سیاستمداران و شهروندان ترکیه به این باور رسیدهاند که دیگر اردوغان نمیتواند کشور را مدیریت کند. لذا به جرات میتوان از رو به پایان بود عمر سیاسی او سخن به میان آورد و در آینده نه چندان دور امکان وقوع شورش اجتماعی و حتی دخالت ارتش وجود دارد.
الوقت - رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در شامگاه 23 اکتبر 2021 (اول آبان 1400) در تصمیمی بی سابقه سفرای ۱۰ کشور از جمله آلمان و ایالات متحده که خواستار آزادی «عثمان کاوالا» شده بودند، عنصر نامطلوب معرفی و خواستار اخراج آنها شد. عنصر نامطلوب، اصطلاحی است که در دیپلماسی به کار میرود و به معنای اولین قدم قبل از اخراج است.
این تصمیم متعاقب این امر اتخاذ شد که در سهشنبه هفته پیش سفارتخانههای آمریکا، کانادا، فرانسه، فنلاند، دانمارک، آلمان، هلند، نیوزلند، نروژ و سوئد خواستار آزادی کاوالا تاجر ترکیهایی شدند که به دلیل نقش ادعایی در اعتراضات سال ۲۰۱۳ و تظاهراتهای بعدی آن، چهار سال است در زندان به سر میبرد. همچنین، رئیسجمهور ترکیه پیشتر روز پنجشنبه سفیران آلمان، آمریکا و ۸ کشور غربی دیگر را که در امور داخلی ترکیه مداخله کرده بودند به اخراج تهدید کرده بود. اکنون این تصمیم اردوغان با واکنش شدیداللحن در سطح خارجی همراه شده و چرایی این تصمیم اردوغان مورد توجه ناظران سیاسی قرار گرفته است.
در راستای پیگیری این مساله «الوقت» با حسن هانیزاده کارشناس مسائل بینالملل گفتگو داشته است. هانی زاده معتقد است که اردوغان در حال سپری کردن آخرین روزهای ریاست خود بر ترکیه بوده و تمامی کنشهای او نشان از سردرگمی و تلاش او برای باقی ماندن در قدرت به هر نحو ممکن حکایت دارد.
اخراج سفرا، نمایش قدرت اردوغان بود
حسن هانیزاده در ارتباط با تصمیم اردوغان برای اخراج سفرای خارجی 10 کشور از جمله سفرای آمریکا و آلمان، برای این باور است که درخواست سفرای 10 کشور برای آزادی «عثمان کاوالا» که یکی از مخالفان حزب عدالت و توسعه است، خشم اردوغان را در پی داشت و او این مساله را مداخله مستقیم در امور قضایی و سیاسی ترکیه ارزیابی کرد. رفتار و کنشهای رجب طیب اردوغان به شدت تهاجمی بوده و همین امر موجب نگرانی متحدان سنتی آنکارا به ویژه اروپا و آمریکا شده است. علیرغم هشدارهای صورت گرفته، اردوغان همچنان در صدد اعمال قدرت و شیوههای تهاجمی میباشد.
تصمیمات اردوغان در سوریه، لیبی، حوزه مدیترانه و ... موجب شده که بسیاری از همپیمانان ترکیه نسبت به تصمیمات او احساس تهدید داشته باشند. اردوغان از کشور خود برای فشار بر اروپا از رهگذر ابزار مهاجران استفاده میکند و از این طریق به نوعی از غربیها در حال باجخواهی است. او قصد دارد چنین وانمود کند که آنکارا بر اروپاییها برتری دارد و اخراج 10 سفیر خارجی نیز در همین راستا قابل خوانش میباشد. در مجموع اکنون شکاف عمیقی میان ترکیه با کشورهای اروپایی و آمرکیا در نتیجه نمایش قدرت اردوغان به وجود آمده است.
اتحادیه اروپا کاملا از آینده سیاسی اردوغان ناامید شده است
این کارشناس مسائل بینالملل در ادامه پیرامون تاثیر تصمیم اخیر کمیسیون اروپا مبنی بر تعلیق مذاکرات پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا بر تصمیمات اخیر اردوغان تصریح کرد: «این موضوع بر همگان مسجل است که اتحادیه اروپا به هیچ عنوان نسبت به پیوستن یک کشور اسلامی به این اتحادیه تمایل ندارد. هم اینک ترکیه پس از تلاش چند دههای برای پیوستن به اتحادیه اروپا در اتاق قرنطینه سیاسی قرار دارد و بر خی پیششرط بر آنکارا تحمیل شده که بر خی از آنها توسط دولت این کشور عملی شده است. با این وجود، آنچه که اکنون قطعی به نظر میرسد این است که نگاه اتحادیه اروپا به حزب عدالت و توسعه و رجب طیب اردوغان قطعی بوده و به نظر میرسد تا زمان پایان قدرت اردوغان هیچ تغییر در مواضع اروپاییها نسبت به ترکیه صورت نخواهد گرفت.
وی افزود: «شفاف نبودن سیاست داخلی و خارجی اردوغان، دخالتهای غیراصولی اردوغان در امور دیگر کشورها و سواستفاده او از قدرت در عرصه داخلی نگاه کشورهای اروپایی نسبت به حکومت حزب عدالت و توسعه را به شدت منفی کرده و به نظر میرسد سرنوشت روشنی پیشروی اردوغان نباشد.»
عمر حاکمیت اردوغان رو به پایان است
حسن هانی در بخش دیگری از اظهارات خود در ارتباط با آینده سیاسی اردوغان تاکید کرد: «اردوغان تا کنون نشان داده بازیگری باهوش بوده و با اظهارات پوپولیستی در جلب آراء و نظر مردم موفق بوده است. برای نمونه در چند سال اخیر سو استفاده و اظهارات عوام فریبانه او در زمینه مساله فلسطین تاثیر عمیق را در جلب نظر شهروندان ترک داشته اما عملا او در مسیر تنشزدایی با رژیم صهیونیستی گام برداشته است. او تلاش کرده که در داخل ترکیه با ابزار فلسطین برای خود محبوبیت بخرد و حتی در سطح جهان اسلام به عنوان رهبر مسلمانان به رسمیت شناخته شود. با این وجود اکنون دیگر شهروندان ترکیه اعتمادی به سیاستهای اردوغان نداشته و بر خلاف گذشته دیگر نسبت به بازیهای سیاسی او آگاهی پیدا کردهاند. سیاستمداران و شهروندان ترکیه به این باور رسیدهاند که دیگر اردوغان نمیتواند کشور را مدیریت کند. لذا به جرات میتوان از رو به پایان بود عمر سیاسی او سخن به میان آورد و در آینده نه چندان دور امکان وقوع شورش اجتماعی و حتی دخالت ارتش وجود دارد. سناریوی حسنی مبارک در مصر برای اردوغان نیز قابل تکرار و محتمل خواهد بود. سیاستهای تندروانه و جنگطلبانه اردوغان نمیتواند در میان مدت و بلندمدت بدون عواقب باشد. اکنون جامعه ترکیه نسبت به حاکمیت اردوغان با شکاف و دوقطبی بزرگ مواجه شده است.