اسرائیل؛
- پذیرش قیام اخیر فلسطینیان به عنوان یک «انتفاضه» از سوی دستگاه‌های امنیتی که نتیجه آن هزینه‌های بیشتر برای اسرائیل خواهد بود؛
- بسیج نیروهای امنیتی و ارتش که باعث مشکلاتی برای بودجه این دستگاه‌ها می‌شود؛
- تاکید 77 درصد از یهودیان بر اینکه احساس امنیت خود را از دست داده‌اند؛ امری که حاکی از پایین آمدن شدید سطح امنیت فردی می‌باشد؛
- نگرانی سیاستمداران صهیونیست از فروپاشی تشکیلات خودگردان فلسطین و پایان همکاری‌های امنیتی که از ابزارهای موفق رژیم صهیونیستی برای امنیت به حساب می‌آید؛
- نگرانی از حمایت 86 درصدی فلسطینیان از حملات مسلحانه و نیز حمایت53 درصدی از مبارزه مسلحانه برای پایان دادن به اشغالگری که نظرسنجی‌های اخیر مطرح شده است.
تاثیرات اقتصادی؛ یکی از بخش‌های که به شدت از انتفاضه فلسطینیان در قدس تاثیر پذیرفته، بخش اقتصاد اسرائیل است که حوزه‌های مختلفی مثل گردشگری، سرمایه‌گذاری، بورس و حتی مراکز خدماتی مثل روستوران‌ها را هم شامل شده است. براساس آمارهایی که از سوی منابع اسرائیلی ارائه شده تنها در ماه اول انتفاضه اخیر این رژیم با ضرری معادل 1.3 میلیارد دلار مواجه گردیده است که بیشتر آن مربوط به بخش گردشگری آن بوده است. در بخش هزینه‌های امنیتی نیز این ضرر و زیان دیده می‌شود و ضرر دولت اسرائیل در خصوص هزینه‌های ارتش به حدود یک میلیارد دلار رسیده است. ضمن اینکه کاهش اقبال فلسطینیان به کالاهای تولیدی اسرائیل و احساس ناامنی اسرائیلی ها و در نتیجه عدم خروج آنها از خانه‌هایشان از دیگر مواردی است که تاثیرات منفی بر اقتصاد اسرائیل داشته است.
