الوقت- درحالی که جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا سعی دارد در مدت کوتاه باقی مانده تا انتخابات نوامبر، کارنامه سیاست خارجی خود را بهبود داده و شانس پیروزی در انتخابات را بالا ببرد اما برنامه‌های کاخ سفید این روزها به سد جمهوریخواهان کنگره برخورده که شمشیر را برای او از رو بسته‌اند.
جدال‌ها طی روزهای گذشته عمدتاً حول چگونگی و میزان کمکهای نظامی آمریکا به متحدان خارجی بوده است.
در همین رابطه، مایک جانسون رئیس مجلس نمایندگان آمریکا روز یکشنبه اعلام کرد گروهی از قانون گذاران جمهوری خواه کنگره، طرحی را ارائه دادند که در آن کمک مالی 17.6 میلیارد دلاری برای اسرائیل بدون هیچ گونه کمک اضافی برای اوکراین در نظر گرفته شده و کنگره قصد دارد هفته آینده درباره این لایحه رای گیری کند.
کمیته اعتبارات کنگره اعلام کرد این کمک مالی برای اسرائیل شامل بودجه‌ای برای کمک به تامین مجدد سیستم‌های دفاع موشکی، خرید سیستم‌های تسلیحاتی پیشرفته بیشتر و تولید مهمات توپخانه و دیگر مهمات مورد نیاز برای ادامه نبرد با حماس در خاورمیانه است.
در این سند، هیچ بودجه‌ای برای کمک به اوکراین در نظر گرفته نشده است، درحالی که مجلس سنا در حال کار بر روی لایحه‌ای دو حزبی در مورد امنیت مرزها و بسته کمکی است. لایحه جدید سنا ۲۰.۲۳ میلیارد دلار به امنیت مرزهای آمریکا، ۶۰.۰۶ میلیارد دلار کمک به اوکراین و ۱۴.۱ میلیارد کمک نظامی به رژِم صهیونیستی در نظر گرفته است. این لایحه قرار است روز چهارشنبه به رای گذاشته شود اما این قانون به دیوار مخالفت محافظه کاران برخورده است و بسیاری از جمهوریخواهان گفته‌اند که حتی به آن رای هم نخواهند داد.
در مقابل، کاخ سفید هم اعلام کرده که لایحه اعطای کمک ۱۷.۶ میلیارد دلاری به رژیم صهیونیستی و در عین حال مستثنی کردن اوکراین از کمک‌هالی مالی و نظامی را نمی‌پذیرد. کارین ژان پیر، سخنگوی کاخ سفید گفت: «دولت ماه‌ها است با گروهی از سناتورهای دو حزبی برای دستیابی به توافقنامه امنیت ملی که امنیت مرزهای ما را تأمین می‌کند و از مردم اوکراین و اسرائیل حمایت می‌کند، همکاری دارد. درحالی که حصول توافق با نمایندگان قریب‌الوقوع است، جمهوریخواهان کنگره آخرین مانور سیاسی بدبینانه خود را ارائه کردند». پییر در ادامه افزود: «امنیت اسراییل باید مقدس و مهم شمرده شود اما نباید به یک بازی سیاسی تبدیل گردد. بنابراین ما به شدت با این روش کاری که اقدامی برای تأمین امنیت مرزها انجام نمی‌دهد، کمکی به مردم اوکراین برای دفاع از خود نمی‌کند مخالفیم».
در این میان اگرچه رسانه ها به مناقشه بایدن و نمایندگان جمهوریخواه کنگره پیرامون کمکهای نظامی متمرکز شده‌اند اما به نظر می‌رسد سایه انتخابات ریاست جمهوری سال جاری بر بروز چنین شکاف‌هایی سنگینی می‌کند و باید در انتظار رویارویی‌های بیشتر کاخ سفید و کنگره در مسائل داخلی و خارجی تا زمان برگزاری انتخابات بود.
تنش بر سر مهاجران غیرقانونی
مسئله مهاجران در سالهای اخیر به مناقشه جدی بین دموکراتها و جمهوریخواهان تبدیل شده است. نمایندگان جمهوریخواه خواستار اقدام قاطع کاخ سفید برای جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی در مرز آمریکا و مکزیک هستند اما دموکراتها معتقدند که اقدامات سختگیرانه به مهاجرات لاتین تبار که دنبال پناهندگی هستند، آسیب می‌رساند.
هر چند در مورد مهاجرت، دولت بایدن و بسیاری از دموکراتها ایده اجرای دقیق مرزها را پذیرفته‌اند، اما دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا و متحدانش هر دو از اقدامات پیشنهادی انتقاد کرده‌اند و آنرا ناکافی می‌دانند. آنها همچنین استدلال کرده‌اند که روسای جمهور در حال حاضر از اختیارات کافی برای جلوگیری از عبور غیرقانونی مرزها برخوردار هستند اما اقدامی در این زمینه انجام نمی‌دهند. جمهوریخواهان احداث دیوار در مرز مکزیک را تنها راه موثر برای جلوگیری از ورود غیرقانونی مهاجران می‌دانند ولی دموکراتها با این اقدام مخالفند. بنابراین، مهاجرت یک مسئله اصلی در انتخابات ریاست جمهوری باقی خواهد ماند.
به گزارش شبکه سی ان بی سی، پیشنهاد مرزی دولت که ماه‌ها بر سر آن مذاکره کردند، با هدف کنترل سیستم پناهندگی است. این لایحه بازنگری اساسی در سیستم مهاجرتی با اقدامات اجرایی شدیدتر و سریعتر را پیشنهاد می‌کند. یعنی اگر تعداد مهاجران غیرقانونی به طور میانگین پنج روزه روزانه به بیش از 5000 نفر برسد، مقامات محلی به طور خودکار وارد عمل می‌شوند تا مهاجران را بدون فرصتی برای درخواست پناهندگی به مکزیک بازگردانند، اما اگر این تعداد به 4000 نفر برسد، ادارات وابسته به دولت می‌توانند از اختیار اخراج مهاجران استفاده کنند. بایدن، با اشاره به این اختیار، گفته است که از آن برای بستن مرزها به محض امضای لایحه به قانون استفاده خواهد کرد.
به گفته منابع آگاه از بسته مهاجرتی، این لایحه 18.5 میلیارد دلار به اجرای قوانین مهاجرت، از جمله استخدام هزاران افسر جدید برای ارزیابی درخواست‌های پناهندگی و همچنین صدها مامور گشت مرزی اختصاص می‌دهد. 1.4 میلیارد دلار از این مبلغ صرف پناهگاه‌ها و خدمات در شهرهای سراسر ایالات متحده می‌شود که در ماههای اخیر با هجوم مهاجران مقابله کرده‌اند.
با وجود این، اما جمهوریخواهان روی مسئله مهاجران پافشاری می‌کنند تا دولت را تحت فشار قرار دهند. ترامپ، محتمل‌ترین نامزد برای کسب نامزدی جمهوریخواهان برای رقابت با بایدن، کمپین شدیدی را علیه مهاجرت به راه انداخته است. جمهوریخواهان همچنین در تلاش برای استیضاح مقام ارشد مرزی دولت بایدن هستند که به اذعان آنها کنترل دقیقی بر مرزهای مکزیک ندارد.
زیر سوال بردن سیاست خارجی بایدن
اختلاف جمهوریخواهان با دولت بایدن از مسائل داخلی فراتر رفته و به عرصه سیاست خارجی هم رسیده است. یکی از موضوعاتی که جمهوریخواهان اکنون روی آن تمرکز کرده‌اند بحث حمایت‌های مالی و نظامی از رژیم صهیونیستی در برابر گروه‌های مقاومت است که این روزها بخش عمده‌ای از سیاست خارجی آمریکا را به خود اختصاص داده است.
مجلس نمایندگان پیشتر در ماه نوامبر بسته کمک نظامی به ارزش ۱۴.۵ میلیارد دلار را برای رژیم صهیونیستی تصویب کرده بود که مجلس سنا از پذیرش آن خودداری کرد و از آنجا که اکثریت سنا در اختیار دموکراتها است، شاید این بار هم دموکراتها این لایحه را تصویب نکنند.
تلاش جمهوریخواهان برای کمکهای فوری به رژیم صهیونیستی اگرچه در هفت دهه گذشته از سوی همه دولتهای دموکرات و جمهوریخواه انجام شده است و در این مسئله هیچ اختلاف نظری بین دو حزب وجود ندارد اما اکنون در آستانه انتخابات ریاست جمهوری، این مسئله به ابزار سیاسی تبدیل شده است.
از آنجا که دولت بایدن گفته که کمک به اسرائیل را بدون تصویب کمکهای مالی به اوکراین انجام نخواهد داد، لذا جمهوریخواهان از این فرصت استفاده کرده و می‌خواهند در صورت مخالفت دولت و دموکراتهای کنگره، به لابی یهودی اینگونه القا کنند که دموکراتها مخالف حمایت از رژیم صهیونیستی هستند، تا از این طریق با جلب نظر لابی یهودی در آمریکا، سرمایه‌داران یهود را به حمایت از نامزد جمهوریخواه مجاب کرده و زمینه شکست بایدن در انتخابات آتی را هموار کنند.
اختلاف کلیدی بر سر اوکراین
اگرچه جمهوریخواهان در ابتدای شروع جنگ اوکراین با سیاستهای بایدن در قبال روسیه همسویی داشتند و خواستار کمکهای گسترده غرب به کی‌یف بودند تا بتوانند رقیب سنتی خود را شکست دهند اما اکنون این مسئله هم به چالش جدی بین دو حزب تبدیل شده است و تعدادی از جمهوریخواهان در مقابل درخواست کمکهای بیشتر برای اوکراین ایستاده‌اند.
مایک جانسون بارها بر مرتبط بودن هر گونه کمک بیشتر به اوکراین با کنترل بیشتر بر مرزهای جنوبی آمریکا با مکزیک به منظور جلوگیری از عبور مهاجران غیرقانونی تاکید کرده است. میچ مک کانل، رهبر اقلیت سنا نیز همین اظهارات را بیان کرده است. لذا جمهوریخواهان کمک به اوکراین را به مسئله مهاجران گره زده‌اند و چون می‌دانند که دولت بایدن با درخواست جمهوریخواهان موافقت نخواهند کرد، می‌خواهند دموکراتها را ضد امنیت و منافع ملی معرفی کنند و این شعارها در آستانه انتخابات می‌تواند به کمک آنها بیاید.
لایحه سنا که کمک 60 میلیارد دلاری به اوکراین ارائه داده است، بهترین فرصت برای بایدن برای تامین مجدد کمکهای دوران جنگ به اوکراین است تا بتواند کارنامه سیاست خارجی خود را در ماههای منتهی به انتخابات بهبود بخشد اما جمهوریخواهان چوب لای چرخ دولت گذاشته‌اند تا نتواند از این فرصت برای ارتقای جایگاه خود در بین افکارعمومی بهره بگیرد.
از آنجایی که کنگره با تصویب ده‌ها میلیارد دلار کمک به اوکراین مخالفت کرده است، دولت ارسال محموله مهمات و موشک به کی‌یف را متوقف کرده و ارتش اوکراین در ماههای اخیر در وضعیت بدتری قرار گرفته است و مقامات کی‌یف هر روز هشدار می‌دهند که اگر کمکهای غرب به آنها نرسد، روسیه پیروز خواهد شد.
جمهوریخواهان بر این باورند که سیاستهای بایدن در اوکراین شکست خورده است و الآن روسیه 15 درصد خاک اوکراین را تصرف کرده و هر گونه تلاش برای عقب راندن روسها بی‌فایده است. لذا، حاضر نیستند ده‌ها میلیارد دلار دیگر را روی کشوری سرمایه گذاری کنند که هیچ امیدی به پیروزی آن در برابر روسیه نیست.
اکنون بحران اوکراین به «پاشنه آشیل» سیاست خارجی دولت بایدن تبدیل شده است و این مسئله بدون تردید در مناظره‌های انتخاباتی در ماههای آینده بین بایدن و نامزد جمهوریخواهان، یکی از محورهای اصلی خواهد بود و جمهوریخواهان آنرا همچون پتکی بر سر دولت بایدن خواهند کوبید که با وجود صدها میلیارد دلار کمک، نتوانست روسیه را شکست دهند. ترامپ بارها از سیاستهای بایدن در قبال اوکراین به شدت انتقاد کرده و گفته که دموکراتها امنیت ملی آمریکا و جایگاه این کشور در جهان را متزلزل کرده‌اند.
انتقادات گسترده جمهوریخواهان از دولت بایدن فقط به بحران اوکراین مربوط نمی‌شود بلکه به همه امور سیاست خارجی تسری پیدا کرده است. در ماجرای حمله اخیر جنگنده‌های آمریکایی به مقر گروه‌های مقاومت در عراق و سوریه که در واکنش به کشته شدن سه سرباز آمریکایی در اردن انجام شد، جمهوریخواهان از ضعیف و دیر بودن آن به شدت انتقاد کردند. از نظر جمهوریخواهان این نوع حملات بازدارندگی و امنیت آمریکایی‌ها را تضمین نمی‌کند.
در حال حاضر، بایدن بر اساس نظرسنجی‌ها شانس کمتری برای پیروزی در انتخابات دارد و جمهوریخوان با اطلاع از این موضوع با گره زدن کمک مالی به اوکراین به مسئله مهاجرت، سعی دارند عملکرد بایدن در عرصه داخلی و سیاست خارجی را ناکارآمد نشان داده و در انتخابات آتی به نفع خود بهره‌برداری کنند.
