پایگاه تحلیلی الوقت - ۵۴ سال ازبرقراری روابط دیپلماتیک میان جمهوری خلق چین و ایران می‌گذرد. 54 سالی که در طی آن دو کشور همواره به یکدیگر احترام گذاشته، اعتماد متقابل را تقویت و از یکدیگر حمایت کرده‌اند. سخنگوی وزارت خارجه چین بیش از نیم قرن از روابط ایران و جمهوری خلق چین را همراه با رشد سالم و باثبات توصیف کرده و گفته است که روابط دو کشور به صلح و ثبات منطقه‌ای و جهانی کمک کرده است. این سخنان را سخنگوی وزارت خارجه چین همزمان با سفر «عباس عراقچی»، وزیرخارجه ایران به پکن عنوان کرده است. سفری که با توجه به این که در میانه مذاکرات ایران و آمریکا در حال انجام است، زیر ذره بین رسانه‌ها و کارشناسان بین‌المللی قرار گرفته است. براساس آخرین گزارش‌ها نیز وزیر امور خارجه ایران بامداد روز چهارشنبه برای دیدار با مقامات چین وارد پکن شده است. این دیدار درست سه روز قبل از برگزاری دور سوم مذاکرات میان عراقچی و استیو ویتکاف، مذاکراه کننده آمریکایی صورت می‌گیرد.
چرا وزیر خارجه ایران به چین رفت؟
روابط چین و ایران همواره یک روابط راهبردی و بسیار نزدیک بوده است. گفته شده است که سفر وزیر امور خارجه ایران به پکن نیز در چارچوب تعاملات راهبردی جمهوری اسلامی ایران و چین و مشورتهای سطوح بالا بین وزرای خارجه دو کشور انجام شده است. همچنین رسانه‌های دولتی تائید کرده‌اند که وزیر امور خارجه ایران در این سفر حامل نامه و پیام رئیس جمهور ایران به همتای خود آقای «شی جین پینگ »است. در واقع چین یکی از طرف‌های تعیین کننده و دارای نقش مثبت در مذاکرات هسته‌ای ایران است؛ لذا دیپلمات ارشد ایرانی در این سفر با مقامات چین به عنوان یکی از طرف‌های موضوع هسته‌ای ایران تبادل نظر خواهد شد.
از طرف دیگر چین به عنوان یکی از اعضای شورای امنیت سازمان ملل به مانند روسیه می‌تواند نقش ضامن هرگونه توافق احتمالی میان تهران و واشنگتن را بازی کند. با توجه به تجربه پیشین نقض توافق توسط آمریکا، طبیعی است که ایران به دنبال تضمین کننده بین‌المللی هرگونه توافق با واشنگتن باشد و در این میان چین با توجه به نقش بین‌المللی خود و عضو دارای حق وتو در شورای امنیت می‌تواند نقش تضمین کننده هرگونه امضای توافقی میان واشنگتن و تهران را برعهده گیرد.
شریک روزهای سخت
براساس گزارش منابع رسمی، وزیر امور خارجه ایران در سفر به چین و در جریان رایزنی با « وانگ یی»، همتای چینی خود مروری بر اجرای برنامه جامع همکاری ۲۵ ساله خواهد داشت ؛این برنامه موسوم به سند ۲۵ ساله، سندی بالادستی در مناسبات دو کشور به شمار می‌آید و اکنون که مذاکرات تهران و واشنگتن جریان دارد، ایران این اراده دارد تا به چین اعلام کند که صرف نظر از نتیجه مذاکرات، روابط تهران با پکن همچنان در سطح راهبردی خواهد ماند و دو طرف برای اجرای برنامه همکاری‌های 25 ساله مصمم هستند.
سند راهبردی روابط چین و ایران بر مبنای امضای توافقی صورت گرفته است که در سال 1399 منعقد شد و در ادبیات عمومی به توافق نامه 25 ساله ایران و چین معروف است. این سند همکاری های دو کشور را برای یک دوره 25 ساله در حوزه های مختلف «سیاسی»، «اجرایی»، «انسانی و فرهنگی»، «قضایی، امنیتی و دفاعی» و «منطقه ای و بین المللی» پوشش می دهد. زمانی که سند همکاری ایران و چین امضا شد، شبکه‌های خارجی نوشتند: «چین در ادامه گسترش ابتکار چند تریلیون دلاری کمربند و راه خود این بار با ایران یک قرارداد همکاری ۲۵ ساله امضا کرد. پکن و تهران هر دو رقیب واشنگتن و متحد دیرین یکدیگر هستند و آنچه به امضا رسید، نتیجه سال ها تلاش حکومت بود.» در آن مقطع زمانی صادرات ایران به چین ۸.۹ میلیارد دلار و واردات آن ۹.۷ میلیارد دلار بود، اما اکنون تراز تجاری به نفع ایران مثبت ۱.۸ میلیارد دلار شده و واردات چین از ایران افزایش چشم گیری داشته است.
در واقع باید توجه داشت که چین قدرت دوم اقتصادی دنیاست و به‌زعم صندوق بین‌المللی پول در سال‌های آینده قدرت اول اقتصاد جهان خواهد شد لذا خیلی از کشورها از جمله ایران همکاری با این کشور آسیایی را به عنوان یک فرصت در نظر دارند و طبیعی است که در میانه مذاکرات با واشنگتن، تهران نمی‌خواهد فرصت همکاری با چین را از دست بدهد. مطابق با سند این پیش نویس، کشور چین می بایست در بسیاری از حوزه های موردنیاز کشور به انتقال دانش و تجربه و همچنین سرمایه گذاری بپردازد. این موضوع برای ایران می تواند بسیار حائز اهمیت باشد چرا که چین دومین اقتصاد برتر دنیاست و می تواند وضعیت اقتصادی کشور را بهبود بخشد. ضمنا ارز آوری به کشور و سرمایه گذاری موجب ایجاد شغل و بهره مندی مستقیم معیشت مردم از این همکاری است.
با توجه به فرصت‌های همکاری اقتصادی با چین، اکنون که مذاکرات ایران با امریکا جریان دارد، تهران در تلاش است تا همچنان پیوندهای خود با پکن را به مانند گذشته نزدیک و مستحکم حفظ کند و با توجه به همین هدف نیز چند روز پیش از برگزاری دور جدید مذاکرات تهران و واشنگتن وزیرخارجه ایران مقصد سفر خارجی خود را پکن تعیین کرده است.
