الوقت- همزمان با افزایش تحرک گروه های تروریستی در قاره آفریقا، رصد فعالیت های گروه تروریستی داعش نیز حکایت از تلاش های این گروهک برای تقویت شاخه های خود در این قاره دارد. این درحالیست که موج جدید تحرکات گروه های تروریستی در قاره سیاه در شرایطی طی ماه های اخیر ظهور کرده است که پیش از این شاهد تضعیف بسیاری از این گروه ها در افریقا بودیم. بر این اساس به نظر می رسد اغلب این گروه های تروریستی در جهت دستیابی به اهداف خاصی از سوی برخی کشورها مورد حمایت قرار می گیرند.
بستر مناسب آفریقا برای گروه های تروریستی
در شرایطی که اغلب کشورهای افریقایی با بحران های اقتصادی دست و پنجه نرم می کنند و طی سالهای اخیر در برخی از کشورهای مهم این قاره نیز شاهد برخی بی ثباتی های سیاسی بوده اند، شرایط مناسبی برای جذب نیروهای تکفیری از سوی گروه های تروریستی، در این قاره به وجود آمده است.
از سویی دیگر وجود جنگ داخلی در کشور لیبی و در کنار آن نظام های ضعیف سیاسی در برخی کشورهای افریقایی این فضا را برای گروه های تروریستی به وجود آورده است تا با حضور در این کشورها اقدام به بازیگری فعال کنند.در همین راستا شاهد حضور فعال گروه های نزدیک به القاعده و داعش در لیبی بوده ایم و در برخی دیگر از کشورهای افریقایی همچون مالی،درگیری هایی خونبار و مقطعی ما بین ارتش و گروه های تروریستی به وقوع پیوسته است.
در عین حال ناکامی گروه های تروریستی در منطقه غرب آسیا و شدت گرفتن بحران لیبی که سبب حضور شمار زیادی از نیروهای وابسته به گروه های تروریستی فعال در سوریه، در این منطقه شده است، توجه اغلب گروه های تروریستی را بیش از پیش به قاره آفریقا؛ به عنوان پایگاهی برای رشد و حرکت در مسیر اهدافشان معطوف کرده است.
رقابت عبری-عربی در قاره افریقا
با وجود بستر مناسب برای فعالیت گروه های تروریستی در قاره افریقا،برخی کشورها و به طور مشخص امارات و عربستان سعودی در کنار رژیم صهیونیستی،سعی دارند با سوء استفاده از شرایط موجود و با توجه به ناتوانی برخی کشورهای این قاره در مواجه با گروه های تروریستی،نفوذ خود در این قاره را افزایش دهند.
در این بین رژیم صهیونیستی با چند هدف مشخص در پی افزایش نفوذ خود در این قاره می باشد که برخی از آنها عبارتند از:
1. کاستن از نقش و توان بازیگری کشورهای عربی در قاره افریقا
2. خروج از انزوای سیاسی-امنیتی؛درواقع رژیم صهیونیستی قصد دارد در شرایطی که با محاط شدن در منطقه ای عربی و اسلامی،دچار انزوای سیاسی و امنیتی شده است با حضور در این قاره از این امر بکاهد و به موازنه تهدید با کشورهای عربی،بالاخص مصر بپردازد
3. تلاش برای تامین امنیت دریای سرخ؛ رژیم صهیونیستی به دلیل انزوای ژئوپلتیکی خود تنها از طریق دریا می تواند با جهان خارج ارتباط امن داشته باشد لذا این رژیم همواره امنیت دریای سرخ و شاخ آفریقا و تنگه باب المندب را بخشی از منافع راهبردی خود در منطقه تلقی میکند.
4. ارائه ی وجهی از بازیگری در این قاره تحت عنوان بازیگری میانجی و توانمند در حل مناقشات کشورهای افریقایی؛بویژه مناقشاتی که بر سر منابع می باشد و به طور اخص منابع آب شیرین؛در این چارچوب رژیم صهیونیستی حساب ویژه ای روی تکنولوژی های تصفیه آب باز کرده است.
5. یارگیری از کشورهای افریقایی با هدف حمایت از رژیم صهیونیستی در سازمان های بین المللی
نقش آفرینی عربستان و امارات
از سویی دیگر امارات متحده عربی و عربستان سعودی دوبازیگر فعال دیگر در این قاره هستند که تلاش دارند، نقش و جایگاه خود در قاره افریقا را ارتقاء دهند و در این بین ضمن رقابت هایی که ما بین این دو کشور وجود دارد به طور جدی تر با رژیم صهیونیستی رقابت می کنند.
در همین زمینه این دو کشور سعی دارند تا با تسلط بر ساحل دریای سرخ،نقش پررنگ تری را با در اختیار داشتن مناطق استراتژیک این قاره ایفا کنند و به طور مشخص امارات متحده عربی قصد دارد تا با تسلط بر ساحل دریای سرخ و در ادامه ی اشراف بر تنگه ی باب المندب،تنگنای ژئوپلیتیکی خود را جبران کند.
درکنار اهداف متعارف سیاسی- امنیتی و اقتصادی که توسط کشورهای امارات و عربستان در این قاره دنبال می شود،این دوکشور به طور خاص حساب ویژه ای نیز در جذب مزدور از کشورهای افریقایی بالاخص سودان در جهت جنگیدن در جبهه های مد نظرشان بازکرده اند و توقع دارند در ازای کمک های مالی،نیروهایی را از این کشور به عنوان مزدور جذب کنند.
نکته حائز اهمیت در این خصوص آن است که آنچه زمینه نفوذ این دو کشور و رژیم صهیونیستی را در قاره افریقا فراهم می کند، تداوم بحران ها و ناامنی در این قاره است. لذا طبیعی است که این بازیگران از سویی در اتش ناآرامی ها در این قاره بدمند و از سویی دیگر در راستای انعقاد پیمان های امنیتی و نظامی با کشورهای افریقایی تلاش کنند.
از همین رو با درنظر داشتن تحرکات اخیر گروه های تروریستی و با توجه به سوابق این بازیگران در دیگر مناطق،می توان به این نتیجه دست یافت که موج جدید فعالیت گروه های تروریستی در قاره افریقا در سایه حمایت برخی کشورهای خارج از این قاره از آنها صورت می گیرد، تا زمینه برای گسترش حضور و نفوذشان در افریقا از طریق عقد قراردادهای امنیتی و نظامی با کشورهای افریقایی فراهم شود.
