اقدام پوتین نه تنها غرب را به سوی گردن نهادن و امضای توافقنامه امنیتی با مسکو ترغیب نمی‌کند بلکه بحران میان روسیه و غرب را تشدید کرد. واقعیت امر این است که در قرن بیست و یکم تهدید یکپارچگی یک کشور مستقل همانند اوکراین و متعاقب آن درخواست از غرب برای توافق فاقد معنا و موضوعیت می‌باشد. با این اوصاف، امکان عقب‌نشینی روسیه از تصمیم اخیر خود وجود دارد.
الوقت - تصمیم «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه در به رسمیت شناختن استقلال جمهوری‌های خودخوانده «دونتسک» و «لوهانسک» از اوکراین در شامگاه دوشنبه، همچون یک بمب خبری موجبات واکنش کشورهای مختلف را به همراه داشته و این رخداد را به تیتر اول تمامی رسانه‌ها در سطح بین‌المللی تبدیل کرده است. کشورهای غربی و متحدان کی‌یف با قاطعیت تمام تصمیم پوتین را محکوم کرده و حتی موضوع به شواری امنیت سازمان ملل نیز کشیده شده است.
بر خلاف رویکرد کشورهای غربی، مسکو از متحدان خود و سایر کشورهای جهان درخواست کرده که استقلال این دو جمهوری خودخوانده را به رسمیت بشناسند که با پاسخ مثبت و البته محدود برخی کشورها همراه شده است. یا این اوصاف، اکنون علل تصمیم ولادیمیر پوتین و تبعات آن در مقام مساله‌ای جدی برای افکار عمومی و ناظران سیاسی مطرح شده است. در همین راستا، «الوقت» در پی‌گیری این مساله مهم دیدگاه حسن بهشتی‌پور، کارشناس مسائل روسیه را جویا شده است.
اشتباه تاریخی پوتین در قبال استقلال «دونتسک» و «لوهانسک»
حسن بهشتی‌پور پیرامون دلایل اتخاذ تصمیم پوتین برای به رسمیت شناختن استقلال جمهوری‌های خودخوانده «دونتسک» و «لوهانسک» از اوکراین، ضمن اشتباه تاریخی خطاب قرار دادن تصمیم رئیس‌جمهور روسیه، گفت: «واقعیت امر این است «دونتسک» و «لوهانسک» وضعیتی مشابه با کریمه ندارند. هر چند اکثریت جمعیت این دو استان روس‌تبار هستند اما اشغال کردن سرزمین یک کشور مستقل دیگر و اعزام نیروی زمینی به آنها که عملا جدایی‌طلب هستند، سطح تهدید را علیه دیگری افزایش می‌دهد. آنچه که پوتین اعلام می‌کند، تحت عنوان مقابله با عضویت اوکراین در سازمان ناتو قابل توجبه است اما واقعیت این است که رجوع به مفاد توافق مینسک برای حل وفصل بحران اوکراین می‌توانست راه‌حل اصلی باشد. اکنون پذیرش استقلال این دو استان مغایر تمامی توافقات و قواعد بین‌المللی می‌باشد.
تصمیم یک‌جانبه پوتین بر خلاف انتقاد خود از یک‌جانبه‌گرایی آمریکایی
وی افزود: «بر خلاف توافق دسامبر 1991 در آلماتی که جمهوری‌های حاضر در اتحاد جماهیر شوری پذیرفتندف مرزهای داخلی و بین‌المللی یکدیگر را به رسمیت بشناسند و بدون وقوع بحران 15 کشور جدید متولد شدند، تصمیم اخیر پوتین برای به رسمیت شناختن دو استان «لوهانسک» و «دونتسک» وضعیت را به شدت بغرنج کرده و سطوح بحران را به حداکثر ممکن افزایش داده است. در ضمن دولت روسیه طی دهه‌ها گذشته منتقد اصلی یک‌جانبه‌گرایی آمریکا در نظام بین‌الملل بوده است لذا اکنون انتظار این بود که کرملین مساله را به سازمان ملل و شورای امنیت ارجاع دهد اما اکنون تصمیم روسیه خارج از اصول توافق جهانی می‌باشد. حتی اگر منطق مسکو را مبنی بر در تهدید بودن امنیت ملی‌اش در پرتو گسترش ناتو را بپذیریم، راه‌حل اتخاذ شده را می‌توان بسیار اشتباه مورد ارزیابی قرار داد. بنابراین بر این باور هستم که در نتیجه تصمیم اخیر پوتین، روسیه قافیه را هم در عرصه جنگ نرم و هم در عرصه جنگ سخت خواهد باخت.»
استقبال لندن و واشنگتن از تصمیم پوتین
این کارشناس مسائل روسیه در بخشی دیگر از گفته‌های خود در ارتباط با سناریوهای محتمل کشورهای اروپایی و آمریکا برای مقابله با تصمیم اخیر پوتین اظهار داشت: «تصمیم اخیر پوتین در راستای رغبت و خواسته آمریکا و انگلس بود؛ ریرا این دو کشور به شدت در پی یافتن بهانه بیشتر برای گسترش نفوذ ناتو در نظام بین‌الملل بودند و اکنون در نتیجه تصمیم پوتین این بهانه و ابزار در اختیارشان قرار گرفته است. در سطحی دیگر، در نتیجه تحریم‌های احتمالی انگلیس و آمریکا، احتمالا بحران انرژی گریبان‌گیر اروپا خواهد شد که به هیچ عنوان با منافع آلمان و فرانسه همراهی ندارد. در سطحی دیگر، کشورهای اروپایی به شدت نگران این مساله هستند که سناریوی کنونی در اوکراین، برای آنها در آینده نه چندان دور تکرار شود. هر چند احساس تهدید روسیه در ممانعت از اجرایی شدن نقشه شوم گسترش ناتو در شرق اروپا توسط آمریکا قابل درک است اما به هیچ عنوان این امر توجیهی برای تصمیم همراه با عجله پوتین نبوده و نخواهد بود. اساسا تغییر ژئوپلیتیک منطقه نه تنها برای کشورهای اروپایی بلکه برای روسیه نیز به عنوان کشوری که با مسائل جدایی‌طلبی در مناطق مختلف خود همانند چچن و داغستان مواجه است، می‌تواند پدیده‌ای خطرناک باشد.»
پوتین و احتمال عقب‌نشینی از موضع رادیکال خود
بهشتی‌پور در بخشی دیگر از اظهارات خود پیرامون امکان عقب‌نشینی پوتین از تصمیم اخیر خود تصریح کرد: «اقدام پوتین نه تنها غرب را به سوی گردن نهادن و امضای توافقنامه امنیتی با مسکو ترغیب نمی‌کند بلکه بحران میان روسیه و غرب را تشدید کرد. واقعیت امر این است که در قرن بیست و یکم تهدید یکپارچگی یک کشور مستقل همانند اوکراین و متعاقب آن درخواست از غرب برای توافق فاقد معنا و موضوعیت می‌باشد. با این اوصاف، امکان عقب‌نشینی روسیه از تصمیم اخیر خود وجود دارد. در نتیجه تصمیم اخیر پوتین شاهد ریزش بزرگ در بازار بورس روسیه و نیز کاهش ارزش روبل در برابر دلار بوده‌ایم. واقعیت امر این است که اقتصاد روسیه با اقتصاد جهانی گره خورده و تحریم‌های آتی غرب می‌تواند وضعیت را بیش از پیش برای پوتین دشوار کند.
امکان وقوع جنگ بزرگ وجود ندارد
این کارشناس مسائل روسیه در بخشی پایانی اظهارات خود در ارتباط با امکان وقوع جنگ گفت: «آمریکا و انگلستان به شدت نسبت به کشاندن روسیه به جنگ اوکراین رغبت دارند؛ زیرا لطمات هر دو طرف در راستای منافع آنها خواهد بود. با این اوصاف، امکان ورود مسکو با جنگ فراگیر با اوکراین بسیار بعید به نظر می‌رسد. جنگ اساسا به ضرر روسیه، وکراین، آلمان، فرانسه و شرق اروپا است اما آمریکا در پی آن است که قرارداد نورداستریم 2 را به کلی نابود کند و زمینه لازم برای پذیرش عضویت اوکراین در ناتو را فراهم نماید.
