کنشها و عملکرد سازمان ملل پیرامون بحران یمن طی چند سال گذشته، نشان داده که این نهاد همراستای با خواسته کشورهای غربی به ویژه آمریکا و رژیم صهیونیستی و عربستان گام بر میدارد
الوقت – اخیرا در میانه جدی شدن موضوع مذاکرات بر سر حل بحران یمن، مارتین گریفیتس نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور یمن، در 18 خرداد/ 8 ژوئن به ایران سفر کرد و با مسئولان ایرانی در مورد ابعاد مختلف بحران یمن و راه های دستیابی به صلح و ثبات در این کشور به گفتگو و تبادل نظر پرداخت. در فاصله اندکی از این دیدار هیات سیاسی عمان، طرحی چهار مادهایی شامل بازگشایی فرودگاه صنعا با ضوابط و اصول مشخص، آتش بس، تسهیل ورود کشتی ها به بندر حدیده و برگزاری رایزنیها برای دستیابی به راه حل سیاسی را به گروههای سیاسی یمنی اعلام کرده که از سوی دولت مستعفی، عربستان و نماینده آمریکا و سازمان ملل مورد استقبال قرار گرفته است.
در این شرایط اغلب ناظران سیاسی در انتظار اعلام موضع انصارالله نسبت به تحرکات دیپلماتیک جدید هستند. لذا اکنون این مساله مطرح شده که ابتکارات جدید تا چه اندازه امکان حل بحران یمن و گذار به مسیر صلح را محقق میسازد؟ در راستای پرداختن به این مساله مهم، «الوقت» دیدگاه مجید قنادباشی، کارشناس مسائل منطقهای را پیرامون سفر گریفیتس به تهران، طرح چهار مادهایی عمان و آینده تحولات یمن جویا شده است.
خواست گریفتس پایان جنگ در مسیر منافع غرب و سعودیها است
مجید قنادباشی، در ارزیابی خود از سفر مارتین گریفیتس به ایران بر این باور است که کنشها و عملکرد سازمان ملل پیرامون بحران یمن طی چند سال گذشته، نشان داده که این نهاد همراستای با خواسته کشورهای غربی به ویژه آمریکا و رژیم صهیونیستی و عربستان گام بر میدارد. در مقطع کنونی گریفیتس به نمایندگی از سازمان ملل اما در عمل به خواست آمریکا و عربستان، در پی پایان جنگ بدون تحمیل هیچگونه هزینهای بر جبهه عربی و مطابق خواسته آنها است.
اکنون مقامات سیاسی غربی و عربستانی به این باور رسیدهاند که تداوم جنگ در یمن بر خلاف خواسته و منافع آنها است لذا تلاش میکنند هر اقدامی را برای پایان دادن جنگ بدون تحمیل هزینه گزاف در پیش بگیرند. در واقع، بخش عمده تلاشهای دیپلماتیک نماینده سازمان ملل در ایران نیز در راستای رقم خوردن شرایط بهگونهای است که پایان بحران به عنوان پیروزی محور مقاومت ارزیابی نشود. سفر گریفیتس به ایران معطوف به سابقه بوده و نکته محوری آن تاکید بر پایان جنگ است. واقعیت انکار ناپذیر بحران یمن این است که تداوم جنگ بر خلاف منافع سعودی و در راستای منافع انصارالله خواهد بود و همین امر موجب شده که سعودیها نگرانیهایی را پیرامون امکان کودتا و شورش ارتش خود داشته باشند؛ زیرا تاریخ نشان داده که شکست و سرگردانی در جنگ امکان مداخله نظامیان در سیاست را افزایش میدهد و این در شرایطی است که اکثریت نیروی هوایی سعودیها، اشخاصی تحصیلکرده و خارج رفته هستند. همین امر موجب شده که محمد بن سلمان نسبت به شکست در جنگ یمن و فرسایشی شدن آن نگران باشد لذا آنها قصد دارند از طریق گریفتس و با میانجیگری ایران به جنگ پایان دهند.
قنادباشی افزود: ««با وجود نمایندگی گریفیتس از منافع غربی – سعودی، باید توجه داشت که سفر این مقام سازمان ملل به ایران، نشانگر پذیرش نقش تهران به عنوان بازیگری موثر در تحولات یمن است. البته باید توجه داشت که غربیها تلاش دارند در عرصه بحران یمن با درگیری کردن ایران، هزینهتراشی کنند؛ بعنی تهران را وارد هزینه ناخواسته از بحران یمن کنند.»
طرح چهار مادهایی عمان برای اجرایی شدن نیازمند پیششرط است
این کارشناس مسائل غرب آسیا، در یخشی دیگر از گفتههای خود پیرامون طرح چهار مادهای عمان برای حل بحران یمن تاکید کرد: «ارائه چنین طرحهایی معطوف به سابقه هستند و در گذشته نیز طرحهای مشابهی ارائه شدهاند اما باید توجه داشت که اجرای چنین طرحهایی تا زمان رسیدن به مرحله آتشبس، برای حل بحران ضروری به نظر میرسند. این طرح میتواند برای شهروندان یمن راهگشا باشد و در زمینه خروج از بحران یاری رسان باشد. با این وجود، باید توجه داشت که اجرایی شدن طرح یمن مشروط به این است که پایان جنگ بدون گرفتن هیچ امتیازی مطالبه شود. بدین معنا که محاصره اقتصادی پایان پیدا نکند و اجرایی شدن مفاد چهارگانه این طرح مطالبه شود.»
انصارالله باید تبدیل دستاوردهای نظامی به دستاورر سیاسی را در پیش بگیرد
قنادباشی در بخش پایان گفتههای خود پیرامون آینده مذاکرات آتش بس نیز تصریح کرد: «در وضعیت کنونی انصارلله در صحنه معادلات میدانی از موقعیتی ایدهآل برخوردار است. همچنین، در سطح منطقهای و بینالمللی نیز با توجه به دستاوردهای نظامی انصارالله از موقعیتی ویژه برخوردار میباشد. در چنین شرایطی انصارالله نیازمند یک تصمیمگیری پویا برای تبدیل کردن دستاوردهای نظامی به دستاوردهای سیاسی برای تثبت قدرت و جایگاه خود در آینده معادلات سیاسی کشور یمن است. حمایت انصارالله از آتشبس و مذاکرات صلح نیز میتواند گزینهای مطلوب برای این گروه باشد اما پیش شرط چنین وضعیتی این است که مفاد و اصول مذاکره در راستای منافع و خواست سعودی – غربی چینش نشده باشد.»