الوقت- اربعین حسینی در سال‌های اخیر نه تنها به بزرگ‌ترین اجتماع مذهبی جهان بدل شده، بلکه در بستر تحولات سیاسی و امنیتی غرب آسیا، به محور مهمی برای هم‌افزایی گفتمان محور مقاومت تبدیل شده است. این مراسم، که ریشه در سوگواری شیعیان برای شهادت امام حسین(ع) دارد، امروز در میدان سیاست و ایدئولوژی، به نماد ایستادگی ملت‌ها در برابر سلطه‌طلبی و اشغالگری قدرت‌های خارجی نیز مبدل شده است.
در اربعین ۱۴۰۴، شرایط منطقه‌ای به شکلی ویژه بر فضای مراسم تأثیر گذاشت. جنگ ۱۲ روزه میان ایران و رژیم صهیونیستی، مقاومت شگفت‌انگیز مردم غزه در برابر قحطی تحمیلی، و فشارهای آمریکا برای تضعیف حشدالشعبی در عراق، همگی به گونه‌ای در شعارها، سخنرانی‌ها و نمادهای اربعین بازتاب یافتند. این همزمانی، اربعین را به بستری برای بازتولید قدرت نرم و سخت محور مقاومت بدل کرد.
اربعین حسینی؛ از آیین مذهبی تا گفتمان راهبردی مقاومت
اگرچه اربعین در ذات خود مراسمی مذهبی و معنوی است، اما در عصر حاضر، این آیین به کانونی برای شکل‌دهی به هویت مشترک جبهه مقاومت تبدیل شده است. پیاده‌روی میلیونی زائران از نجف تا کربلا، جلوه‌ای از امت‌سازی و ائتلاف ژئوپلتیکی کشورها را به نمایش می‌گذارد؛ امتی که در آن، مرزهای جغرافیایی رنگ می‌بازد و باور به عدالت، کرامت انسانی و نفی ظلم، حلقه اتصال میلیون‌ها نفر از ملل مختلف می‌شود.
در این گفتمان، یاد کربلا دیگر صرفاً یادآور ظلم یزید و مظلومیت حسین(ع) نیست، بلکه به الگویی زنده برای مقابله با استعمار، اشغال و تبعیض در جهان معاصر بدل شده است. به همین دلیل، اربعین نه فقط مناسک عبادی، که کارگاه تولید معنای سیاسی-مقاومتی برای ملت‌ها و نیروهای مقاومت است.
بازتاب جنگ ۱۲ روزه و مقاومت غزه در اربعین ۱۴۰۴
جنگ ۱۲ روزه ایران و رژیم صهیونیستی، که اندکی پیش از اربعین پایان یافت، در فضای مراسم امسال حضوری پررنگ داشت. پرچم‌های فلسطین در کنار پرچم‌های یا حسین، شعارهای «لبیک یا غزه» و «الموت لإسرائیل»، و سخنرانی‌های چهره‌های مقاومت در مسیر پیاده‌روی، همگی نشان دادند که حادثه کربلا به مثابه الگوی مبارزه، در وجدان عمومی مقاومت زنده است.
مردم غزه در ماه‌های گذشته، زیر شدیدترین محاصره غذایی و دارویی، با الهام از فرهنگ عاشورا، حاضر به تسلیم نشدند. این مقاومت در برابر قحطی و گرسنگی، در ذهن شرکت‌کنندگان اربعین، یادآور صحنه‌های تشنگی اهل بیت (علیهم السلام) در کربلا بود. مقایسه‌های مستقیم میان کودکان محاصره‌شده غزه و کودکان خیمه‌های حسینی، بخشی از ادبیات غالب مراسم شد.
در کنار این، حضور پررنگ کاروان‌های اربعینی از لبنان، یمن و حتی فلسطین اشغالی، نماد آن بود که میدان نبرد و مسیر کربلا به هم پیوسته‌اند؛ جایی که خون شهدا در غزه، جنوب لبنان و عراق، با خاک مسیر نجف تا کربلا گره خورده است.
خنثی‌سازی توطئه‌های آمریکا علیه حشدالشعبی؛ پیام وحدت عراق در اربعین
یکی از نکات مهم اربعین ۱۴۰۴، بازتاب شکست تازه‌ترین تلاش‌های آمریکا برای تضعیف و انحلال حشدالشعبی بود. طی ماه‌های گذشته، واشنگتن با فشار سیاسی و طرح‌های پارلمانی، به دنبال تغییر ساختار این نیروی مردمی و ادغام آن به شکلی بی‌اثرکننده در ارتش عراق بود. اما این طرح با مخالفت گسترده مردم و گروه‌های مقاومت، ناکام ماند.
در اربعین امسال، بسیاری از مواکب و هیئت‌های عراقی، به شکل آشکار حمایت خود از حشدالشعبی را نشان دادند. تصاویر فرماندهان شهید، پلاکاردهایی با شعار «الحشد ضمان العراق» (حشد ضامن امنیت عراق)، و حضور پررنگ رزمندگان حشد در تأمین امنیت مسیرهای پیاده‌روی، نشان داد که واحد ملی عراق در برابر پروژه‌های تجزیه‌طلبانه و تضعیف مقاومت حفظ شده است.
این حضور، پیام آشکاری برای آمریکا و متحدانش داشت: همان مردمی که در اربعین گردهم می‌آیند، همان نیروی اجتماعی هستند که در میدان جنگ با داعش و دفاع از حاکمیت عراق، حشدالشعبی را به نیرویی شکست‌ناپذیر بدل کردند.
اربعین به عنوان موتور بازتولید قدرت نرم و سخت محور مقاومت
اربعین، صرفاً یک تجمع مذهبی نیست؛ بلکه در سطح راهبردی، موتور بازتولید همزمان قدرت نرم و سخت مقاومت است. در بُعد نرم، اربعین هویت مشترک، شبکه ارتباطی گسترده میان ملت‌ها، و سرمایه اجتماعی عظیمی تولید می‌کند که در بحران‌ها به میدان می‌آید. در بُعد سخت، این مراسم با تقویت روحیه جهادی، پیوند نیروهای مردمی با گروه‌های مقاومت را تحکیم می‌بخشد.
امسال، مسیر پیاده‌روی شاهد نشست‌های غیررسمی میان فعالان سیاسی، رهبران مذهبی و فرماندهان میدانی محور مقاومت بود. این همگرایی، بدون نیاز به سازوکارهای رسمی، امکان تبادل پیام و هماهنگی‌های سیاسی را فراهم می‌کند. در عمل، اربعین به یک فروم استراتژیک مردمی-مقاومتی بدل شده که دشمنان محور مقاومت را نگران کرده است.
اربعین ۱۴۰۴؛ پیام نهایی به دشمنان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای
پیام امسال اربعین برای رژیم صهیونیستی و آمریکا روشن بود:
محور مقاومت، علی‌رغم فشارها و جنگ‌ها، از نظر ایدئولوژیک و مردمی قوی‌تر شده است.
تلاش برای تضعیف اراده ملت‌های منطقه، با الهام از فرهنگ عاشورا شکست می‌خورد.
وحدت فراملی در مسیر کربلا، پاسخی عملی به سیاستهای تفرقه‌افکنانه دشمن است.
اربعین به دشمنان یادآور می‌کند که جنگ‌ها ممکن است موقتاً پایان یابند، اما روح مقاومت هر سال با شور بیشتری بازسازی می‌شود. اگر رژیم صهیونیستی در جنگ ۱۲ روزه نتوانست اراده غزه را بشکند، بخشی از علت آن را باید در فرهنگی جست که هر سال میلیون‌ها نفر را از سراسر جهان به سمت حرم حسین(ع) می‌کشاند.
اربعین ۱۴۰۴، نقطه تلاقی معنویت و سیاست، و نماد پیوند خون شهیدان کربلا با شهیدان غزه، لبنان، عراق و یمن بود. این مراسم، بار دیگر نشان داد که گفتمان محور مقاومت، نه فقط بر سلاح و تاکتیک، بلکه بر ریشه‌های عمیق اعتقادی و مردمی استوار است.
در شرایطی که دشمنان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای با جنگ، محاصره، و فشار سیاسی در پی تضعیف این جبهه‌اند، اربعین به مثابه یک رزمایش عظیم اجتماعی، اراده و انسجام ملت‌های مقاومت را به نمایش گذاشت. پیامی که از مسیر نجف تا کربلا به گوش همه رسید، این بود: ما ملت‌هایی هستیم که شکست را نمی‌پذیریم، زیرا در مکتب عاشورا آموخته‌ایم که مرگ با عزت بر زندگی با ذلت برتری دارد.
