پایگاه تحلیلی الوقت - شهر مقدس و مذهبی نجف روز دوشنبه 17 آبان ماه با یک فتوای تاریخی شروع شد. روز دوشنبه رسانههای عراقی به نقل از دفتر مرجع جهان تشیع خبر دادند: هر نوع تجارت با کالاها و تولیدات اسرائیلی یا حامی رژیم صهیونیستی حرام است. در این گزارش افزوده شده که در پاسخ به استفتای صورتگرفته در مورد نحوه تعامل تجاری با این نوع کالاها و مجاز بودن داد و ستد با مراکز یا فروشگاههایی که برخی از سود خود را به حمایت از اسرائیل اختصاص میدهند تأکید شده است: تعامل و داد و ستد با تولیدات اسرائیلی و تولیدات شرکتهایی که بهصورت مؤکد ثابت میشود از اسرائیل حمایت مؤثری دارند، جایز نیست.
این حکم دینی در عراق کمتر از یک ماه پس از برگزاری نشستی در اربیل درباره رژیم صهیونیستی منتشر شده است.
بن بست اربیل
در اوایل مهرماه امسال، اربیل عراق میزبان نشستی درباره عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی بود. این نشست به صورت غیردولتی بود، اما واکنشهای بسیاری را به همراه داشت. در همان زمان انتشار این خبر طیفهای مختلف عراقی حتی در داخل اقلیم را در شوک فرو برد و جدال بزرگی را برانگیخت، تا آن جا که مسئولان عراقی برای بازداشت و مجازات برگزار کنندگان این نشست وارد اقدام شدند. بسیاری از کارشناسان هم در آن زمان اعلام کردند که پشت پرده نشست اربیل که با عنوان «نشست صلح و استرداد» برگزار شد و شخصیتهای نا شناختهای در آن حضور داشتند، نشان دهنده فریبی است که تلاش میکرد جلسه مذکور را گفتگویی بین ادیان و دعوتی برای صلح و مبارزه با تروریسم بداند و در نهایت در وادی عادی سازی وارد شود.
به اعتقاد بسیاری نشست اربیل تحت عنوان عادی سازی روابط با تل آویو اقدامی بود که از سوی نیروهای وابسته به امارات در عراق دنبال شد، هرچند در نهایت با واکنش دولت بغداد عقیم ماند.
گستره اجتماعی و سیاسی فتوای آی الله سیستانی
گهگاهی برخی زمزمهها درباره رابطه با تل آویو از برخی محافل نزدیک به غرب در عراق شنیده میشود، هرچند این گروهها با آگاهی از مخالفت افکارعمومی عراق جرات عرض اندام را ندارند. در عین حال فتوای اخیر آیت الله سیستانی درباره تحریم کالاهای اسرائیلی می توان واکنشی به همین زمزمهها دانست. در عراق همیشه مرجعیت نقش تعیین کننده در روند تحولات سیاسی و اجتماعی و تاریخ این کشور داشته است و در حال حاضر فتوای اخیر مرجعیت شیعه هرگونه گامی در مسیر عادی سازی روابط با تل آویو را ناکام خواهد گذاشت.
در عین حال مقلدان و دوستداران مرجع عالیقدر، آیت الله سیستانی نه فقط در عراق بلکه در سایر کشورهای منطقه و حتی مسلمانان غربی و اروپایی بسیار گسترده و زیاد است و از این رو فتوای اخیر ابعاد گستردهای حتی خارج از عراق خواهد داشت. از این رو این مخاطب این فتوا را نه در عراق بلکه در میان جهان اسلام می توان دانست.
به عبارت دیگر، فتوای آیت الله سیستانی نه تنها در عراق افکارعمومی را علیه هرگونه اقدام و گامی در مسیر سازش با تل آویو بسیج خواهد کرد و باعث خواهد شد تا هیچ دولتی حتی غرب گرا در عراق قادر به مطرح کردن موضوع عادی سازی روابط با تل آویو نباشد، بلکه بار سازش گری با صهیونیست ها در سایر کشورهای اسلامی منطقه را نیز افزایش خواهد داد و هزینه سازش با تل آویو را بسیار بیشتر از گذشته خواهد کرد. این فتوا همچنین جنبههای وحدت بخش و همبستگی با مردم فلسطین را نیز دارد و فلسطینیها که طی سالهای گذشته همواره حمایت حداقلی از دولتهای وابسته عربی دیده بودند، حال با فتوای آیت الله سیستانی پشت گرم به حمایت برادران مسلمان خود در دیگر کشورها باشند و نوعی وحدت اسلامی را باردیگر بتوان در این فتوای تاریخی و ارزشمند میان مذاهب مختلف اسلامی مشاهده کرد.
در عین حال، صهیونیستها نیز نسبت به ابعاد نفوذ فتوای آیت الله سیستانی و به طور کلی تر جایگاه پرقدرت مرجعیت در جهان اسلام باخبر هستند و پیشتر نیز تارنمای اسرائیلی «دیبکا» در سال۲۰۱۹، جایگاه مرجعیت را به عنوان «دشمن پنهان» توصیف کرده بود که پروژه «اسرائیل بزرگ» را تهدید میکند. در این گزارش آمده بود: «خطر واقعی که دولت عبری با آن روبرو است، از طرف ایران نیست؛ چرا که ایرانیان دشمنان آشکار ما هستند، ولی خطر ترسناک از طرف عراق است و مشخصا از شهر مقدس نجف و نزد مسلمانان شیعه».این گزارش افزوده بود که آیتالله علی سیستانی، بنیانگذار الحشدالشعبی و صاحب فتوای "جهاد کفایی" یک مانع بزرگ در برابر منافع راهبردی اسرائیل است که درست مصداق تئوری دشمن پنهان است. این تارنمای اسرائیلی همچنین به « قدرت آیت الله سیستانی برای بسیج ۴ میلیون رزمنده در چند روز و از سراسر جهان با فتوای دو کلمهای» اشاره کرده و نوشت: « این فتوا را حتی مقلدان دیگر مراجع بزرگ در نجف، کربلا، قم و مشهد و شهرهای دیگر عمل کردند، و این یک رویداد نادر است» « او چندین مؤسسه آموزشی، خدماتی و مالی ایجاد کرده که دامنه فعالیت آنها از مؤسسات دولت عراق نیز گستردهتر است بلکه در بعضی موارد به دولت نیز کمک میکنند.»
