پایگاه تحلیلی الوقت - همزمان با انتقادات علیه تداوم تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه کشورها از جمله ایران، حال منابع خبری از توسعه روابط تجاری و بازرگانی میان ایران و عمان خبر می‌دهند و در این باره منابع عربی اعلام کرده‌اند که خط حمل و نقل مستقیم دریایی بین بندر " جاسک " در جنوب ایران و بندر " السویق " عمان راه اندازی شد.
گفته شده این خط حمل و نقل دریایی بین بنادر یاد شده توسط شرکت بنادر عمان موسوم به مرافی و به عنوان بخشی از ابتکارات این شرکت در ایجاد خطوط مستقیم تجاری با جمهوری اسلامی ایران و با همکاری بخش خصوصی راه اندازی شده است.
بر اساس اعلام شرکت مرافی، خط تجاری جدید دریایی بین ایران و عمان از برنامه فعلی برای تامین تقاضا در بازار محلی (عمان) پشتیبانی می کند و عملیات حمل و نقل در این خط آغاز شده است.
چرا «بندر السویق» در روابط عمان و ایران مهم است؟
بندر السویق در شمال عمان و در فاصله ۱۱۲ کیلومتری مسقط قرار دارد و بیشتر برای ماهیگیری مورد استفاده قرار می‌گیرد و شناورهای کمتر از پنج هزار تُن می‌توانند در آن پهلو بگیرند.
بخش تجاری این بندر در شهریور ماه 1397 افتتاح شد و به‌نوعی می‌توان آن را ویژه‌ی تجار ایرانی قلمداد کرد.
بندر السویق همچنین این قابلیت را دارد که کشتی‌های کوچک ایرانی بتوانند در آن پهلو بگیرند و بار آنها با ترک بسیاری از تشریفات دست و پاگیر وارد گمرک شود.
از حدود دو سال قبل نیز، پیگیری‌هایی از جانب مسقط برای توسعه این بندر در رابطه تجاری با ایران آغاز شده بود.
از جمله در مهرماه 1397 مقامات محلی بندرعباس ایران و بندرالسویق عمان مذاکراتی را برای تقویت خط حمل و نقل دریایی میان دو بندر آغاز کردند و در آن زمان طرف عمانی وعده داد ظرف 9 ماه آینده زیرساخت های لازم برای توسعه بندر السویق را فراهم خواهیم کرد.
در ادامه همین مذاکرات نیز، در فروردین ماه امسال، کشتی حامل محصولات باغی و جالیزی صادراتی ایران برای اولین بار در بندر " السویق " عمان پهلو گرفت و محصولات کشاورزی ایران برای اولین بار در این بندر تخلیه شد.
نگاهی به روابط تجاری عمان و ایران
عمان همسایه جنوبی و پنج میلیون نفری ایران از لحاظ امکانات بندری، جایگاه سوم را در خاورمیانه دارد و در سال 98 بیش از یک میلیارد و ۱۶۰ میلیون دلار مبادلات تجاری با ایران داشته است.
همچنین دو کشور جمهوری اسلامی ایران و سلطنت عمان در دو سال گذشته از نظر روابط تجاری، روند رو به رشدی را طی کرده اند و حال عمان نهمین کشور طرف تجاری ایران است. ایران با صدور 729 میلیون دلار و وارد کردن 433 میلیون دلار کالا از یک موازنه تجاری مثبت 296 میلیون دلاری برخوردار است. با در نظر گرفتن مناسبات تجاری ایران با سایر کشورها سهم عمان در تجارت خارجی غیرنفتی ایران معادل 1.6 درصد است که با توجه به ظرفیت این کشور در مقایسه با سایر طرف های بزرگ تجاری ایران، این عدد قابل توجه می‌باشد.
علاوه بر این، دسترسی به آبهای آزاد، فاصله نزدیک با بنادر مهم ایرانی و ثبات اقتصادی باعث شده تا صادرات به عمان یکی از بهترین گزینه‌ها برای تجار ایرانی باشد.
شکست سیاست «تحریم آمریکایی» در پرتو تجارت پررونق ایران و عمان
باید توجه داشت که روابط جمهوری اسلامی ایران و سلطنت عمان به دلیل ویژگیهای ژئوپلیتیک، سیاسی و امنیتی دو کشور از اهمیت خاصی برخوردار است. همسایگی دو کشور در محدوده خلیج فارس و به ویژه تنگه هرمز بخشی از امنیت و اقتصاد دو کشور را به یکدیگر گره زده است.
از سوی دیگر، با وجود اعمال تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران، اما مسقط همواره روابط تجاری رو به رشدی را با ایران دنبال کرده و تا کنون به میزان بسیار کمی تحت تاثیر تحریم‌های آمریکا علیه ایران قرار گرفته است.
جدای از روابط اقتصادی رو به رشد دو کشور که به گسترش روابط تجاری دو جانبه منجر شده، باید توجه داشت که بخشی از همراهی و همگرایی عمان و ایران به دلیل اشتراکات سیاسی و امنینی دو کشور در منطقه دنبال می‌شود.
از میان کشورهای خلیج فارس نیز عمان نزدیکترین روابط سیاسی را با ایران دارد. عمان نگرانی همیشگی نسبت به موضع وهابیت رادیکال عربستان علیه خود و گسترش آن به عمان دارد؛ از این رو ایران را به عنوان یک موازنه گر منطقه ای برای کنترل عربستان قلمداد میکند. از طرفی دیگر، عمان به دلیل جمعیت بسیار کم شیعیان خود و نقش بسیار پررنگ مذهب اباضی در این کشور، از بابت مسائل مذهبی با ایران تنشی را احساس نمی کند.
حتی برخی از متخصصان اذعان دارند که روابط ایران و عمان توانایی پایین آوردن و کمرنگ کردن اتحاد نظامی شورای همکاری خلیج فارس را داراست. این اتحاد نظامی در عمل تنها جهت موازنه سازی با جمهوری اسلامی ایران در جنوب خلیج فارس ایجاد شده و مبنای آن توهم توطئه ای همیشگی است که کشورهای عربی به ویژه عربستان سعودی و امارات متحده نسبت به ایران دارند. امضاء قرارداد همکاری امنیتی عمان در سال 2010 با ایران، باعث تعهد این کشور به برگزاری رزمایش نظامی با ایران شد و واکنش منفی برخی دیگر از کشورهای منطقه از جمله عربستان را به همراه داشت.
بر پایه این رویکرد مثبت درازمدت همکاری و همیاری و نیز ویژگیهای خاص داخلی سیاست سلطنت عمان، اهمیت ائتلاف و اتحاد با این کشور حاشیه جنوبی خلیج فارس با ایران اهمیت بسزایی دارد.
ضمن آن که گسترش این روابط در دوره پادشاهی جدید این کشور یعنی «هیثم بن طارق آل سعید» که از چهار ماه پیش جانشین «سلطان قابوس»، پادشاه فقید و پیشین عمان شده نشان می‌دهد که سیاست عمان در دوره سلطان هیثم نیز به مانند گذشته در دوره سلطان قابوس همچنان بر مدار توسعه و روابط گرم با همسایه شمالی خلیج فارس، یعنی ایران متمرکز است.
