الوقت- تحرکات سفیر آمریکا در عراق این روزها زیر ذرهبین رسانهها و سیاسیون این کشور قرار گرفته است که عمدتاً دیدارهای متعدد و اظهارنظرهای پی در پی النا رومانسکی در مورد تحولات داخلی عراق را مصداق مداخلهجویی و نقض حاکمیت ملی کشور میزبان توسط سفارت آمریکا اعلام میکنند.
النا رومانسکی که از ژوئن سال 2022 مسئولیت سفارت آمریکا در عراق را به عهده گرفته است پیش از این در کویت و در بخش مبارزه با تروریسم در وزارت خارجه آمریکا کار کرده بود.
سفیر آمریکا فهرست بلندبالایی از دیدارهای خود در چهار ماه گذشته با مقامات و مسئولین عراقی منتشر کرده است که شامل حداقل 45 قرار ملاقات از جمله 10 دیدار با نخست وزیر و جلسات متعدد با رئیس جمهور، وزرای دفاع، دارایی، نفت، برنامه ریزی، فرهنگ، امور خارجه، محیط زیست، مهاجرت، دادگستری و برق بوده است.
علاوه بر این وی بیش از یک بار با رئیس بانک مرکزی و قاسم الاعرجی مشاور امنیت ملی ملاقات کرده است.
این تحرکات موجب شده تا به گفته رسانههای عراقی نمایندگان پارلمان به ماجرای این دیدارهای خانم سفیر ورود جدی کرده و مانع دخالت سفیر آمریکا در امور داخلی عراق شوند و همچنین در راستای تلاش برای اخراج وی، «فواد حسین»، وزیر امور خارجه را به مجلس فرا خوانند. بر اساس این گزارش، درخواست فرا خواندن «فواد حسین» وزیر امور خارجه عراق به پارلمان این کشور برای ارائه توضیحات درباره اقدامات مداخله جویانه «آلینا رومانوفسکی» سفیر آمریکا در بغداد، طی نامهای که دفتر «حسن سالم» رئیس فراکسیون پارلمانی «صادقون» خطاب به ریاست پارلمان صادر کرده، مطرح شده است.
همچنین در همین رابطه، «محمود الحیانی»، عضو فراکسیون الفتح به رهبری «هادی العامری» ضمن مخالفت با سفرها و دیدارهای سفیر امریکا و توصیف آن به عنوان دخالت در امور داخلی عراق، اظهار داشت: به هنگام دیدار با همه سفرای موجود در عراق باید قانون اساسی و دیگر قوانین رعایت شود، مداخلات سفیر امریکا در امور داخلی عراق کاملا مردود است.
از سوی دیگر، «محمد الصیهود»، عضو ائتلاف دولت قانون به رهبری «نوری المالکی» از دولت خواست در قبال این تحرکات سفیر امریکا و دخالت آشکار وی در امور داخلی عراق موضع مشخصی اتخاذ کند.
«سعود الساعدی»، رئیس فراکسیون حقوق، شاخه سیاسی گردانهای حزبالله عراق با درخواست از وزارت خارجه برای تحویل یادداشت اعتراض به سفارت امریکا و ممانعت از دخالت سفیر در امور قانونگذاری و اجرایی، تاکید کرد: ما نقض حاکمیت عراق را محکوم میکنیم و خواستار احترام به قانون اساسی و قوانین بین المللی هستیم.
«احمد الکنانی»، عضو فراکسیون صادقون به عنوان شاخه سیاسی عصائب اهل حق ضمن توصیف تحرکات سفیر امریکا به «نقضی تحریک کننده»، تاکید کرد: آنچه که سفیر در عراق انجام می دهد جزء مسئولیتها و تخصص وی نیست بلکه دخالت در امور پارلمان و دولت است و اقدام المندلاوی به عنوان معاون رئیس پارلمان در دیدار با سفیر امریکا و رایزنی با وی درباره قوانین در دست بررسی قابل سرزنش است.
بالا گرفتن انتقادات از دخالت واشنگتن در امور عراق، پس از آن تشدید شده که در ماههای اخیر تحرکات آمریکا برای تحت شعاع قرار دادن مراودات اقتصادی عراق بویژه با ایران به تلاطمات ارزی چالشبرانگیزی برای اقتصاد عراق منجر شد.
در اوایل سال جاری میلادی (دی ماه 1401) خزانه داری آمریکا ۱۴ بانک عراقی را از مکانیسم انتقال بانکی جهانی موسوم به «سوئیفت» محروم کرد و فدرال رزرو از نوامبر ۲۰۲۲ محدودیت های شدیدی را برای تراکنش های دلاری توسط بانک های تجاری عراق اعمال نمود. اعمال این ممنوعیتها در حالی که به بیش از 80 درصد از حواله های روزانه در عراق به دلار است موجب کاهش عرضه دلار و در نتیجه افزایش نرخ آن تا بیش از 30 درصدی یعنی تا 1700 دینار در ازای هر دلار آمریکا شد.
ایالات متحده عراق را برای دستیابی به ذخایر 100 میلیارد دلاری خود، به پایبندی به قوانین مبارزه با پولشویی و مقررات مبارزه با تامین مالی ضدتروریسم و همچنین تبعیت از تحریمهای آمریکا علیه ایران و روسیه تحت فشار قرار داده است.
حتی توافق اخیر میان وزارت خزانه داری آمریکا با بانک مرکزی عراق همچنان التهاب بازار از آینده را از بین نبرده زیرا برخی منابع فاش کردند که بانک فدرال آمریکا تنها سه ماه به عراق مهلت داده تا این شروط را عملی کند.
این فشارها در حالی است که ایران حضور پررنگی در بازار اقتصادی و انرژی (برق و گاز) عراق دارد و به گفته معاون اقتصادی وزیر خارجه در شهریور ماه سال جاری حجم صادرات ایران به عراق 14 میلیارد دلار بوده است. بنابراین مشخص است که تجارت پررونق با عراق نقش مهمی در کم اثر کردن تحریمهای نامشروع و یکجانبه آمریکا علیه تهران داشته است.
با این حال سفیر آمریکا با انتشار موضوع گفتگوهایش با مقامات عراقی و همچنین متن سخنرانیهایش در نشستهای مشترک شرکتهای اقتصادی دو کشور، میخواهد اینگونه وانمود کند که خیرخواه منافع عراقیها و همکاری با دولتمردان این کشور در اموری همانند ایجاد اشتغال، فعال کردن بخش خصوصی، مبارزه با فساد و ثبات مالی و... میباشد. اما بخش زیادی از جریانهای شیعه عراقی در پارلمان دخالتهای واشنگتن با محوریت نقشآفرینی سفیر این کشور را نه تنها به صلاح منافع ملی عراق نمیدانند بلکه آن را نشانه تلاش واشنگتن برای حفظ سلطه سیاسی و اقتصادی پس از پایان اشغال نظامی عنوان میکنند.
انتقاد هدفدار جناح صدر
اما با وجود آنکه انتقادات از مواضع و تحرکات مداخلهآمیز سفیر آمریکا مورد انتقاد سیاسیون شیعه عراق قرار گرفته است، انتقادات رسانهها و چهرههای نزدیک به جریان صدر، از آبشخور دیگری نیز سرچشمه میگیرد.
سایتهای نزدیک به جنبش صدر کمپین سازمانیافتهای را با هشتگ «چارچوب هماهنگی پسر سفیر» راهاندازی کردند که کنایه ای به دیدارهای برخی از چهرههای برجسته چارچوب هماهنگی با سفیر آمریکا بوده است. مقصود حامیان صدر برجسته کردن تناقض رفتاری رهبران چارچوب هماهنگی با مواضع ضدآمریکایی گذشته آنان بویژه در دولت پیشین مصطفی الکاظمی است که مورد حمایت جنبش صدر بود و روابط نزدیک آن با واشنگتن در فضای پس از ترور فرماندهان پیروزی با انتقادات گسترده افکار عمومی مواجه بود.
پیش از آن، گزارش شده بود که چارچوب هماهنگی با گسترش خط لوله نفت به عقبه به درخواست واشنگتن موافقت کرده است.
علاوه بر این، در جریان برملا شدن دیدارهای سفیر آمریکا نام عمار الحکیم، رئیس «جریان حکمت» و حیدر العبادی رهبر «ائتلاف نصر» نیز دیده میشود.
با وجود ادعای صدریها که برای تحت فشار قرار دادن چارچوب هماهنگی و کاهش محبوبیت این ائتلاف در میان افکار عمومی صورت میگیرد، اما وزارت خزانه داری آمریکا پیش از این فالح الفیاض، رئیس الحشد، و قیس الخزعلی، رهبر این اتحادیه را تحریم کرده بود و اکثریت جناح پارلمانی چارچوب هماهنگی خواستار نظارت و کنترل بیشتر بر فعالیتهای سفیر آمریکا و کاهش مداخلات سفارت آمریکا در امور داخلی این کشور هستند.