الوقت- پس از چند ماه توقف مذاکرات رسیدن به توافق کامل صلح میان عربستان سعودی و یمن با میانجی‌گری عمان، بار دیگر با سفر هیئتی از مسقط به صنعا مرحله جدیدی از پیشبرد گفتگوها در جهت اولاً جلوگیری از فروپاشی توافق آتش بس و ثانیاً حل و فصل مسائل باقی مانده از بحران یمن در حال شروع شدن است.
شروع دور جدیدی از تحرکات دیپلماتیک عمانی‌ها در پرونده یمن پس از آن صورت می‌گیرد که از یکسو هانس گراندبرگ فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور یمن با سفر به منطقه و بازدید وی از ریاض، صنعا و سپس مسقط خواستار شروع مجدد تلاش‌های دیپلماتیک برای تحقق راه حل سیاسی شد و از سوی دیگر با اولین حضور وزیر خارجه ایران در خاک عربستان سعودی پس از قطع روابط دیپلماتیک دو کشور در سال 1394 (2016) پیشبرد پرنده صلح در یمن به عنوان یکی از مهمترین محورهای رایزنی‌های حسین امیرعبداللهیان در جده اعلام شده است.
اما اگرچه تلاقی این دو رویداد با سفر هیئت عمانی، در ظاهر نشانه‌های پیشرفت محسوس در تلاش‌های میانجی‌گرایانه این هیئت را پررنگ‌تر از قبل کرده است اما با این حال عدم حضور هیچ نماینده ای از سوی عربستان سعودی همراه با عمانی‌ها برخلاف دور قبلی مذاکرات در ماه آوریل، همچنان نشان از موانع بزرگ و کار بسیار سخت هیئت عمانی و تداوم بن بست کنونی می‌باشد. موضوعی که به نظر می‌رسد به بروز اختلافات میان عربستان سعودی و عمان در مورد نگاه به شیوه و اهداف پیشبرد مذاکرات باز می‌گردد.
استقبال مشروط صنعا از سفر هیئت عمانی
ورود هیئت عمانی به صنعا با استقبال و اعلام حمایت مقامات انصارالله نسبت به دور جدید مذاکرات و میانجی‌گری مسقط همراه بود تا پس از چند هفته هشداردهی و تهدید متجاوزان صنعا نشان دهد همچنان به راه حل سیاسی و مسالمت آمیز برای رسیدن به صلح پایدار پایبند است.
محمد عبدالسلام، سخنگوی انصارالله و رئیس هیأت مذاکره کننده دولت نجات ملی یمن، با استقبال از سفر هیئت عمانی گفت که این هیئت برای ارزیابی مرحله کنونی و از سرگیری روند مذاکرات، که مهمترین آنها رسیدگی به پرونده های بشردوستانه از جمله پرداخت حقوق کارمندان دولت است، در صنعا حضور یافته است.
عبدالسلام با اشاره به موضوع «باز کردن فرودگاه‌ها و بنادر و پرداخت حقوق کارمندان دولت» به عنوان مهمترین اولویت‌های پرونده بشردوستانه یمن گفت: «در طول این سفر، برای احیای روند مذاکرات در چارچوب یک چشم‌انداز روشن که به فوری‌ترین پرونده‌های بشردوستانه که هر شهروند یمنی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، رایزنی‌هایی خواهیم داشت».
وی افزود: باید بهبود وضعیت فرودگاه و بنادر و رفع بسیاری از محدودیت‌ها آغاز شود زیرا محاصره همچنان در همه سطوح برقرار است.
عبدالسلام همچنین «چهارگانه متجاوز» آمریکا، انگلیس، عربستان سعودی و امارات را به کارشکنی در حل پرونده بشردوستانه متهم کرد.
از طرف دیگر علی القحوم، یکی دیگر از اعضای دفتر سیاسی انصارالله در توئیتی در شبکه اجتماعی ایکس (تویتر سابق) گفت: «صنعا از سفر هیئت میانجی عمانی استقبال کرد و بدین طریق دوباره پیام حسن نیت خود را فرستاد».
وی با اشاره به در اولویت بودن رفع گره‌های موجود در پرونده‌های بشردوستانه خاطرنشان کرد: «از جمله پرونده های برجسته بشردوستانه می توان به پرداخت حقوق، آزادی زندانیان، بازگشایی فرودگاه ها و بنادر، رفع کامل محاصره، توقف تجاوز، خروج نیروهای خارجی، بازسازی و غرامت جنگ برای دستیابی به صلح عادلانه اشاره کرد».
وی حصول پیشرفت در این موضوعات را مقدمه و پیش‌شرط حرکت به سوی مرحله بعدی بعنی دستیابی به راه حل سیاسی جامع و گفتگوی یمنی-یمنی برای دوره انتقالی تحت اراده و رهبری یمنی‌ها و با حمایت بین المللی و بدون دخالت خارجی دانست.
انصارالله پیش از این اعلام کرده بودند که با ریاض برای توقف دائمی جنگ به توافق رسیده و این موضوع منوط به پایبندی ریاض به تعهدات خود در مورد پرداخت حقوق کارمندان و افتتاح فرودگاه صنعا و بنادر یمن است.
بازی برد- باخت؛ برداشت یمن از توافق آتش بس
دور جدید تحرکات منطقه ای و بین المللی برای پیشبرد صلح در یمن پس از ان صورت می‌گیرد که طی هفته‌های اخیر به واسطه سیل تهدیدات صنعا علیه متجاوزان نگرانی‌ها در مورد شروع مجدد درگیری بالا گرفت.
جدیدترین این تهدیدها از سوی عبدالملک الحوثی، رهبر انصارالله در 22 مردادماه خطاب به سعودی‌ها بود که طی آن رهبر انصارالله اعلام کرد صنعا آماده هدف قرار دادن «نئوم سیتی»، مهمترین پروژه آینده‌نگرانه و پرهزینه عربستان در چارچوب سند "چشم انداز 2030" است.
صنعا همچنین از قصد خود برای توسعه زرادخانه نظامی دریایی خود خبر داد و نسبت به در تیررس بودن پایگاه‌های ائتلاف متجاوزان در دریای سرخ و اقیانوس هند توسط موشک‌ها و پهبادهای یمنی هشدار داد.
علت این موج هشدارهای یمن برداشت صنعا از نابرابر بودن نتایج و فواید توافق آتش بس در شرایطی که ریاض از اجرای تعهدات خود سر باز می‌زند، است. در واقع آتش بس این شرایط را فراهم آورده که عربستان از گزند حملات پهبادی و موشکی یمن در امان باشد اما همچنان از صادرات فرآورده های نفتی که منبع اصلی درآمد صنعا است، ممانعت می کند. همچنین نیروگاه های برق به دلیل کمبود سوخت به طور روزانه تعطیل می شوند. همچنین در شرایطی که بنادر یمن همچنان در محاصره قرار دارند، سازمان جهانی غذا اخیراً اعلام کرد که تنها 1 کودک از هر 5 کودک یمنی که با سوء تغذیه دست و پنجه نرم می‌کنند، کمک های مورد نیاز را دریافت می کنند.
در اواخر ژوئیه، مهدی المشاط، رئیس شورای عالی سیاسی یمن، با اعلام به بن بست رسیدن مذاکرات به دلیل اصرار طرف سعودی برای کنترل درآمدهای نفتی یمن گفت: «مذاکرات به دلیل اختلاف نظر بر سر سازوکار مورد نظر عربستان برای پرداخت حقوق کارمندان دولت که از سال 2016 پرداخت نشده است، شکست خورد.»
به گفته مشاط، عربستان به دنبال آن بود تا حقوق‌ها را از منابع مالی خود بپردازد و ثروت نفتی یمن را به بانک مرکزی خود منتقل کند. این در حالی است که پرداخت حقوق کارمندان یکی از مهم ترین شروط انصارالله برای تداوم آتش‌بس بوده است.
لذا در چنین شرایطی که صنعا منافع خود را در تداوم وضعیت «نه جنگ و نه صلح» در خطر می‌بیند و به نظر می‌رسد که حضور هیئت عمانی آخرین فرصتی است که انصارالله برای حل مشکلات از طریق دیپلماتیک به طرف سعودی می‌دهد، اصرار ریاض به طرح‌های شکست خورده گذشته و آزمودن مسیر فشار اقتصادی برای دستیابی به امتیاز در میز مذاکرات می‌تواند به وخیم شدن اوضاع و شروع دور جدیدی از درگیری‌ها بیانجامد.
